Rośliny ogrodowe, które lubią być zaniedbywane
Marzysz o pięknym ogrodzie, ale nie masz czasu albo cierpliwości, aby poświęcać mu uwagę? Oto 10 roślin ogrodowych, którym najlepiej powodzi się, gdy są zaniedbywane – zdaniem niektórych zabić je jest wręcz wielką sztuką! Posadzone na zagonach będą żyć własnym życiem, ciesząc oczy, a nierzadko i powonienie.
Najbardziej kapryśne gatunki ogrodowe wymagają podlewania, nawożenia, cięcia, ochrony przed szkodnikami, wsparcia i ochrony przed zimnem, a czasem i upałami. A mimo tych wszystkich wysiłków i tak czasem marnieją w oczach. Są tymczasem rośliny, którym nie przeszkadza ani zimno, ani susza, ani deszcz, a im mniej się nimi zajmujemy, tym dla nich lepiej.
Perowskia łobodolistna
Ceniona jako mniej wymagający zamiennik dla lawendy, perowskia łobodolistna (Perovskia atriplicifolia) słynie ze swoich niebieskofioletowych kwiatów uformowanych w długie kłosy. Roślina tworzy szerokie kępy dorastające 50 cm wysokości i potrafi kwitnąć od lipca do jesieni, a na dodatek przyciąga pszczoły. Same liście również są atrakcyjne – srebrzystoszare, o charakterystycznym aromacie przypominającym szałwię.
Perowskia uwielbia ubogie, piaszczyste gleby i nasłonecznione stanowiska. Dobrze znosi suszę i mrozy, a jedyny zabieg, który warto na niej przeprowadzać to wiosenne cięcie – zagęszcza ono strukturę rośliny i wzmacnia proces kwitnienia. Można ją sadzić nie tylko na zagonach, ale również w pojemnikach.
Perowskia łobodolistna, fot. wirestock/envato
Rozchodnik ościsty
W kategorii odporności na suszę i zaniedbania do faworytów należy na pewno rozchodnik ościsty (Petrosedum rupestre). Podobnie jak inne rozchodniki należy on do rodziny gruboszowatych, czyli sukulentów gromadzących wodę w swoich mięsistych liściach. Rozchodnik ościsty można posadzić nie tylko w ogródkach skalnych, ale i na zagonach o suchszej, mniej urodzajnej ziemi.
Gatunek jest rodzimy dla Polski, co oznacza, że czuje się w każdym ogrodzie jak w domu i nie wymaga ochrony przed zimą. Jego pędy dorastają 30 cm wysokości i otoczone są grubymi wałeczkowymi liśćmi przypominającymi ościste wyrostki. Latem na ich szczycie pojawiają się żółte baldachowate, kwiaty chętnie odwiedzane przez owady. Pozostawiony samemu sobie rozchodnik rozrasta się na wszystkie strony tworząc bardzo atrakcyjne i kolorowe „poduszki”.
Rozchodnik ościsty, źródło: Krzysztof Golik, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Krwawnik pospolity
Do rodzimych gatunków, o które nie trzeba się wcale starać, należy również krwawnik pospolity (Achillea millefolium), znany dobrze z łąk i bezdroży. Jego pospolitość nie umniejsza urody białych baldachowatych kwiatów, które podziwiać można przez całe lato. Bylina idealnie nadaje się do „gorszej ziemi” – w żyznej, wilgotnej glebie kwitnie wręcz bardzo słabo. Można ją więc posadzić praktycznie wszędzie (z wyjątkiem kwaśnego i wilgotnego podłoża), a wymagania uprawowe są naprawdę minimalne. Wystarczy ściąć wszystkie pędy jesienią, aby zagwarantować obfitość kwitnienia w kolejnym sezonie. Krwawnik potrafi nawet rozmnażać się bez ludzkiej pomocy, i to zarówno przez wegetatywny rozrost części podziemnych, jak i spontaniczny wysiew.
