Wstęp
Białoporek brzozowy (porek brzozowy, pniarek brzozowy) to jednoroczna
huba z
rodziny pniarkowatych Fomitopsidaceae, o poduszkokształtnych, bocznie przyrastających owocnikach, rozwijająca się wyłącznie na
brzozach. Od niepamiętnych czasów wykorzystywany był w lecznictwie, głównie do zwalczania infekcji . Od dekad trwają prace nad
substancjami przeciwnowotworowymi.
Sezon
Białoporek brzozowy wytwarza nowe owocniki od do . Obumarłe okazy mogą przetrwać cały
rok.
Występowanie
Białoporek brzozowy to huba szeroko rozpowszechniona na całej półkuli północnej, spotykana wszędzie tam gdzie rosną drzewiaste, białokore brzozy: brodawkowata, omszona, ciemna i papierowa. W
Korei podejmowano próby
hodowli białoporeka brzozowego także na wiórach innych
gatunków brzóz np.: dahurskiej. Nierzadko rozwija się wysoko w
koronach drzew-gospodarzy.
Wygląd
Owocniki białoporka brzozowego przyrośnięte bokiem do pnia lub gałęzi brzozy, duże (0,1-0,3 m średnicy).
Kapelusz poduszkowaty, rzadziej półokrągły, o charakterystycznej, matowej, spękanej i złuszczającej się fakturze. Kolor zwykle brunatny bądź kremowoszary.
Rurki barwy białej na młodych owocnikach, złociste o słomkowym na starszych i obumarłych porkach, 1,5-5 mm (sporadycznie do 8) długie.
Trzonu brak.
Miąższ biały, pozbawiony włókien, jednostajnie zwarty w przekroju, cierpki i gorzki w smaku, u żywych okazów łykowaty, u zasuszonych korkowaty.
Wysyp
zarodników biały. Spory białoporka brzozowego (pniarka brzozowego) kształtu przecinka, z ostrym końcem podstawy, gładkie, nieamyloidalne, najczęściej z dwiema kroplami (gutulami) wewnątrz zarodnika. Osiągają 5-7 × 1,5-2,0 μm.
Właściwości
Białoporek brzozowy odpowiada za białą zgniliznę
drewna brzóz. Jako słaby
pasożyt może po wniknięciu w głąb zdrowej brzozy trwać latami bez widocznych objawów. Dopiero gdy brzoza zostanie osłabiona ocienieniem, suszą albo zgoła zwalona przez
wiatr lub drwali białoporek się uaktywnia, rozkładając obumierające, a potem całkowicie martwe drewno.
Zastosowanie
Białoporek brzozowy jest , ale stosowany w lecznictwie od tysięcy lat, przede wszystkim do tamowania krwawień. Grzyb ten leczył się z zakażenia włosogłówką (pasożytniczym nicieniem) Otzi, człowiek lodu z Południowego Tyrolu. Kolejne fale badań nad mumią Otziego przyniosły renesans zainteresowań antybiotycznymi i przeciwrobaczymi właściwościami białoporka brzozowego.