Żagnica torfowcowa (Aeshna subarctica)

Biologia

Żagnica torfowcowa to przedstawicielka ważek różnoskrzydłych, o budowie typowej dla tego podrzędu. W skali globalnej nie jest to gatunek zagrożony (status LC, czyli gatunku najniższej troski, na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN) ze względu na swój olbrzymi zasięg występowania. Jednak w związku z silnym związkiem żagnicy torfowcowej z globalnie zagrożonym siedliskiem, jakim są torfowiska, lokalnie jej liczebność może się zmniejszać. Jest to szczególnie widoczne na południowych skrajach jej zasięgu, m.in. w Polsce. Żagnica torfowcowa jest objęta w naszym kraju ochroną gatunkową.

Wygląd

Żagnica torfowcowa ma budowę typową dla ważek różnoskrzydłych: przednia i tylna para skrzydeł różni się kształtem, a u odpoczywającego owada skrzydła są rozłożone na boki (w przeciwieństwie do ważek równoskrzydłych, które skrzydła trzymają złożone). Oczy są duże i stykają się na wierzchu głowy. Na ciemnobrązowym tle całego ciała znajdują się błękitnawo-zielone plamy. Samice są mniej kontrastowo ubarwione od samców, plamy mogą być zarówno niebieskie, jak i zielone lub żółte. Dokładne oznaczenie gatunku wymaga obserwacji kształtu plam – istnieją inne gatunki bardzo podobne do żagnicy torfowcowej, takie jak żagnica torfowa (Aeschna juncea).

Występowanie

Żagnica torfowcowa ma zasięg wokółbiegunowy – jej zasięg rozciąga się od północnej Europy przez północną Azję aż po Amerykę Północną. Siedliskiem żagnicy torfowcowej są torfowiska – jest to gatunek silnie związany z tym środowiskiem. Dorosłe owady przebywają w okolicach niewielkich, dystroficznych zbiornikach wodnych porośniętych torfowcami. W tych samych zbiornikach rozwijają się ich larwy. W Polsce występuje przede wszystkim na północy kraju; w środkowej i południowej Polsce znajdują się bardzo rozproszone stanowiska, związane z istniejącymi jeszcze torfowiskami. W południowo-wschodniej części kraju brak jej zupełnie.

Pokarm

Dorosłe żagnice torfowcowe polują w locie na najróżniejsze owady – jak wszystkie ważki różnoskrzydłe, są bardzo szybkimi i zwrotnymi lotnikami. Larwy natomiast przebywają w wodzie i polują na drobne zwierzęta – skorupiaki planktonowe, larwy innych owadów, a nawet niewielkie kijanki i larwy traszek.

Rozród

Dorosłe osobniki żagnicy torfowcowej pojawiają się wczesnym latem i żyją około 2 miesięcy. Samce nie wykazują silnego terytorializmu. Po kopulacji samice składają jaja na powierzchni częściowo zanurzonych w wodzie torfowców, na brzegu leżących w obrębie torfowiska zbiorników wodnych.