włosy
Włosy — Włosy – nitkowate i elastyczne wytwory rogowe naskórka zbudowane z keratyny, tworzące pokrycie ciała ssaków – runo (uwłosienie, sierść, futro) pełniące funkcję termoizolacyjną oraz ochronną. Włosy składają się z korzenia osadzonego w skórze właściwej oraz łodygi wystającej poza warstwę naskórka.
Budowa włosów
Włosy są nitkowatymi i elastycznymi wytworami naskórka ulegającymi ciągłej lub okresowej wymianie. Zbudowane są z martwych, zrogowaciałych komórek składających się z nierozpuszczalnego w wodzie białka fibrylarnego – keratyny twardej. Włókna keratyny zatopione są w bezpostaciowej macierzy zbudowanej z białek o dużej zawartości siarki i powiązane są między sobą i białkami macierzy wiązaniami wodorowymi oraz mostkami dwusiarczkowymi, co zapewnia włosom odporność na zerwanie i zmiany warunków środowiskowych, a także odpowiednią giętkość i elastyczność.
Włosy wyrastają z zagłębień w skórze właściwej tworzących kanał, otoczonych torebką łącznotkankową, zwanych mieszkami włosowymi. Do podstawy mieszka włosowego przyczepiona jest wiązka mięśni gładkich – mięsień przywłosowy (napinający włos), połączony na drugim końcu z powierzchniową warstwą skóry właściwej. Do wnętrza mieszków włosowych uchodzą przewody gruczołów łojowych (gruczołów przywłosowych). Włosy wraz z mięśniami i gruczołami łojowymi tworzą aparat przywłosowy. Skurcze mięśni powodują stroszenie włosa oraz wyciskanie łoju z gruczołów przywłosowych.
Włosy składają się z:
- łodygi (trzonu, stosiny) włosa – części wystającej ponad powierzchnię naskórka;
- korzenia włosa – części osadzonej w warstwie skóry właściwej;
- pochewki (zewnętrznej i wewnętrznej) – struktury mieszka włosowego obejmującej korzeń włosa, do której uchodzi przewód gruczołu łojowego;
- cebulki (opuszki) włosowej – najgłębiej położonej części korzenia włosa, rozszerzonej u nasady i obejmującej od spodu brodawkę; zbudowanej z aktywnie dzielących się komórek (macierz włosa) oraz stanowiącej miejsce wzrostu i regeneracji włosów;
- brodawki włosa – silnie unaczynionego wytworu skóry właściwej, którego funkcją jest odżywanie komórek cebulki włosowej.
Włos zbudowany jest z trzech podstawowych warstw:
- warstwy wewnętrznej (rdzenia) – zbudowanej z komórek bryłowatych odpowiedzialnych za sztywność włosa;
- warstwy środkowej (kory) – zbudowanej z komórek wrzecionowatych odpowiedzialnych za elastyczność włosa; zawierającej barwnik (melaninę) nadający włosom kolor; za ciemną barwę włosów (odcienie od brązowego do czarnego) odpowiada barwnik ciemny (eumelanina); za jasną barwę włosów (odcienie od czerwonego do żółtego) odpowiadaj barwnik jasny (feomelanina);
- warstwy zewnętrznej – cienkiej, elastycznej powłoczki złożonej z pojedynczej warstwy przezroczystych komórek; powłoczka może ściśle przylegać do kory (włosy gładkie i z połyskiem) bądź od niej odstawać (włosy strzępiaste i bez połysku).
W zależności od obecności oraz stopnia wykształcenia poszczególnych warstw włosa można wyróżnić:
- kolce – przekształcone, sztywne włosy składające się wyłącznie z warstwy rdzeniowej; występujące m.in. u jeży, kolczatek, jeżozwierzy i tenreków;
- szczecinę – włosy szczeciniaste zbudowane z grubej warstwy korowej; występujące m.in. u świń
- włosy delikatne –włosy cienkie, nie zawierające warstwy rdzeniowej; występujące m.in. u owiec merynosowych.
