Tradycyjne potrawy Wielkanocne – Wielkanoc naszych przodków

Białe kiełbasy, jaja, żurek, babki, serniki oraz mazurki – to głownie można znaleźć na tradycyjnym wielkanocnym stole. A jakie potrawy przyrządza się w innych regionach? Sprawdźmy co jada się w różnych częściach Polski. Sięgnijmy po kulinarny dorobek naszych przodków.

Kujawiok – wielkanocna baba drożdżowa; ciasto drożdżowe z rodzynkami o charakterystycznym stożkowym, karbowanym kształcie, posypane cukrem pudrem, bądź polane białym lukrem. Dawniej kujawskie gospodynie do baby dodawały szafran dla wzmocnienia jej żółtej barwy. Co ciekawe, do śniadania podawano również babę drożdżowa, którą jadano posmarowaną masłem, chrzanem, z szynką lub kiełbasą.

Handzlowska serwatka wielkanocna jest głównym daniem śniadania wielkanocnego na Podkarpaciu; to klarowny płyn podawany na ciepło lub zimno, o smaku lekko kwaśnym, maślanym, z wyczuwalnym smakiem tartego chrzanu i wędzonki. Na kilka dni przed świętami, należy przygotować serwatkęskórki z chleba. Serwatkę po ukiszeniu powinno się podgrzać i zlać bez nagromadzonego się na dnie osadu. Następnie, po ponownym podgrzaniu, trzeba dodać pokrojony chrzan, kiełbasę, wędzony boczek oraz jajka.

Ser wielkanocny to biały, podsuszany ser z mleka krowiego, przygotowywany na Święta Wielkiej Nocy przez mieszkańców Krzeszowa (woj. podkarpackie), który jest podawany w Wielką Sobotę na śniadanie do barszczu. Ser ma smak lekko kwaśny, a w zależności od dodanych przypraw, można w nim wyczuć posmak np. kminku czy majeranku. Dawniej, ser przygotowywano poprzez ogrzanie zsiadłego mleka, które następnie należało przelać do worka w celu odcieknięcia serwatki. Następnie do sera dodawało się kminek lub majeranek. Końcowym etapem było włożenie go do woreczka oraz ściśniecie w prasie. Ser suszono na powietrzu.
 
Dzionie rakowskie – Od wielu lat w województwie świętokrzyskim w gminie Raków gospodynie na Wielkanoc piekły dzionie, czyli kiszkę upieczoną w naturalnym jelicie wieprzowym lub wołowym. Potrawa wyglądem przypomina kiszkę pasztetową. Dzionie rakowskie na końcach są spięte szpilą drewnianą lub wełnianą przędzą.

 Krzonówka (chrzanówka) jest tradycyjną potrawą wielkanocną przyrządzaną na południu Polski, głównie w Małopolsce. To gęsta zupa z chrzanem, z dodatkiem wędlin i jajek. Jej nazwa pochodzi od głównego składnika zupy, jakim jest chrzan (w pobliżu Sułkowic dawniej mówiło się „krzan” albo „krzon”). Według tradycji do powstania zupy wykorzystywano pozostałości po śniadaniu wielkanocnym z poświęconych potraw.

Murzin wielkanocny to wypiek wielkanocny pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego. Murzin to dobrze wypieczony chleb z zarumienioną skórką, w którego środku znajdują się kawałki wędzonki i szynki. Przypuszcza się, że potrawa swą nazwę zawdzięcza sposobowi wypieku. Dawniej ciasto było wypiekane w „piekarszczoku” (piecu na chleb). Brytfankę z ciastem stawiano na rozżarzone drewno, przy dokładaniu drewna popiół się unosił i opadał na ciasto, nadając mu ciemny, niemal czarny kolor. Nazwa może również wywodzić się od ciemnego koloru ciasta, które wyrabiane było z nieczyszczonej, ręcznie mielonej na żarnach oraz przesiewanej na sitach mąki pszennej razowej z otrębami.

Paska Bukowińska (Pascha, Chleb Bukowiński) to nieodzowny element Świąt Wielkanocnych w województwie lubuskim; tradycyjny wypiek górali czadeckich. Chleb Bukowiński to pszenne, drożdżowe pieczywo w kształcie walca. Paska wielkanocna jest bardzo strojna (z elementami warkoczy, kogutków, ptaszków).

Strząska to danie wielkanocne goszczące na terenach Małopolski (Siedliszowice, gm. Żabno). Nazwa potrawy wynika wprost ze sposobu jej przyrządzania – tj. dokładnego wymieszania (wstrząśnienia) wszystkich składników. Podstawę dania stanowią pokrojone wędliny, jaja z dodatkiem utartego chrzanu oraz przypraw – głównymi składnikami dania są produkty znajdujące się w wielkanocnej święconce. Wszystkie składniki zalewa się roztworem wodno-octowym.

Szynka pieczona w chlebie to specjał wielkanocny z Mazowsza. Do jej przyrządzenia używano wyłącznie ciasta chlebowego żytniego. Przysmak swój specyficzny smak i aromat zawdzięcza zakwasowi chlebowemu, który przenika w głąb szynki. Potrawa swym wyglądem zewnętrznym przypomina tradycyjny chleb żytni; na przekroju widoczna jest szynka opleciona ciastem.

Zylc, czyli galaretę z nóżek spożywano w kuchni kaszubskiej m.in. na Wielkanoc. Te danie jest prostym sposobem na wykorzystanie głowizny, nóżek oraz podgardla. Zylc był przygotowywany po uboju ze świeżego, zapeklowanego mięsa i spożywany na zimno jako zakąska.

Ekologia.pl