muchomornica śluzowata (Limacella illinita)

Wstęp

Muchomornica śluzowata to rzadko spotykana w Polsce grzyb, zasługująca na ochronę członkini rodziny muchomorowatych Amanitaceae. Mimo jadalności odradza się zbiór tego gatunku z uwagi na jej rzadkość jak również możliwość pomylenia z trującymi krewniakami.

Sezon

Muchomornica śluzowata w Europie tworzy owocniki od sierpnia po października.

Występowanie

Muchomornica śluzowata jest grzybem szeroko rozpowszechnionym w Europie i Ameryce Północnej, podawanym również z Wenezueli. W Polsce rośnie jednak bardzo rzadko, znanych jest bowiem tylko kilka stanowisk z Pomorza oraz płn. Mazowsza.
Muchomornica śluzowata zasiedla wiele typów lasów iglastych lub mieszanych z jodłą albo świerkiem w drzewostanie, o bujnej warstwie mchów.

Wygląd

Kapelusz muchomornicy śluzowatej zmienia barwę oraz kształt w toku rozwoju owocnika. Najmłodsze egzemplarze są półokrągłe, a średnie łukowate o zawiniętych brzegach. Najstarsze okazy charakteryzują się płaskimi kapeluszami z tępymi garbikiem w rozmaitych odcieniach, brudnej, kremowej żółci lub ochrowego beżu. Jak wskazuje nazwa gatunkowa robi się bardzo śluzowaty w dni mgliste i deszczowe. Poza tym mocno wówczas lśni. W dni słoneczne natomiast jest matowy i nie błyszczy.

Blaszki muchomornicy śluzowatej charakteryzują się kremowo białą barwą, tudzież gładkimi ostrzami. Są gęsto upakowane, grube i wolne.

Nóżka cechuje się jasną kolorystyką (od prawie czystej bieli po jasne ochry) i kształtem niemal równogrubym, słabo rozszerzonym tylko na dole, aczkolwiek bez wyraźnej bulwy. Młode owocniki tejże muchomornicy trzony mają oślizgłe w dotyku i pełne wewnątrz, ale od razu dość łamliwe. Stare są wydrążone w środku i jeszcze kruchsze. Pod kapeluszem dostrzec i wymacać można pozostałości śluzowatego w dotyku pierścienia.

Miąższ niemal w całym owocniku cienki, jedynie w centrum kapelusza gruby. Odznacza się mączystym smakiem i wonią oraz czysto białym kolorem.

Wysyp zarodników muchomornicy śluzowatej charakteryzuje się białą barwą. Spory tego muchomora są nieamyloidalne, bez urzeźbienia (gładkie), kształtu kulistego bądź szeroko jajowatego. Osiągają 4,0-5,9 na 4,5-6,5 µm.

Właściwości

Właściwości zdrowotne, a także walory smakowe muchomornicy śluzowatej pozostają praktycznie nieznane. Z owocników tej muchomornicy wyodrębniono związki umiarkowanie trujące dla niektórych roślin oraz szeroko wykorzystywanego jako organizm modelowy, wolnożyjącego nicienia Caenorhabditis elegans, któremu medycyna i biologia zawdzięczają m.in. doskonalsze poznania funkcjonowania genomu, układu nerwowego i programowanej śmierci komórki.

Zastosowanie

Brak zastosowań muchomornicy śluzowatej ze względu na ogromną rzadkość oraz łatwość pomyłki z pokrewnymi, mocno trującymi muchomorami.