Typy włosów
Włosy tworzą runo (uwłosienie, sierść, futro) stanowiące zewnętrzną okrywę pokrywającą większą część ciała ssaków; u niektórych gatunków włosy zanikają całkowicie (np. u ssaków wodnych – waleni, morsów, brzegowców; oraz niektórych ssaków lądowych – słoni, nosorożców, hipopotamów, golców piaskowych). U człowieka włosy występują na całej skórze z wyjątkiem powierzchni dłoni i stóp, warg oraz okolicy odbytu i otworów moczowo-płciowych.
Wyróżnia się następujące typy włosów:
- włosy przewodnie – włosy najdłuższe, proste i zaostrzone na końcach; rodzajem wyspecjalizowanych włosów przewodnich są włosy zatokowe (czuciowe, wibrysy) odbierające wrażenia dotykowe z licznymi zatokami krwionośnymi i zakończeniami nerwów czuciowych w ścianie mieszków włosowych;
- włosy ościste – włosy o ostro zakończonym trzonie, cieńszym u podstawy i zgrubiałym w części górnej;
- włosy wełniste – włosy najkrótsze, gęste, cienkie i falisto powyginane.
- okrywa ciała ssaków składa się ze wszystkich typów włosów – przewodnich, ościstych oraz wełnistych; w przypadku przewagi włosów ościstych nad wełnistymi określana jest jako sierść; w przypadku przewagi włosów wełnistych – jako futro.
Funkcje włosów
Okrywa włosowa ciała ssaków pełni funkcję ochronną przez uszkodzeniami mechanicznymi skóry oraz termoregulacyjną – zapobiega nadmiernej utracie ciepła oraz przegrzaniem, dzięki czemu możliwe jest utrzymywanie stałej temperatury ciała.
Ubarwienie ciała ssaków zapewnia większości gatunków efektywne ukrywanie się przed drapieżnikami (ubarwienie ochronne); u niektórych gatunków pełni również funkcję odstraszającą (np. u skunksów). Kolce występujące jeży, jeżozwierzy i kolczatek, powstałe ze sztywnych włosów umożliwiają im obronę przed atakami większości drapieżników.
Włosy zatokowe (wibrysy) występujące na policzkach, nad wargą górną, w okolicy oczu oraz w nadgarstku (gryzonie, koty), na całym ciele (góralki) oraz po stronie brzusznej (wiewiórki) pełnią funkcję narządów dotykowych i umożliwiają tym zwierzętom orientację w przestrzeni.
Brwi położone nad oczodołami porośnięte są przez krótkie włosy, których funkcją jest ochrona oka przez dostaniem się do niego potu oraz wody deszczowej. Rzęsy – lekko zagięte włosy porastające brzegi powieki górnej i dolnej chronią oko przed kurzem, brudem oraz niewielkimi owadami.
miałam bardzo duży problem, włosy leciały mi garściami. Od kilku tygodni stosuję peodukty które Mnie polecla fryzjerka która cierpi na niedoczynność tarczycy … kazała suplementować siarkę organiczną ponieważ Siarka wpływa na wzrost włosów, przyspieszając go, jednocześnie hamując ich nadmierne wypadanie oraz szampon konopny z biotyną i ekstraktem skrzypu polnego od Pharmazis i wysłała po niego do Konopnej Farmacji u nas w Poznaniu tam też dostałam ta siarke bez dodatków chemiczych które moga nam zaszkodzić !! Poszukacie ich sklep online bez problemu w sieci jak nie szukacie tych produktów u siebie w miescie . Szampon bogaty jest w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy A, B1, B2, B6, C i E, kwas fitynowy, D-pantenol i prowitaminę B5, przeznaczony do zapobiegania nadmiernemu wypadaniu włosów. Szampon przyspieszył wzrost włosów! włosy zaczeły mi szybciej rosnąć . Efekty są dla mnie bardzo zadowalające :))) Przestały mi wypadać włosy o jakieś 70% już po 2 tygodniach a rosły nowe po 4 tygodniach :) Mam mnóswto małych włosków i rośnie mi „nowa” grzywka ;) Sama przetestowałam i moge polecić wszystkim którzy chca poprawić kondycję włosów i troszkę je zagęścić. Ale zaznaczam, że efekt jest jak się jest WYTRWAŁYM I SYSTEMATYCZNYM ! Dlaczego? Dlatego, że włosy sa martwe i cokolwiek stosując poprawiamy te „nowe włosy” :)) Więc cierpliwości