Krwawnik pospolity, fot. MPPLLC45/envato
Hosty
Kto marzy o pięknych liściach bez nadmiaru pracy, powinien pomyśleć o zasadzeniu jednego z licznych gatunków hosty, znanej również jako funkia (Hosta). Te niewysokie rośliny tworzą niezwykle bujne kępy dużych, soczyście zielonych liści, często z ciekawym deseniem. Nie potrzebują przy tym przesadnie dużo słońca, więc można je sadzić w cienistych strefach ogrodu, a także między innymi roślinami, wypełniając puste przestrzenie na zagonach. Hosta nie wymaga też nawożenia, a za podlewanie będzie wdzięczna jedynie w okresach największej suszy. Nie trzeba jej natomiast ani przycinać, ani chronić przed zimą. Dodatkowym bonusem z uprawy jest wyjątkowo wysoka odporność na choroby!
Piękne liście hosty, fot. Kajan81/envato
Liliowce
Lilie uważane są za jedne z najpiękniejszych kwiatów, ale ich uprawa nie jest wcale taka łatwa. Kto nie ma cierpliwości, powinien zdecydować się raczej na liliowce (Hemerocallis) tworzące dorodne, dość wysokie kępy z naprawdę eleganckimi trąbkowymi kwiatami odmieniającymi się przez różne odcienie żółtego, pomarańczowego i czerwonego. Każdy kwiat żyje tylko jeden dzień, ale nazajutrz w jego miejsce pojawiają się nowe – i tak przez kilka lub kilkanaście tygodni.
Liliowce tolerują różne rodzaje gleby, łącznie z podmokłą, a podlewania wymagają jedynie podczas długotrwałych upałów. Przed zimą są natomiast wdzięczne za podcięcie pędów. Roślina nie zmarnieje jednak, nawet gdy na jakiś czas o niej zapomnimy. Choroby praktycznie się jej nie tykają, z wyjątkiem zgnilizny spowodowanej… zbyt gorliwym podlewaniem.
Kwiaty liliowca, fot. Galyna_Andrushko/envato
Dzielżan jesienny
Do wyjątkowo urodziwych kwiatów ogrodowych, które można podziwiać bez pracy, należy dzielżan jesienny (Helenium autumnale). Jak sama nazwa wskazuje, gatunek kwitnie nie tylko latem, ale i na jesień, co pozwala utrzymać ogród w doskonałej formie nawet po sezonie. Dzielżan tworzy urocze kępy o wysokości od 40 do ponad 100 cm i szerokości nawet pół metra. Jego koszyczkowate kwiaty odznaczają się ciekawym kształtem i intensywnymi kolorami, a dzięki swej trwałości cenione są w kompozycjach ciętych. Gatunek jest doskonale odporny na suszę oraz mróz, a do szczęścia wystarczy mu średnio żyzna i umiarkowanie wilgotna gleba oraz sporo słońca.
Dzielżan jesienny, fot. seyfutdinovaolga/envato
Liatra kłosowa
Wśród najłatwiejszych w uprawie, a zarazem najdłużej kwitnących bylin ogrodowych znajduje się również liatra kłosowa (Liatris spicata). Przez długie lata zaniedbywana, znowu wraca do łask, podbijając serca ogrodników swoimi długimi, kłosowatymi kwiatostanami w kolorze fioletowym, różowym lub białym. Ich cechą charakterystyczną jest „szczotkowate” zmierzwienie oraz kierunek kwitnięcia – od góry w dół. Ukwiecone pędy mogą osiągać od 60 do 120 cm wysokości.
Liatra mimo swojego wyjątkowego uroku nadaje się praktycznie do każdego ogrodu. Nie potrzebuje specjalnego podłoża, a dobrze radzi sobie i w słońcu, w półcieniu. Doskonale znosi suszę, nie potrzebuje nawożenia i jest całkowicie mrozoodporna. A gdyby tych zalet było mało, bylina bardzo łatwo się rozmnaża i to nawet bez ludzkiej interwencji.
