Kozica (Rupicapra rupicapra)

Nazywany/a też: kozica północna

Kozica, fot. aaltair/Shutterstock
Kozica ma masywną sylwetkę jeśli chodzi o tułów i niezwykle smukłe kończyny. Zarówno samice jak i samce posiadają ostro zakończone rogi, przy czym u samców są one bardziej uwydatnione. Ubarwienie sierści zmienia się wraz z wiekiem (u młodszych bardziej rudawa) oraz z porami roku, latem zwykle brunatna, zimą ciemnieje i staje się grubsza. Charakterystyczną cechą na pysku są dwie pręgi biegnące po bokach od rogów do nosa, przecinające oczy. Na końcu tułowia znajduje się krótki, zakończony pęczkiem ogon, natomiast przez całą długość grzbietu przebiega czarna pręga.
  1. Występowanie
  2. Środowisko życia
  3. Rozmnażanie i rozwój
  4. Pokarm
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Występowanie

W Polsce kozice występują w Tatrach, np. w Dolinie Pięciu Stawów, Kościeliska czy Roztoki. Spotkać je można także po słowackiej stronie Tatr. Poza tym, w Europie zamieszkują Alpy i Pireneje, natomiast w Azji zaobserwować je można na Kaukazie. Gatunek został także zasiedlony w Argentynie oraz Nowej Zelandii.
Czy wiesz, że...Zwierzę świetnie przystosowane do życia w górskich zboczach, nawet tych bardzo stromych. Ponadto stanowi piękny symbol naszych Tatr. Obecnie w Polsce kozice objęte są opieką i ochroną Tatrzańskiego Parku Narodowego, co ma ogromne znaczenie dla ich mało liczebnej populacji, gdyż w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt sklasyfikowane zostały jako gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem.

Środowisko życia

Kozica jest przystosowana morfologicznie do życia w górach, w związku z czym w Tatrach występują nawet na wysokości 2500 m n.p.m., zaś w Alpach można spotkać je w jeszcze wyższych partiach górskich. Zimą schodzą na tereny położone nieco niżej, w piętro kosodrzewiny. Tworzą niewielkie rodzinne grupy, zwane kierdelami, którym przewodzi jedna dorosła samica, samce zaś pozostają w samotniczym trybie życia. Zazwyczaj zajmują określony teren, który jest przez nie znakowany wydzieliną gruczołów zapachowych, umieszczonych na głowie, zaraz za rogami. Potrafią radzić sobie na stromych urwiskach skalnych, ale także świetnie przystosowują się do życia w niższych górach. Dodatkowe przystosowanie stanowi zmysł wzroku pozwalający tym zwinnym zwierzętom na dobre widzenie w ostrym świetle.

Rozmnażanie i rozwój

Kozice do okresu rozrodczego przystępują późną jesienią, najczęściej pod koniec października, jednak ruja trwać może nawet do początku grudnia. W tym czasie dorosłe samce, których zachowanie może być agresywne ze względu na podwyższony poziom hormonów płciowych w organizmie, wędrują w poszukiwaniu i zbieraniu samic w niewielkie grupy, tzw. haremy, których następnie muszą pilnować przed inwazją innych samców. Często więc dochodzi wtedy między nimi do walk. Samice są ciężarne przez około 180 dni (występują jednak znaczne różnice indywidualne w tej kwestii). Młode rodzą się zwykle początkiem czerwca i od jednej samicy jest ich jedno lub dwoje, a po tygodniu są już na tyle sprytne, że swobodnie biegają. Matka karmi je mlekiem zwykle do końca lata, czasem nieco dłużej – do pół roku, natomiast pod jej opieką przebywają nawet do 1,5 roku. Dojrzałość do rozrodu zależy od płci, samice osiągają ją w wieku trzech lat, samce rok później. Zwierzęta te mogą żyć nawet do 25 lat.

Pokarm

Latem kozica żerują o świcie i zmroku, resztę dnia spędzają wspólnie na odpoczynku. Ich pożywienie stanowią wówczas soczyste rośliny, a także młode pędy krzewów. Zimą natomiast czas żerowania wydłuża się ze względu na mniejszą dostępność pożywienia, wtedy więc najczęściej na ich dietę składają się wystające ponad pokrywę śnieżną źdźbła traw, a także mchy i porosty. Poza tym, kozice przygotowują się na zimę, gromadząc w organizmie dodatkową tkankę tłuszczową, która pomaga im przetrwać czas największego niedożywienia.
Kozica, fot. aaltair/Shutterstock Kozica, fot. aaltair/Shutterstock

Galeria zdjęć

Kozica, fot. aaltair/ShutterstockKozica, fot. kasakphoto/Shutterstock
Kozice, fot. gubernat/ShutterstockKozica, fot. Losonsky/Shutterstock

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Gromada:Ssaki
Rodzina:Wołowate
Rodzaj:Rupicapra
Gatunek:Kozica
Indeks nazw polskich - gromada Ssaki
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź