Jazgarz (Gymnocephalus cernuus)

Występowanie

Zamieszkuje znaczny obszar Eurazji: w Azji niemal całą Rosję i Kazachstan, w Europie nie jest spotykany jedynie w Irlandii oraz na południu – na Półwyspie Iberyjskim, Apenińskim i Bałkańskim. Na większości obszaru Francji został sztucznie wprowadzony.

Budowa zewnętrzna

Oczy duże. Otwór gębowy półdolny. Pysk mały i krótki. Zęby szczecinkowate. Ciało umiarkowanie spłaszczone. Ubarwienie ciała szarozielone. Grzbiet oraz boki ciała ciemne, gęsto, ciemno plamkowane. Brzuch białawy. Łuski są drobne. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa jasne, nieznacznie plamkowane. Płetwy grzbietowa i ogonowa w ciemne smugi i plamki. Płetwa grzbietowa jest dwuczęściowa. Przednia część płetwy grzbietowej jest ciernista, a także wyższa i dłuższa od drugiej. Płetwy brzuszne są zaokrąglone. Twardy promień na płetwach brzusznych tworzy kolec. Płetwa odbytowa zaczyna się na wysokości drugiej części płetwy grzbietowej. Na płetwie odbytowej dwa twarde promienie tworzą kolec. Płetwa ogonowa wcięta.

Biologia

Występuje głównie w wodach stojących, rzadziej w rzekach. Często spotykany jest także w wodach słonawych. Zamieszkuje głównie litoral i sublitoral, w głębokich wodach spotykany jest sporadycznie. Aktywny w ciągu dnia. Żywi się bezkręgowcami  owadami, ich larwami, skorupiakami) oraz  ikrą i narybkiem ryb. Towarzyski, tworzący nieduże ławice. Do rozrodu przystępuje na wiosnę (marzec-maj). Ikra składana jest na roślinności oraz na żwirowatym lub kamienistym podłożu. Samica składa od 29 tys. do ponad 200 tys. ziaren ikry. Tarło jest porcyjne. Ikra składana jest 2-3 razy. Średnica jaj wynosi około 1 mm. Wylęg następuje po 5-12 dniach. Dojrzałość płciową osiąga w drugim roku życia (samce wcześniej od samic). Ryba dożywa do 7-10 lat (samce żyją krócej). Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN). W naszym kraju uważany przez część wędkarzy za szkodnika, w związku z czym jest intensywnie odławiany.