Orlik krzykliwy lepiej chroniony
Projekt ochrony orlika krzykliwego na obszarach Natura 2000 – w Puszczach Białowieskiej i Knyszyńskiej będzie realizować od przyszłego roku Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku. Komisja Europejska przeznaczyła na ten cel blisko 15 mln złotych z Instrumentu Finansowego LIFE+. 4 mln złotych przeznaczył na ten cel Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Jak informuje rzecznik prasowy RDLP w Białymstoku, Marek Taradejna, projekt będzie realizowany w latach 2010-2014 na terenie Nadleśnictw: Białowieża, Browsk, Hajnówka, Knyszyn, Dojlidy, Waliły oraz Żednia. Jego głównym celem jest zatrzymanie spadku i polepszenie stanu i zasięgu lęgowej populacji orlika krzykliwego w Puszczy Białowieskiej i Knyszyńskiej do 2015. Partnerami w realizacji projektu będą: Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Ampli Consult – duńska organizacja pozarządowa zajmująca się ochroną bioróżnorodności, a także FPP Consulting – firma posiadająca doświadczenie w pozyskiwaniu i obsłudze projektów dofinansowywanych ze środków UE.
„Opracowywany będzie krajowy plan ochrony orlika krzykliwego. Będzie się on odwoływał do Europejskiego Planu Ochrony orlika i będzie pomocny w określaniu szczegółowych celów i zaleceń dla rozdysponowania funduszy europejskich, w programach rolno-środowiskowych i planach ochrony ostoi Natura 2000, na których orlik występuje” – dodaje rzecznik białostockiej RDLP. Plan będzie określał obecny stan populacji orlika krzykliwego, cele ochrony, zagrożenia i ich źródła oraz zadania ochronne i monitoring.
Metody monitoringu orlika są dość skomplikowane i dlatego niezbędne jest opisanie metod, które będą używane standardowo przez wszystkich partnerów projektu. Na początku projektu zostanie również przeprowadzony trening dla jego uczestników. Uwzględniona będzie liczba par, produktywność i przeżywalność młodych. Monitoringiem zostaną również objęte zmiany siedliskowe, jako że zabiegi ochronne będą wprowadzane na blisko 800 ha.
W ramach projektu planuje się odtworzenie właściwych warunków gniazdowania poprzez podwyższenie poziomu wody w biotopie.„Orlik krzykliwy preferuje podmokłe lasy. W idealnych sytuacjach podmokłe warunki występują również na obrzeżach lasów, na śródleśnych polanach. Podmokłe warunki w lasach są istotne z kilku względów. Po pierwsze, zmniejszają one dostępność do gniazda, a więc również poziom niepokojenia ptaków; po drugie -zwiększają dostępność płazów w najbliższych okolicach od gniazda, co jest istotne szczególnie dla wysiadującej samicy, która może sporadycznie polować w najbliższej odległości od gniazda” – wyjaśnia Taradejna. Dodaje, że zapewnienie tych warunków powinno podwyższyć szanse na długoletnie korzystanie z terytorium gniazdowego przez orliki.
Podczas realizacji programu zostaną oczyszczone tereny, które były niezagospodarowane przez ostatnich 10-30 lat. „Łąki i pastwiska położone w dolinach rzecznych i wokół wsi na terenie Natura 2000 ulegają sukcesji i zarastaniu przez drzewa i krzewy. Nawet tereny ciągle jeszcze nie zarośnięte (ale opuszczone) nie nadają się dla orlika krzykliwego, ponieważ niekoszona trawa stworzyła gęstą darń, która nie może być penetrowana przez orliki” – podkreśla leśnik. „Miejscowi eksperci oceniają, że jest to najważniejsza przyczyna zmniejszenia się liczby młodych w populacji orlika krzykliwego” – dodaje. Zapowiada, że opuszczone łąki, które nie są zarośnięte krzewami i drzewami zostaną wykoszone. Po dwóch latach będą odtworzone i gotowe do normalnego koszenia i wypasu.
W ramach projektu wokół gniazd zostaną utworzone strefy ochronne. Jest to prawna forma ochrony rzadkich drapieżników w Polsce. W planach jest utworzenie 45 stref na terenie dwóch obszarów Natura 2000.„Poszukiwanie gniazd orlików krzykliwych to skomplikowane przedsięwzięcie. Najpierw ustala się teren gdzie obserwuje się ptaki tokujące oraz wylatujące i powracające do lasu. Następnie ornitolog odnajduje gniazdo w lesie. Strefa ochrony ścisłej obejmuje obszar w promieniu 100 m wokół gniazda. Ochrona częściowa obejmuje 300-400 m wokół gniazda” – mówi rzecznik prasowy RDLP w Białymstoku.
Dodaje, że zostanie również utworzona sieć sztucznych czatowni, umożliwiających orłom polowanie. Będą to 4 metrowe słupy wykonane z drewnianego, zaimpregnowanego pnia umieszczonego w betonowym podeście. 300 słupów zostanie umieszczonych na terenach zasobnych w gryzonie i żaby. Przed przystąpieniem do prac, wszystkie lokalizacje zostaną sprawdzone i zakwalifikowane przez ekspertów, m.in. po to, by w pełni uzyskać poprawę warunków bytowania orlika i nie dopuścić do utraty innych, cennych elementów przyrodniczych.
Projekt przewiduje też przeprowadzenie kampanii uświadamiających właścicieli gospodarstw znajdujących się w pobliżu terenów lęgowych orłów, co ułatwi korzystanie z pakietów rolno-środowiskowych przyjaznych dla orlika.Poza tym, w Puszczy Białowieskiej i Knyszyńskiej zostaną zbudowane ścieżki edukacyjne i wieże obserwacyjne. Wydrukowane zostaną także foldery i broszury na temat orlika krzykliwego i jego ochrony w Puszczy Białowieskiej i Puszczy Knyszyńskiej.
Amphi Consult a nie Ampli:)