Birginiak (Polysticta stelleri)

Wstęp

Ptak wielkości gawrona (Corvus frugilegus). Do Polski rzadko zalatujący. Jedyny przedstawiciel rodzaju Polysticta. Jest ptakiem narażonym na wyginięcie (kategoria VU na liście IUCN). Gatunek towarzyski, tworzący bardzo duże stada. W locie dobrze widoczne niebieskie, biało obrzeżane lusterko.

Wygląd

Tęczówka oczna ciemnobrązowa. Dziób szarawy. Czoło i potylica kanciaste. Ciemię płaskie. Szyja krótka. Tułów wydłużony. Skrzydła długie i wąskie. Ogon długi. Nogi są niebieskawo szare (u samców) lub ciemnozielone (u samic). Występuje wyraźny dymorfizm sezonowy. Samce w szacie godowej są bardzo charakterystyczne. Głowa biała. Kantarek oraz plama na potylicy zielone. Obrączka oczna, podbródek, kark, obroża, grzbiet oraz plamka po bokach piersi czarne. Brzuch kasztanowy. Podbrzusze czarne. Boki ciała pomarańczowo płowe. Samice są ciemnobrunatne. Samce w szacie spoczynkowej oraz osobniki młodociane przypominają samice. U samców jasny przód. Osobniki młodociane różnią się od dorosłych ciemniejszym lusterkiem.

Występowanie

Występuje daleko na północy Azji i na północnym wybrzeżu Alaski. Zimuje między innymi na Bałtyku, Półwyspie Kolskim i po drugiej stronie kontynentu: głównie wyspach mórz Ochockiego i Beringa.

Biotop

Zamieszkuje otwarte przestrzenie tundry. Preferuje zbiorniki wodne nieco oddalone od wybrzeży morskich oraz ujścia rzek i niewielkie strumienie. Zimę spędza na wyspach morskich, w zatokach, ujściach rzek i wybrzeżach.

Lęgi

Gnieździ się w zagłębieniu ziemi, w roślinności. Gniazdo jest wyścielone materiałem roślinnym (mchem, porostami, trawami) oraz piórami puchowymi. Przystępuje do jednego lęgu w roku. Samica składa od 5 do 10 brązowooliwkowych jaj. Czas wysiadywania (przez samice) wynosi około 24 dni. Młode zaraz po wykluciu opuszczają gniazdo, zostając przez pewien czas pod opieką samicy. Po 45 dniach młode stają się samodzielne. Dojrzałość płciową osiąga w drugim lub w trzecim roku życia.

Pokarm

Żywi się głównie bezkręgowcami (mięczakami, skorupiakami, owadami, ich larwami), małymi kręgowcami (rybami), a także, choć rzadziej, pokarmem roślinnym. Pokarm zbiera z powierzchni wody oraz podczas nurkowania.