Jak (Bos mutus)

Wygląd

Jak należy do rodziny wołowate (Bovidae). Ciało jest krępe, pokryte gęstym, długim futrem chroniącym przed mrozem. Ubarwienie ciała ciemnobrązowe do czarnego. Szyja krótka i gruba. Występują długie rogi (które u samców są dłuższe niż u samic), wygięte na zewnątrz. Nogi są dosyć krótkie. Ogon jest długi. Samce są większe od samic. Jaki udomowione są mniejsze.

Występowanie

Jak dawniej zamieszkiwał ogromny obszar w centralnej Azji. Obecnie jego populacje są w rozproszeniu. Zamieszkuje Wyżynę Tybetańską i Himalaje w Chinach oraz spotykany jest na północy Indii. Wyginął prawdopodobnie w Nepalu i Bhutanie, choć istnieją niepotwierdzone doniesienia o ponownym pojawieniu się tego gatunku w Nepalu.

Tryb życia

Jaki żyją na stepach, półpustyniach i w wysokogórskim klimacie Himalajów. Na obszarze jego występowania często panują ekstremalne warunki pogodowe: temperatura może spadać do -40 stopni Celsjusza, a opady są niewielkie. Odbywa migracje sezonowe. Spotykany jest zwykle powyżej 4000 m n.p.m. Tworzy dwa rodzaje stad, stada składające się z samic wraz z potomstwem oraz stada samców żyjących samotnie lub w grupach kawalerów. W okresie godowym samce dołączają do grup samic. Do jego zagrożeń zaliczyć można utratę siedlisk, kłusownictwo oraz konkurencję z bydłem domowym. Na liście IUCN jest gatunkiem narażonym na wyginięcie (kategoria VU). Wpisany jest do konwencji CITES (załącznik I).

Odżywianie

Jak jest zwierzęciem roślinożernym. W skład jego diety wchodzą trawy, zioła, krzewy, mchy i porosty.

Rozmnażanie i rozwój

Rozród jaka ma miejsce w lecie. Samce toczą walki o pozycję w stadzie. Samica przystępuje do rozrodu co drugi rok. Ciąża trwa od 258 do 270 dni. Poród odbywa się na wiosnę. Samica rodzi jedno młode (ciele). Młode pozostaje przy samicy do ok. 9 miesięcy. Jak osiąga dojrzałość płciową między trzecim a czwartym rokiem, jednak do rozrodu przystępuje dopiero między szóstym a ósmym rokiem życia. Żyje do ponad 20 lat.