Pieczarka malutka (Agaricus comtulus)

Wstęp

Pieczarka malutka jest smacznym grzybem jadalnym, którego można spotkać na całym świecie. Niestety na terenie Polski występuje rzadko, przez co trafił w naszym kraju na listę gatunków objętych ochroną. Charakterystyczną cechą tego grzyba są jej niewielkie rozmiary – wysokość  i średnica kapelusza tego grzyba nie przekraczają pięciu centymetrów.

Sezon

Pieczarkę malutką można zbierać przez bardzo krótki czas. Sezon na tego grzyba zaczyna się dopiero w sierpniu i trwa tylko do października.

Występowanie

Pieczarka malutka występuje jednie na łąkach i pastwiskach. Grzyb ten nigdy nie pojawia się w lasach. Najczęściej można go znaleźć rosnącego w niewielkich grupach po kilka sztuk. Jest szeroko rozpowszechniony na całej kuli ziemskiej. Najczęściej spotykany jest w Europie, w Azji, we wschodniej części Ameryki oraz we wschodniej Afryce.

Wygląd

Owocnik pieczarki malutkiej osiąga średnicę od 2 do 5 cm. U młodych okazów ma półkulisty kształt, który z wiekiem przybiera łukowatą formę. Najstarsze egzemplarze mają rozpostarte owocniki, na których niekiedy widoczny jest mały garbek. Brzeg kapelusza jest wrośnięty i włóknisty. Młode grzyby mają owocniki w białym kolorze, które później stają się jasnożółte. U starszych osobników przybierają barwę ochrowobrązową, z wyraźnie ciemniejszym środkiem. Pokryte są skórą o gładkiej powierzchni.

Blaszki pieczarki malutkiej są szerokie i posiadają gładkie ostrza. Są wolne na końcach i nie przyrastają do trzonu. Młode okazy charakteryzują się blaszkami o jasnoróżowej barwie. Z czasem blaszki ciemnieją. U starszych osobników przybierają kolor purpurowobrązowy.

Trzon pieczarki malutkiej osiąga wysokość od 3 do 5 cm. i grubość od 0,5 do 1 cm. Przybiera cylindryczny kształt i na całej długości ma taką samą szerokość. Otoczony jest delikatnym, błoniastym, obwisłym pierścieniem, który u najstarszych okazów zanika. Ma jednolitą białą lub cielistą barwę. Jego powierzchnia jest gładka, w dotyku przypominająca jedwab. Niekiedy można na niej wyczuć delikatne włókienka. W środku przez cały czas pozostaje pusty.

Miąższ pieczarki malutkiej jest zwarty i twardy. Ma biały kolor, który po przekrojeniu lub pod wpływem uszkodzenia zmienia barwę na żółtą. Jego charakterystyczną cechą jest przyjemny, migdałowy zapach (zwłaszcza przy podstawie trzonu). Ma łagodny, grzybowy smak.

Pieczarkę malutką bardzo łatwo pomylić z jadalną pieczarką winnoczerwoną, która osiąga podobne rozmiary. Oba grzyby można rozróżnić po owocnikach. U pieczarki winnoczerwonej jest on pokryty różowofioletowymi łuseczkami.

Innym grzybem podobnym do pieczarki malutkiej jest pieczarka liliowoczerwona. Obydwa grzyby charakteryzują się niewielkimi rozmiarami, pieczarka liliowoczerwona ma jednak purpurowy kapelusz.

Właściwości

Pieczarka malutka jest smacznym grzybem jadalnym. Oprócz dużej zawartości wody w jej skład wchodzą także białka i błonnik. Zawiera także śladowe ilości witamin i pierwiastków mineralnych.

Zastosowanie

W kuchni pieczarka malutka może być wykorzystywana w taki sam sposób jak wszystkie inne grzyby z rodziny pieczarkowatych. Doskonale nadaje się do duszenia, gotowania, smażenia i pieczenia. Wraz z innymi pieczarkami może stanowić główny składnik sosów i zup. Dobrze też komponuje się z daniami mięsnymi i makaronami.