Najbardziej kolorowe rzeki i jeziora na świecie
Czysta woda jest przeźroczysta, ale światowe oceany i morza wydają się niebieskie. Z tym paradoksem większość ludzi zdążyła się już zmierzyć i bierze go za pewnik. Tym większym zaskoczeniem są kolorowe jeziora i rzeki, które zaskakują odcieniami żółci, pomarańczy, różu czy nawet czerwieni. Gdzie można je zobaczyć i jak powstały? Oto 10 najbardziej kolorowych jezior i rzek na świecie!
Zanim przyjrzymy się barwnej wodzie, warto wyjaśnić, dlaczego najczęściej jawi się nam ona na niebiesko. Kluczem do rozwikłania tej zagadki jest fakt, że białe światło dzienne tak naprawdę jest mieszanką fal różnej długości i kolorów. Docierając do powierzchni morza czy oceanu, dłuższe fale światła (czerwona, pomarańczowa i żółta) są absorbowane przez wodę w większym zakresie niż fale krótkie, czyli niebieskie. Te ostatnie są w dużej mierze odbijane od tafli i stąd optyczne złudzenie niebieskiej wody.
Rzeka Caño Cristales w Kolumbii
Najbardziej spektakularną kolorową rzeka świata jest bez wątpienia Caño Cristales, położona w górach Serrania de la Macarena w środkowej Kolumbii. Zwana również „płynną tęczą”, przyciąga od lat tysiące turystów rocznie. Aby doświadczyć jej niezwykłych uroków trzeba jednak przyjechać między lipcem a listopadem, kiedy to rozmnażają się hydrofity Macarenia clavigera. Wyrastają one z dna rzeki i za młodu są zielone, ale z czasem żółkną i czerwienieją. Woda w Caño Cristales jest krystalicznie czysta, gdyż zawiera bardzo mało składników odżywczych. Gdy nie ma jej zbyt dużo (pora deszczowa), ani zbyt mało (pora sucha) promienie słoneczne docierają do kwiecia, zmieniając koryto w mozaikę żółci, zieleni, czerwieni, niebieskiego i czarnego – stąd też druga nazwa: „rzeka pięciu kolorów”.
Laguna Colorada w Boliwii
W południowo-wschodniej części płaskowyżu Boliwii położona jest Laguna Coloroda, zwana również „czerwoną laguną”. Mowa o płytkim jeziorze solnym, którego powierzchnia sięga 6 tysięcy ha, ale głębokość nie przekracza 1 m. Wody laguny są czerwone wskutek naniesionych osadów mineralnych oraz specyficznych gatunków glonów. Ciekawy kontrast na tym tle tworzą liczne białe wyspy z soli boraksowych. Jezioro przyciąga aż trzy z sześciu gatunków flamingów żyjących na świecie. Żywią się one lokalnym planktonem i właśnie tej diecie zawdzięczają różowy odcień piór. Widok setek różowych flamingów w płytkich czerwonych wodach to jeden z największych hitów fotograficznych Południowej Ameryki.
Grand Prismatic Spring w USA
Fotografów z całego świata przyciągają również gorące źródła Grand Prismatic Spring położone w Parku Yellowstone w Stanach Zjednoczonych. Jezioro ma 110 m w średnicy i głębokość 50 m. Każdej minuty ze źródła wyrzucanych jest 2,1 tysiąca litrów wody o temperaturze 70°C. Najbardziej zdumiewające są jednak kolory – niebieski środek otaczają pierścienie zieleni, żółci i pomarańczy o wyjątkowym poziomie intensywności. Ten unikalny deseń jest sprawką ciepłolubnych bakterii zawierających różne proporcje chlorofilu i karotenoidów. Zimą paleta jest bardziej zielona, latem zaś pomarańczowo-czerwona. Niebieski środek jeziora wynika z faktu, że woda tam jest zbyt gorąca, aby mikroby mogły przeżyć.
