Panoszy się wszędzie! Pospolicie porasta trawniki, łąki, pobocza dróg i ugory. Mniszek lekarski, przez wielu ogrodników uważany za uciążliwy chwast, ma wiele zalet i uznawany jest za jedną z najskuteczniejszych roślin lekarskich. Sezon na mniszka lekarskiego w pełni, więc zastanówmy się co dobrego możemy wyciągnąć z tej popularnej rośliny?
http://vegeluv.org- Pochodzenie mniszka lekarskiego
- Mniszek lekarski w medycynie ludowej
- Mniszek na zdrowie
- Mniszek lekarski w kuchni
Pochodzenie mniszka lekarskiego
Dmuchawiec, mniszek lekarski lub pospolity (Taraxacum officinale, syn. Taraxacum vulgare) należy do rodziny astrowatych i powszechnie porasta nieużytki, łąki i pobocza dróg. Krajem pochodzenia mniszka lekarskiego jest prawdopodobnie Grecja.Sok z mniszka lekarskiego, nazywanego potocznie dmuchawcem, znany był już starożytnym Grekom. Został doceniony w X wieku, kiedy to arabski lekarz Avicenna stosował syrop z mniszka na zapalenie oczu. W aptekach pojawił się w XIII i XIV wieku. Jednak szczyt popularności osiągnął w XVI wieku, kiedy to mniszek stosowany był jako remedium na wiele dolegliwości, także na męskie problemy z potencją.
Był wrogiem mężatek – wierzono bowiem, że doskonale działa na potencję, skłaniając panów do zdrady. Stąd jego nazwa – męska stałość – wyjaśniająca, dlaczego chętnie widzieli go w pobliżu domu nasi pradziadkowie – dodajmy, że nie chodzi tu o stałość w sensie wierności, lecz o staropolskie słówko „stanie, wstanie – czytamy na łamacz czasopisma „Natura i Ty”.
Mniszek lekarski w medycynie ludowej
Elżbieta Szot-Radziszewska, w książce „Sekrety ziół: wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie” (Warszawa 2005, Wydawnictwo TRIO) pisze tak: Mniszek lekarski, mlecz, dmuchawiec, mlic – z kwiatów sporządzają „miód na wątrobę” – pięćset kwiatków zasypują cukrem (pół kilograma), dodają pół litra wody i cytryny (pół kilograma), gotują i zalewają w słoiki, stosują według ściśle określonych dawek; z kwiatów sporządzają też syrop i piją „na przeziębienia i przy kaszlu” – kwiatki zasypane cukrem stawiają na słońcu; inny przepis na syrop – pięćset kwiatków zasypać cukrem, dodać wody i postawić na dwadzieścia cztery godziny, następnie wycisnąć mlecz i gotować trzy godziny; suszą ziele urwane przy samym korzeniu, napar piją przy nadciśnieniu i na wzmocnienie organizmu. (…)
By Glibber23 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons
Mniszek na zdrowie
Wszystkie części rośliny mają lecznicze właściwości. Najwięcej substancji biologicznie aktywnych znajduje się w korzeniach i w liściach. W korzeniach znajdziemy trójterpeny, gorycze, fitosterole, wielocukry (pektyna i inulina), żywice, kwasy organiczne (m. in. kwas foliowy), garbniki, prowitamina A, witamina C, trochę witaminy E oraz sporo soli mineralnych, zwłaszcza potasu i żelaza, a także fosfor i wapń.W kwiatach występują 16-hydroksypochodne taraksasterole: arnidiol i faradiol. Wykryto także karotenoidy, flawonoidy, olejek. Sok mleczny zawiera inulinę, kwas krzemowy i lakton (laktukopikryna), oraz witaminy z grup B, witamina A, C i D.
Mniszek lekarski z uwagi na swe cenne właściwości ma szerokie zastosowanie w medycynie, weterynarii, dietetyce, a także w kosmetyce. Ten pospolity chwast ma nad wyraz wszechstronne zastosowanie – oczyszcza i wzmacnia organizm, leczy choroby wątroby i woreczka żółciowego, wspomaga pracę nerek, trzustki i śledziony, zapobiega awitaminozie i alergii, obniża poziom cholesterolu i poprawia pracę układu pokarmowego. Biorąc pod uwagę właściwości ściągające, ekstrakt z mniszka lekarskiego stosowany jest także w kosmetykach do cery tłustej i trądzikowej.
Fot. Amelia Romańska [vegeluv.org
Mniszek lekarski w kuchni
Młode liście (wyrośnięta mają gorzki posmak) idealnie nadają się do sałatek, kanapek. Mogą stanowić także przyprawę zup i sosów. Pąki, jak kapary, można zamarynować. Z kolei z kwiatów powstanie pyszny miód, jeden z najzdrowszych i aromatyczna herbatka.Ekologia.pl
Bibliografia
- Jaroniewski W. 1992; “Mniszek pospolity – cenny surowiec leczniczy”; Wiad. Ziel. 4;
- Magdalena Gorzkowska,; “Zioła jak zbierać, przetwarzać, stosować”; Wydawnictwo BOSZ, 2013;
- Czesława Trąba, Krzysztof Rogut, Paweł Wolański ; “Rośliny dziko występujące i ich zastosowanie. Przewodnik po wybranych gatunkach”; Rzeszów 2012;
- Fonyuy E. Wirngo, Max N. Lambert, and Per B. Jeppesen; “The Physiological Effects of Dandelion (Taraxacum Officinale) in Type 2 Diabetes”; Rev Diabet Stud. 2016 Summer-Fall; 13(2-3): 113–131.;
- “13 Potential Health Benefits of Dandelion”; data dostępu:
Ekologia.pl poleca
