Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
Mleczaj lepki (Lactarius uvidus)
Nazywana/y także: mleczaj fioletowy, mleczaj liliowy, mleczaj niestrefowany, świniarka lepka, świniarka liliowa

Spis treści
Wstęp
Mleczaj lepki to liczny w Polsce, grzyb niejadalny z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae) o kontrowersyjnej jadalności. W Polsce i Europie Zachodniej grzyba tego uważa się za niejadalnego, aczkolwiek bywa spożywany w Rosji i na Ukrainie.
Sezon
Mleczaj lepki zaczyna zawiązywać owocniki, nierzadko gromadnie, na przełomie lipca i sierpnia, a kończy owocnikować w październiku.
Występowanie
Mleczaj lepki to gatunek szeroko rozpowszechniony na całej Półkuli Północnej, spotykany w Eurazji i Ameryce Północnej. Ogromny zasięg geograficzny wiąże się z łatwością tworzenia mikoryz z wieloma rodzajami drzew i krzewów tak szpilkowych jak i liściastych. W naszej strefie klimatyczno-glebowej są to przede wszystkim lipy, brzozy, buki i dęby. W Polsce pozostaje pospolity, zwłaszcza w miejscach wilgotnych.
Wygląd
Owocniki mleczaja lepkiego o 2-8 cm średnicy kapelusza i 5-8 cm wysokości, a 0,5-1,5 cm szerokości nóżki.
Blaszki białawe, po uszkodzeniu przebarwiają się na ametystowo, delikatne, cienkie. Przyrastają do trzonu albo po nim nieco zbiegają.
Kapelusz niestrefowany (co dobrze odróżnia go od podobnych mleczajów), brązowo-siwy lub cielisto brunatny, przebarwiający się po uszkodzeniu na lila fiolet (stąd nazwy), praktycznie zawsze z ametystowymi odcieniami. Jak trafnie wskazuje polska nazwa kapelusze tego mleczaja zawsze lepią się mocniej do dłoni niż kapelusze podobnych gatunków mleczajów i gołąbków. Tak samo jak u pozostałych przedstawicieli rodzaju Lactarius kształt zmienia się mocno z wiekiem, od półkolistego i wypukłego u najmłodszych owocników po wklęsły, lejkowaty u najdojrzalszych.
Trzon w dni wilgotne staje się równie kleisty jak kapelusz. U młodych owocników śnieżno biały, pełny wewnątrz i jędrny, szybko robi się gąbczasty i łamliwy. Zostaje też upstrzony ochrowymi plamami. Pochwy i pierścienia brak.
Miąższ bardziej łamliwy niż u podobnych gatunków mleczajów, o swoistym wyłącznie dla tego gatunku przełomie. Smak miąższu zmienia się momentalnie z łagodnego na przykry i gorzki.
Mleczko najpierw białe, szybko przybiera liliowy bądź ametystowy kolor, co znakomicie go od krewniaków. Wysyp spor biały. Zarodniki amyloidalne, jajowate, bez pór rostkowych, z siateczkowatym wzorem utworzonym przez liczne, drobniutkie brodawki połączone listewkami. Osiągają 7,5-9 μm na 9-11 μm.
Właściwości
Mleczaj lepki jest grzybem niejadalnym ze względu na swój ohydny, gorzki smak.
Zastosowanie
Mleczaj lepki jako grzyb niejadalny, pozbawiony własności leczniczych, a zarazem godny ochrony gatunków z racji swego wymierania w skali całej Europy, nie znajduje obecnie zastosowań.
Subscribe
0 komentarzy