Mleczaj kokosowy (Lactarius glyciosmus)

Nazywana/y także: mleczaj słodkawy, mleczaj wonny

Tagi

Grzyby jadalne

Spis treści

Wstęp
Sezon
Występowanie
Wygląd
Właściwości
Zastosowanie
Galeria zdjęć

Wstęp

Mleczaj kokosowy to szeroko rozpowszechniony na świecie, częsty w Polsce członek rodziny gołąbkowatych (Russulaceae). Jest gatunkiem jadalnym, chociaż niezbyt smacznym. Nie należy spodziewać się po nim smaku świeżego kokosa.

Sezon

Mleczaj kokosowy zawiązuje owocniki w tym samym czasie, co wiele innych mleczajów, czyli od sierpnia po października.

Występowanie

Mleczaj kokosowy podawany był z Europy i Ameryki Północnej.

Wchodzi w związki z mikoryzowe z wieloma gatunkami brzóz na kwaśnych glebach. Pozwoliło mu to sięgać daleko na północ, po Islandię włącznie. Z sadzonkami brzóz zawędrował zapewne na Nową Zelandię. Trafia się w lasach i lasotundrze, na ugorach, cmentarzach i parkach miejskich, wszędzie gdzie rosną jakieś brzozy.

Wygląd

Owocniki mleczaja kokosowego dość niepozorne, gdyż o 1,0-1,5 cm średnicy kapelusza, 15-70 mm wysokości, a 0,2-0,8 cm grubości nóżki.

Blaszki mleczaja kokosowego cechuje gęsty rozstaw oraz jasny, blado-ochrowo-beżowy albo kremowo-biały kolor. Bywają nieco rozwidlone. Przyrastają prosto bądź nieco zbiegają po nóżce. Występują międzyblaszki.

Kapelusz za młodu podwinięty, z orzęsionym brzegiem, potem równy, o gładkim i karbowanym brzegu. Może przybierać wiele odcieni: od złocistych różów poprzez lila róże aż do fioletowych szarości, aczkolwiek zawsze będzie dość jasny i cielisty. Czasem spostrzec można pręgi, ale mało wyraźne. Wraz ze starzeniem się owocnika coraz mocniej się wypłaszcza, choć zachowuje stożkowaty garbik. Za młodu oszroniony i omszony w dotyku, na starość bardziej jedwabisty.

Nóżka cylindryczna, u starszych okazów pusta wewnątrz, od początku krucha. Żółknie w miejscach nadgryzionych bądź zgniecionych. Powierzchnia trzonu mocno zmienia się z wiekiem i zależnie od pogody. U młodych owocników jest wyraźnie oszroniona, u dojrzalszych gładka; na świeżych owocnikach matowa, a na suszonych lśniąca. Pochwy ani pierścienia nie wykształca.

Miąższ mleczaja kokosowego w smaku jest słodkawy (choć z gorzkim posmakiem) i mocniej aromatyczny niż u pokrewnych mleczajów (stąd dawniejsze nazwy gatunkowe). Przybiera kremowo biały kolor. Odznacza się typową dla mleczajów łamliwością oraz nieregularnym przełamem.

Mleczko biało wodniste, cieknie obficie z młodych egzemplarzy, ze starszych wypływa słabo. W smaku początkowo łagodne, potem niemiłe, bo gorzkie. Właśnie lateks promuje smak tego grzyba, dlatego wymaga on pewnej obróbki przed spożyciem.

Wysyp zarodników odznacza się kremowo białym kolorem. Spory są eliptyczne, bogato rzeźbione, okryte brodawkami i listewkami, tworzącymi razem niepełną siateczkę. Zwykle mierzą 5,5-7,0 na 7,0-8,5 μm. Po bokach oraz na ostrzach blaszek dostrzec można liczne, wrzecionowate cystydy.