Jelonek rogacz (Lucanus cervus)

Jelonek rogacz zamieszkuje ciepłe i świetliste lasy na nizinach i pogórzu do około 600 m n.p.m. W Polsce spotykany jest prawie wyłącznie na dębach, w całym swoim zasięgu żeruje na ponad 20 gatunkach drzew i krzewów. Preferuje naturalne starodrzewia. W przypadku braku odpowiednich siedlisk występuje na skrajach lasów, szpalerach drzew, parkach i ogrodach. Aktywny jest o zmierzchu i w nocy. Dorosłe spotykane są od maja do sierpnia. Występuje u niego przeobrażenie zupełne. Samce używają żuwaczek do walk o samice. Rójka odbywa się w maju. Do rozrodu przystępuje pod koniec wiosny i w lecie. Samice składają jaja w pobliżu korzeni i pni próchniejących, powalonych drzew bądź do gleby. Po 4-6 tygodniach wylęgają się larwy. Larwy rozwijają się w głównie spróchniałych dębach (a także na bukach, klonach, wierzbach, wiązach), żerują na drewnie znajdującym się częściowo pod ziemią. Larwy mierzą 11 mm, przechodzą trzy stadia larwalne. Rozwój trwa około 5 lat. W ostatnim roku żerowania larwa tworzy komorę poczwarkową (kokolit) w glebie. Stadium poczwarki trwa 1,5 miesiąca. Pod koniec lata w kokolicie wylęgają się dorosłe. Po przezimowaniu (w kokolicie) postacie dorosłe przystępują do rójki. Dorosłe żywią się sokiem drzew liściastych. Jelonek rogacz jest gatunkiem coraz rzadszym. W naszym kraju gatunek pod ścisłą ochroną. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt (bezkręgowce) oraz na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce figuruje jako gatunek zagrożony wymarciem (kategoria EN). Na liście IUCN dla Europy jest gatunkiem bliskim zagrożenia (kategoria NT). Wpisany jest także do Konwencji Berneńskiej (załącznik III) oraz do Dyrektywy Siedliskowej (załącznik II). Głównym zagrożeniem jest intensywna gospodarka leśna (usuwanie martwych drzew), a także kolekcjonerstwo. Dorosłe żyją od 2 do 14 tygodni.