Liatra kłosowa, fot. LightFieldStudios/envato
Złocień wielki
Dużo radości przy minimalnych obowiązkach dostarcza również złocień wielki (Leucanthemum superbum). Ta popularna bylina wyglądem przypomina olbrzymie stokrotki tworzące urodziwe kępy, które sięgają nawet metra szerokości i 60-100 cm wysokości. Należy ją sadzić w dobrze przepuszczalnej glebie, na stanowisku słonecznym lub półcienistym i w zasadzie można o niej na tym etapie zapomnieć. Nawożenie jest niepotrzebne, a często wręcz szkodzi, podlewanie wskazane jest wyłącznie w okresach długotrwałej suszy.
Długowieczny złocień nie potrzebuje też ochrony przed mrozem, a przed nadejściem zimy wystarczy ściąć jego łodygi. Gatunek doskonale komponuje się z innymi bylinami oraz trawami ozdobnymi i z powodzeniem może być także uprawiany w donicach.
Złocień wielki, fot. Real_life_Studio/envato
Lwia paszcza
Znana botanikom jako wyżlin większy (Antirrhinum majus), lwia paszcza jest rośliną niezwykle ozdobną, o kolorowych, groniastych kwiatostanach cenionych zwłaszcza we wiejskich ogrodach. Mimo swej eleganckiej okazałości gatunek nie jest wymagający w uprawie, a kwitnie bez przestanku od lipca do pierwszych przymrozków. Jego pędy dorastają 90 cm na wysokość i silnie się rozkrzewiają, pięknie zagęszczając zagon. W naszym klimacie uprawiany jest jako roślina jednoroczna, którą można wysiewać bezpośrednio do gruntu na przełomie kwietnia i maja. I tak naprawdę to wystarczy – wysiać nasiona, podlać i cieszyć się urodą do jesieni, okazyjnie ścinając co piękniejsze okazy na bukiety.
Piękne i niewymagające lwie paszcze, fot. nuwatphoto/envato
Budleja Dawida
Pośród gatunków, które doskonale radzą sobie bez ludzkiej interwencji, znajduje się również okazały krzew – budleja Dawida (Buddleja davidii). Na świecie znany jest ze swoich niezwykle aromatycznych, stożkowatych kwiatostanów, które mogą osiągać nawet 30 cm długości i niezwykle skutecznie przyciągają motyle. Krzew sadzimy na pełnym słońcu, w dobrze przepuszczalnej glebie i odpowiednim odstępie od innych roślin – rozrasta się on na szerokość nawet dwóch metrów. Poza tym jest bardzo tolerancyjny, rzadko choruje i wymaga jedynie przycinania: lekkiego na jesień i silnego na wiosnę.
Budleja Dawida, czyli krzew, który przyciąga motyle, fot. olenasvechkova/envato
Dla tych, którzy nie mają czasu na intensywną pielęgnację swojego ogrodu, istnieje wiele roślin, które wręcz preferują ograniczoną uwagę. Wybierając odpowiednie gatunki, można cieszyć się pięknym ogrodem przy minimalnym wysiłku. Liliowce, dzielżany, lwie paszcze to tylko kilka przykładów roślin, które można z powodzeniem uprawiać, nawet jeśli nie zawsze mamy czas na regularną opiekę nad nimi.
- „20 Impossible-to-Kill Outdoor Plants” Katie Holdefehr i in., https://www.realsimple.com/home-organizing/gardening/outdoor/impossible-to-kill-outdoor-plants, 14/08/2024;
- “27 Flowering Perennials that Thrive With Neglect” Kelli Klein, https://www.epicgardening.com/perennials-thrive-neglect/, 14/08/2024;
- “Pot plants that will tolerate neglect” BBC Gardeners' World Magazine, https://www.gardenersworld.com/plants/pot-plants-that-will-tolerate-neglect/, 14/08/2024;
- “Greatest Hits 2023: Low-Maintenance Flowers that Thrive on Benign Neglect” Joy Yagid, https://www.gardenista.com/posts/5-favorites-flowers-thrive-benign-neglect/, 14/08/2024;
- “Hardy Garden Plants: Best Plants For Forgetful Gardeners” Karen Boness, https://www.gardeningknowhow.com/garden-how-to/info/plants-for-forgetful-gardeners.htm, 14/08/2024;
