rtęć
Rtęć, Hg —
pierwiastek chemiczny z II grupy układu okresowego pierwiastków o liczbie atomowej 80, masie atomowej 200.59 i gęstości = 13.55 g·cm-3. Topi się w temperaturze Tt = -38.87°C, a wrze w temperaturze Tw = 356.58°C. Rtęć najczęściej występuje w przyrodzie w postaci siarczku rtęci HgS, zwanego cynobrem. Metal ciężki, występujący w warunkach normalnych w postaci cieczy, którego pary i związki są silnie trujące. Rozpuszcza metale (za wyjątkiem żelaza, platyny, wolframu, molibdenu), tworząc roztwory zwane amalgamatami lub ortęciami. Rtęć stosuje się do wypełniania manometrów, termometrów i do ekstrakcji złota. Piorunian rtęciowy Hg(CNO)2 jest silnym detonatorem używanym w spłonkach. Opary rtęci są istotnym źródłem zagrożenia środowiskowego. Z powietrza wdychanego do płuc organizmu wchłanianych jest od 75 do 85% rtęci. Natomiast jest słabo absorbowana z przewodu pokarmowego, bowiem zaledwie 0,01% skonsumowanej rtęci.
Rtęć działa na organizm na poziomie komórkowym, zaburzając prawie wszystkie reakcje enzymatyczne. Badania wykazują, że częstotliwość lub nasilenie objawów zatrucia rtęcią ma charakter progowy, tzn. nasilają się po przekroczeniu określonych stężeń rtęci we krwi. W USA określono największą dopuszczalną dzienną dawkę rtęci, która nie powoduje ubocznych skutków zdrowotnych na 1.1 g/kg masy ciała/dzień. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca dopuszczalne podanie rtęci na poziomie 0.45
g/kg masy ciała/dzień.


