Kozica ma masywną sylwetkę jeśli chodzi o tułów i niezwykle smukłe kończyny. Zarówno samice jak i samce posiadają ostro zakończone rogi, przy czym u samców są one bardziej uwydatnione. Ubarwienie sierści zmienia się wraz z wiekiem (u młodszych bardziej rudawa) oraz z porami roku, latem zwykle brunatna, zimą ciemnieje i staje się grubsza. Charakterystyczną cechą na pysku są dwie pręgi biegnące po bokach od rogów do nosa, przecinające oczy. Na końcu tułowia znajduje się krótki, zakończony pęczkiem ogon, natomiast przez całą długość grzbietu przebiega czarna pręga.
W Polsce kozice występują w Tatrach, np. w Dolinie Pięciu Stawów, Kościeliska czy Roztoki. Spotkać je można także po słowackiej stronie Tatr. Poza tym, w Europie zamieszkują Alpy i Pireneje, natomiast w Azji zaobserwować je można na Kaukazie. Gatunek został także zasiedlony w Argentynie oraz Nowej Zelandii.
Środowisko życia
Kozica jest przystosowana morfologicznie do życia w górach, w związku z czym w Tatrach występują nawet na wysokości 2500 m n.p.m., zaś w Alpach można spotkać je w jeszcze wyższych partiach górskich. Zimą schodzą na tereny położone nieco niżej, w piętro kosodrzewiny. Tworzą niewielkie rodzinne grupy, zwane kierdelami, którym przewodzi jedna dorosła samica, samce zaś pozostają w samotniczym trybie życia. Zazwyczaj zajmują określony teren, który jest przez nie znakowany wydzieliną gruczołówzapachowych, umieszczonych na głowie, zaraz za rogami. Potrafią radzić sobie na stromych urwiskach skalnych, ale także świetnie przystosowują się do życia w niższych górach. Dodatkowe przystosowanie stanowi zmysłwzroku pozwalający tym zwinnym zwierzętom na dobre widzenie w ostrym świetle.
Rozmnażanie i rozwój
Kozice do okresu rozrodczego przystępują późną jesienią, najczęściej pod koniec października, jednak ruja trwać może nawet do początku grudnia. W tym czasie dorosłe samce, których zachowanie może być agresywne ze względu na podwyższony poziom hormonówpłciowych w organizmie, wędrują w poszukiwaniu i zbieraniu samic w niewielkie grupy, tzw. haremy, których następnie muszą pilnować przed inwazją innych samców. Często więc dochodzi wtedy między nimi do walk. Samice są ciężarne przez około 180 dni (występują jednak znaczne różnice indywidualne w tej kwestii). Młode rodzą się zwykle początkiem czerwca i od jednej samicy jest ich jedno lub dwoje, a po tygodniu są już na tyle sprytne, że swobodnie biegają. Matka karmi je mlekiem zwykle do końca lata, czasem nieco dłużej – do pół roku, natomiast pod jej opieką przebywają nawet do 1,5 roku. Dojrzałość do rozrodu zależy od płci, samice osiągają ją w wieku trzech lat, samce rok później. Zwierzęta te mogą żyć nawet do 25 lat.
Pokarm
Latem kozica żerują o świcie i zmroku, resztę dnia spędzają wspólnie na odpoczynku. Ich pożywienie stanowią wówczas soczyste rośliny, a także młode pędykrzewów. Zimą natomiast czas żerowania wydłuża się ze względu na mniejszą dostępność pożywienia, wtedy więc najczęściej na ich dietę składają się wystające ponad pokrywę śnieżnąźdźbłatraw, a także mchy i porosty. Poza tym, kozice przygotowują się na zimę, gromadząc w organizmie dodatkową tkankę tłuszczową, która pomaga im przetrwać czas największego niedożywienia.