Maślak trydencki (Suillus tridentinus)

Wstęp

Maślak trydencki jest znanym wyłącznie z Europy, niezbyt smacznym, bardzo rzadkim, krytycznie zagrożonym wymarciem w Polsce grzybem z rodziny maślakowatych Suillaceae. Prawdopodobieństwo jego wymarcie pozostaje wysokie, gdyż wciąż działają mechanizmy zagrażające temu gatunkowi.

Sezon

Maślak trydencki wytwarza owocniki od lipca do października.

Występowanie

Maślak trydencki znany jest tylko z Europy, od Norwegii i Szkocji na północy, przez Belgię, Niemcy, Austrię, płn. Włochy po Polskę i Czechy. Wszędzie trzyma się gleb wapiennych oraz modrzewia, z którym wchodzi w mikoryzę.

Wygląd

Owocniki maślaka trydenckiego osiągają od 5 do 12 cm wysokości.

Pory lśniące, kanciaste, jasno lub brązowo pomarańczowe.

Rurki pomarańczowoczerwone, lekko zbiegające się, przyrośnięte, długie, tworzące charakterystyczną siateczkę na wierzchu kapelusza. Zgniecione stają się czerwonobrązowe.

Kapelusz o wymiarach 5-12 cm, z wiekiem zmienia się jak u wielu innych maślaków: najpierw jest półokrągły, potem o stożkowatym garbie i podwiniętych brzegach, w końcu wyprostowany. Skórka kapelusza jest promieniście paskowana, włókienkowato przylegająca, w dni wilgotne śluzowata i lepka w dotyku. Młode owocniki maślaka trydenckiego mają białawą osłonę częściową, łączącą brzegi kapelusza z nóżką.

Trzon zwykle wygięty, pękaty bądź cylindryczny, długi na 4-12 cm, zabarwiony tak jak kapelusz to jest żółto bądź pomarańczowo czerwony, łuskowato-włóknisty w dotyku, wyposażony w nietrwały, białawy pierścień.

Miąższ początkowo dość jędrny, szybko staje się miękki poczynając od kapelusza, koloru głównie cytrynowożółtego, tuż pod skórką ceglastobrązowy, w nóżce może być lekko brązowawy. Zapach przyjemny, a smak łagodny, podobne do innych maślaków.

Wysyp spor żółty. Zarodniki są cienkościenne i eliptyczne. Rozmiary zarodników wynoszą zazwyczaj 9-11,5 (wyjątkowo 14) × 4,0-6,0 µm.

Właściwości

Maślak trydencki jest grzybem jadalny, lecz w smaku gorszy od większości maślaków i borowików. Można go marynować ze smaczniejszymi członkami rodziny maślakowatych.

Przede wszystkim jednak zasługuje na ochronę z uwagi na swą rzadkość w Polsce i całej Europie.

Zastosowanie

Zastosowanie maślaka trydenckiego jest podobne jak u pozostałych maślaków i borowików. Od kilkudziesięciu lat wiąże się z nim rosnące nadzieje jako źródłem inhibitorów trombiny – czyli substancji hamujących krzepnięcie krwi.