Pokłonnik kamilla (Limenitis camilla)

Biologia

Pokłonnik kamilla jest średniej wielkości europejskim motylem dziennym z rodziny rusałkowatych. Gatunek ten zamieszkuje lasy liściaste, jest rozpowszechniony, choć niezbyt liczny. Liczebność wielu populacji pokłonnika kamilla spada od wielu lat (podobnie dzieje się z większością europejskich motyli dziennych). Mimo to, ze względu na duży obszar występowania, w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN pokłonnika kamilla zaklasyfikowano jako gatunek najmniejszej troski (status LC).

Wygląd

Rozpiętość skrzydeł pokłonnika kamilla wynosi od 4,5-6 cm, przy czym długość przedniego skrzydła to zazwyczaj ok. 3 cm. Na skrzydłach widoczny jest nieznaczny dymorfizm płciowy – samice często są większe i odrobinę jaśniejsze na wierzchu skrzydeł. Obie płcie mają ciemnobrunatne (prawie czarne) wierzchy skrzydeł z wyraźnym białym wzorem (na dolnych skrzydłach nieprzerwany, szeroki pas, na górnych białe plamki), natomiast spody skrzydeł są czerwonopomarańczowe z białymi pasami i plamkami. Przy zewnętrznym brzegu tylnego skrzydła występują dwa rzędy czarnych plamek.

Występowanie

Pokłonnik kamilla jest gatunkiem palearktycznym, występuje w Europie Środkowej – północne granice jego zasięgu obejmują kraje nadbałtyckie (nie występuje w Skandynawii), na południu dociera do północnej Grecji, liczne populacje tego motyla stwierdza się w południowej części Wielkiej Brytanii. Pokłonnik kamilla zamieszkuje również Azję od Kazachstanu przez południowo-wschodnie Chiny i Koreę aż do Japonii. Jeśli chodzi o siedliska, motyl ten preferuje skraje lasów liściastych, z dostępnością roślin żywicielskich – wiciokrzewów oraz śnieguliczek. W górach pokłonnik kamilla występuje do granicy pokrywy drzew.

Pokarm

Gąsienice pokłonnika kamilla żerują na kilku gatunkach wiciokrzewu, sporadycznie również na śnieguliczce. Dorosłe osobniki odżywiają się nektarem kwiatów wiciokrzewu, a także jeżyny, ostu i różnych roślin baldaszkowatych, ponadto odwiedzają błotniste kałuże, odchody, rozkładające się owoce.

Rozród

Pokłonnik kamilla występuje w jednym pokoleniu w ciągu roku – dorosłe motyle zaczynają wychodzić z poczwarek zazwyczaj w czerwcu, i żyją około dwóch tygodni; najpóźniej można je obserwować w sierpniu. Zapłodnione samice pokłonnika kamilla składają jaja na liściach wiciokrzewu – wybierają liście znajdujące się w półcieniu, przysłonięte liśćmi i łodygami innych roślin. Jaja pokłonnika kamilla mają nieco mniej niż 1 milimetr średnicy i mają niezwykły wygląd: na ściankach znajduje się wzór z przylegających do siebie sześciokątów, w których kątach wyrastają małe włoski – całe jajo przypomina nieco jeżowca. Po 7-10 dniach z jaj wykluwają się małe gąsienice pokłonnika kamilla. Na początku gąsienice pokrywają swoje ciało swoimi własnymi odchodami, co zapewnia im kamuflaż; po kilku dniach zaprzestają tej działalności. Gąsienica żeruje przez resztę roku, zimę spędza w ukryciu w oprzędzie. Gąsienica pokłonnika kamilla po przezimowaniu i ostatnim linieniu wygląda niezwykle: jest intensywnie zielona, z elementami bieli i żółci, pokryta drobnymi kolcami. Na grzbiecie znajdują się duże, czerwone, pokryte kolcami wypustki (3 pary z przodu ciała, 2 pary z tyłu ciała; 4 mniejsze pary w środku ciała).