Jezioro Chott el Djerid w Tunezji
Położone nawet 25 metrów pod poziomem morza tunezyjskie jezioro Chott el Djerid ciągnie się na długość aż 250 km. Znajdują się tutaj największe złoża soli na całej Saharze i to właśnie ich minerałom zbiornik zawdzięcza swoją gradację barw – od jasnozielonej, przez różową, aż po czerwoną. Trudno się dziwić, że fantastyczna sceneria posłużyła producentom słynnych filmów z serii „Gwiezdnych walk”. Zimą jezioro jest pełne, ale latem w znacznej części wysycha i wówczas obserwuje się na nim liczne fatamorgany.
Rzeka Celeste
Niebieska woda niby nie jest niczym zwykłym, ale czasami jej odcień przyciąga uwagę i zachwyca. Rzeka Celeste w Parku Narodowym Wulkanu Tenorio w Kostaryce jest pod tym względem prawdziwą niespodzianką. Absolutnie wyjątkowy turkusowy odcień jest wynikiem fizycznego fenomenu znanego jako rozpraszanie Mie. Na czym ono polega? Celeste zasilają dwie inne rzeki – jedna jest bogata w cząsteczki glinokrzemianu, druga ma kwaśny odczyn dzięki wulkanicznemu otoczeniu. Gdy oba nurty spotkają się, zakwaszenie zmusza glinokrzemiany do agregacji, a nowe, duże cząstki w nietypowy sposób rozpraszają światło słoneczne, co daje ową fascynującą barwę.
Jezioro Natron w Tanzanii
Na stronie Obserwatorium Ziemi NASA znajdziemy informację, że tanznańskie jezioro Natron samym tylko wyglądem wysyła odwiedzającym ostrzeżenie. Jego żywoczerwone wody tworzą bowiem najbardziej żrący naturalny zbiornik wodny na świecie. Wysoka zawartość soli z popiołu wulkanicznego sprawia, że odczyn jest tak silnie zasadowy, że żyją w nim tylko tilapie oraz mikroorganizmy produkujące czerwony pigment. Na brzegach spotkać można również stada afrykańskich flamingów, które i tym przypadku swój kolor zawdzięczają wodzie. I dumne ptaki muszą być jednak ostrożne, gdyż czerwona woda w zależności od warunków hydrologicznych bywa żrąca niczym amoniak i gorąca (nawet 60°C). Środowisko wokół jeziora Natron jest jednak tak nieprzyjazne życiu, że małe flamingi mogą się tu wychowywać bez zagrożenia ze strony drapieżników.
Jezioro Hillier w Australii
Jednym z najintensywniej różowych zbiorników świata jest jezioro Hillier w Australii. Położone na wyspie Middle Island, tuż nad brzegiem oceanu, ma 600 m długości i 250 m szerokości. Woda w jeziorze jest słona i permanentnie różowa wskroś całej swojej objętości – przelana do butelki również ma różową barwę. Według naukowców kolorów ów jest wynikiem obecności glonów Dunalliela salina produkujących ogromne ilości karotenoidów. Różowy barwnik produkują również jednak halofilne bakterie obecne w jeziorze Hillier w sporym natężeniu. Co ciekawe, w przeciwieństwie do jeziora Natron, tutejsza woda nie wywiera negatywnego wpływu na zdrowie człowieka, więc chętnych na różowe kąpiele nie brakuje.
Rio Negro w Amazonii
Rio Negro to w dosłownym tłumaczeniu „czarna rzeka” i trudno o lepsze określenie tego lewobrzeżnego dopływu Amazonki. Jest to też największa na świecie rzeka czarnowodna, którym to określeniem charakteryzuje się wody wolno płynące przez zalesione bagna i mokradła. Kolor przypominający mocną czarną herbatę wynika z zawartości kwasu huminowego, który z kolei jest rezultatem niepełnego rozkładu tkanek roślinnych bogatych w związki fenolowe. Specyficzny skład chemiczny wody – bogatej w aluminium, ale ubogiej w sód, magnez, potas i wapń – sprzyja nawet ponad 700 gatunkom ryb. Tylko niektóre z nich są jednak w stanie przenikać przez granicę mieszających się wód Rio Negro i połączonej z nią naturalnym kanałem Casiquiare, rzeką Orinoko.
