Maślak trydencki jest znanym wyłącznie z Europy, niezbyt smacznym, bardzo rzadkim, krytycznie zagrożonym wymarciem w Polsce grzybem z rodziny maślakowatych Suillaceae. Prawdopodobieństwo jego wymarcie pozostaje wysokie, gdyż wciąż działają mechanizmy zagrażające temu gatunkowi.
Pory lśniące, kanciaste, jasno lub brązowo pomarańczowe.
Rurki pomarańczowoczerwone, lekko zbiegające się, przyrośnięte, długie, tworzące charakterystyczną siateczkę na wierzchu kapelusza. Zgniecione stają się czerwonobrązowe.
Kapelusz o wymiarach 5-12 cm, z wiekiem zmienia się jak u wielu innych maślaków: najpierw jest półokrągły, potem o stożkowatym garbie i podwiniętych brzegach, w końcu wyprostowany. Skórka kapelusza jest promieniście paskowana, włókienkowato przylegająca, w dni wilgotne śluzowata i lepka w dotyku. Młode owocniki maślaka trydenckiego mają białawą osłonę częściową, łączącą brzegi kapelusza z nóżką.
Trzon zwykle wygięty, pękaty bądź cylindryczny, długi na 4-12 cm, zabarwiony tak jak kapelusz to jest żółto bądź pomarańczowo czerwony, łuskowato-włóknisty w dotyku, wyposażony w nietrwały, białawy pierścień.
Miąższ początkowo dość jędrny, szybko staje się miękki poczynając od kapelusza, koloru głównie cytrynowożółtego, tuż pod skórką ceglastobrązowy, w nóżce może być lekko brązowawy. Zapach przyjemny, a smak łagodny, podobne do innych maślaków.
Wysyp spor żółty. Zarodniki są cienkościenne i eliptyczne. Rozmiary zarodników wynoszą zazwyczaj 9-11,5 (wyjątkowo 14) × 4,0-6,0 µm.
Przede wszystkim jednak zasługuje na ochronę z uwagi na swą rzadkość w Polsce i całej Europie.
Sezon
Maślak trydencki wytwarza owocniki od lipca do października.Występowanie
Maślak trydencki znany jest tylko z Europy, od Norwegii i Szkocji na północy, przez Belgię, Niemcy, Austrię, płn. Włochy po Polskę i Czechy. Wszędzie trzyma się gleb wapiennych oraz modrzewia, z którym wchodzi w mikoryzę.Wygląd
Owocniki maślaka trydenckiego osiągają od 5 do 12 cm wysokości.Pory lśniące, kanciaste, jasno lub brązowo pomarańczowe.
Rurki pomarańczowoczerwone, lekko zbiegające się, przyrośnięte, długie, tworzące charakterystyczną siateczkę na wierzchu kapelusza. Zgniecione stają się czerwonobrązowe.
Kapelusz o wymiarach 5-12 cm, z wiekiem zmienia się jak u wielu innych maślaków: najpierw jest półokrągły, potem o stożkowatym garbie i podwiniętych brzegach, w końcu wyprostowany. Skórka kapelusza jest promieniście paskowana, włókienkowato przylegająca, w dni wilgotne śluzowata i lepka w dotyku. Młode owocniki maślaka trydenckiego mają białawą osłonę częściową, łączącą brzegi kapelusza z nóżką.
Trzon zwykle wygięty, pękaty bądź cylindryczny, długi na 4-12 cm, zabarwiony tak jak kapelusz to jest żółto bądź pomarańczowo czerwony, łuskowato-włóknisty w dotyku, wyposażony w nietrwały, białawy pierścień.
Miąższ początkowo dość jędrny, szybko staje się miękki poczynając od kapelusza, koloru głównie cytrynowożółtego, tuż pod skórką ceglastobrązowy, w nóżce może być lekko brązowawy. Zapach przyjemny, a smak łagodny, podobne do innych maślaków.
Wysyp spor żółty. Zarodniki są cienkościenne i eliptyczne. Rozmiary zarodników wynoszą zazwyczaj 9-11,5 (wyjątkowo 14) × 4,0-6,0 µm.
Właściwości
Maślak trydencki jest grzybem jadalny, lecz w smaku gorszy od większości maślaków i borowików. Można go marynować ze smaczniejszymi członkami rodziny maślakowatych.Przede wszystkim jednak zasługuje na ochronę z uwagi na swą rzadkość w Polsce i całej Europie.
Zastosowanie
Zastosowanie maślaka trydenckiego jest podobne jak u pozostałych maślaków i borowików. Od kilkudziesięciu lat wiąże się z nim rosnące nadzieje jako źródłem inhibitorów trombiny – czyli substancji hamujących krzepnięcie krwi.Bibliografia
- Doljak B.; Stegnar M.; Urleb U.; Kreft S.; Umek A.; Ciglarič M.; Štrukelj B.; Popovič T. 2001. ; “Screening for selective thrombin inhibitors in mushroom. ”; Blood Coagulation and Fibrinolysis, 12 (2): 123–128.;
- Engel F., Gröger F. 1989. ; “Pilzwanderungen. Eine Pilzkunde für jedermann.”; A. Ziemsen Verlag, Wittenberg.;
- Fluck M. 1996.; “ Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. ”; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia. ;
- Gerhardt E. 2006. ; “Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków. ”; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa. ;
- Gumińska B., Wojewoda W. 1988. ; “Grzyby i ich oznaczanie. ”; PWRiL, Warszawa.;
- Laux H. 1985. ; “Eßbare Pilze und ihre giftigen Doppelgänger. ”; Franckh Kosmos Verlag, Stuttgart. ;
- Mikšik M. 2012. ; “Rare and protected species of Boletes of the Czech Republic. ”; Field Mycology, 13 (1): 8–16.;
- Škubla P. 2007. ; “Wielki atlas grzybów. ”; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań. ;
- Wojewoda W. 2003. ; “Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. ”; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków. ;
- Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006. ; “Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce.”; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;
![Maślak trydencki, fot. Marco Plassio, Wikimedia Commons, Gruppo Micologico \](https://zasoby.ekologia.pl/grzyby/a/256/764px-Suillus-tridentinus_mini.jpg "Maślak trydencki, fot. Marco Plassio, Wikimedia Commons, Gruppo Micologico \")
![Maślak trydencki, Volker Fäßler [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons](https://zasoby.ekologia.pl/grzyby/a/256/maslak_mini.jpg "Maślak trydencki, Volker Fäßler [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons")
