Trzewikodziób (Balaeniceps rex)

Wygląd

Trzewikodziób jest jedynym współcześnie żyjącym przedstawicielem rodziny trzewikodzioby (Balaenicipitidae). Jest to ptak bardzo charakterystyczny. Dziób jest szeroki, masywny i haczykowato zakończony, Barwa dzioba żółtawa lub cielista, w szare plamy. Głowa jest duża. Oczy są stosunkowo duże. Tęczówki oczne są bladożółte lub szarawe. Ubarwienie ciała jest szaropopielate, z zielonym połyskiem. Skrzydła są długie i szerokie. Nogi są smukłe i długie. Nie ma wyraźnych różnic między obiema płciami, choć samice są mniejsze od samców.

Występowanie

Trzewikodziób zamieszkuje centralną Afrykę: Republikę Centralnej Afryki, Sudan Południowy, zachodnią Etiopię, Ugandę, zachodnią Kenię, Rwandę, Burundi, zachodnią Tanzanię, południową Demokratyczną Republikę Konga i północną Zambię.

Biotop

Trzewikodziób występuje na obszarach podmokłych, słodkowodnych bagnach, rozlewiskach rzek, skrajach zbiorników wodnych i zalanych polach uprawnych. Preferuje miejsca porośnięte niską roślinnością – głównie różnymi gatunkami trzcin, traw i ciborą papirusową. Prowadzi samotny tryb życia. Jest zwierzęciem o aktywności nocnej. W okresie rozrodczym jest silnie terytorialny. Jego liczebność maleje. Zagraża mu utrata i zanieczyszczenie siedlisk, a także nielegalny handel. Trzewikodziób na liście IUCN ma status gatunku narażonego na wyginięcie (kategoria VU). Wpisany jest do konwencji CITES (załącznik II).

Lęgi

Trzewikodziób jest monogamiczny. Do rozrodu przystępuje raz w roku. Gnieździ się na ziemi lub na pływającej roślinności. Obie płcie budują gniazdo (w formie kopca) z materiałów roślinnych (roślin wodnych). Samica składa od 1 do 3 białawych jaj. Zwykle jednak przeżywa tylko jedno pisklę. Czas wysiadywania jaj wynosi ok. 30 dni. Wysiadywaniem i opieką nad potomstwem zajmują się oboje rodzice. Po 13-14 tygodniach młode opuszczają gniazdo. Trzewikodziób osiąga dojrzałość płciową między trzecim a czwartym rokiem życia. Żyje do 50 lat.

Pokarm

Trzewikodziób żywi się zwierzętami kręgowymi (w głównej mierze rybami, ponadto płazami, gadami, ptakami i drobnymi ssakami), bezkręgowcami (mięczakami) oraz padliną.