Jezioro Kraterowe Okama w Japonii
W wygasłym kraterze wulkanicznym na górze Zao w Japonii utworzyło się jezioro, które turyści znają jako „jezioro pięciu kolorów”. W zależności od sezonu woda w zbiorniku zmienia bowiem barwy od ciemnozielonej, przez szmaragdową, aż po niebieską i szarą. Barwy najatrakcyjniejsze są w lecie, gdy w wodzie zakwitają glony, a słońce jest wysoko. Inne odcienie głębokiej na ok. 27 m wody wynikają z wysokiej zawartości minerałów i zmian pogodowych. Zimą powierzchnia zbiornika całkowicie zamarza.
Huang he w Chinach
Zwana popularnie Żółtą Rzeką, Huang he w Chinach faktycznie ma barwę zielonożółtą lub rdzawą. Kolor ów spowodowany jest namułami, która ta szósta najdłuższa rzeka świata wymywa z Wyżyny Lessowej i niesie w olbrzymich ilościach w swoim korycie. Zjawisko to ma niestety bardziej dalekosiężne efekty niż estetyczne. Namuły są bowiem bardzo drobne i nieustannie osadzają się na brzegach i dnie, okazyjnie formując tamy. Tworzą się one spontanicznie i są trudne do przewidzenia, a gdy woda spiętrzy się zbyt wysoko, dochodzi do jej wystąpienia z koryta i lokalnych powodzi. W 1887 r. taka powódź zabiła 0,9-2 miliona ludzi, a w 1931 r. 1-4 miliona.
Również w Polsce podziwiać możemy niezwykłej barwy tafle wodne. Wielką turystyczną atrakcją są tzw. Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janickich powstałe w starych kopalniach niemieckich. Żółte Jeziorko zawdzięcza swój kolor rozpuszczonym związkom siarki, a Purpurowe (zwane też Czerwonym) jest roztworem kwasu siarkowego, miedzi i żelaza. W Błękitnym Jeziorku znajduje się głównie miedź, zaś Zielone jest de facto mętnym zbiornikiem napełniającym się jedynie po intensywnych deszczach i roztopach.
- “Why is the ocean blue” National Ocean Service, https://oceanservice.noaa.gov/facts/oceanblue.html, 10/11/2023;
- “THESE COLOURFUL LAKES AND RIVERS IN THE WORLD ARE HYPNOTIC!” Priya Srivastava, https://timesofindia.indiatimes.com/travel/destinations/these-colourful-lakes-and-rivers-in-the-world-are-hypnotic/photostory/100639267.cms, 10/11/2023;
- “Caño Cristales: Colombia’s spectacular ‘liquid rainbow’” Lucy Sherriff, https://edition.cnn.com/travel/article/cano-cristales-colombia/index.html, 10/11/2023;
- “Is this Bolivia’s most incredible natural wonder? Your guide to Laguna Colorada” Andrew Fenton, https://www.intrepidtravel.com/adventures/your-guide-to-laguna-colorada-bolivia/, 10/11/2023;
- “Grand Prismatic Spring at Yellowstone’s Midway Geyser Basin” Tori Peglar, https://www.yellowstonepark.com/things-to-do/geysers-hot-springs/grand-prismatic-midway-geyser-basin/, 10/11/2023;
- “Lake Natron, Tanzania” NASA Earth Observatory, https://earthobservatory.nasa.gov/images/5465/lake-natron-tanzania, 10/11/2023;
- “Okama Crater Lake Known to Change Color” Daniel Kelly, https://www.lakescientist.com/okama-crater-lake-change-color/, 10/11/2023;
