Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
Gołąbek czerwonofioletowy (Russula sardonia)
Nazywana/y także: gołąbek pierwiosnkowy, gołąbek przydrożny

Spis treści
Wstęp
Gołąbek czerwonofioletowy to jeden z wielu trujących gatunków gołąbków o fioletowych bądź ciemnopurpurowych kapeluszach. Grzyb ten charakteryzuje się późnym pojawianiem się owocników oraz przykrym smakiem.
Sezon
Występowanie
Gołąbek czerwonofioletowy pozostaje dość częsty w Europie i Azji Centralnej. Obserwowano go także w Pensylwanii – być może zawleczony?
Najczęściej wyrasta pod sosnami na jałowych, piaszczystych glebach. Znacznie rzadziej tworzy mikoryzy z innymi rodzajami drzew np.: świerkiem, jodłą czy modrzewiem.
Wygląd
Owocniki gołąbka czerwonofioletowego w mokre dni często wydzielają z blaszek krople wody. Mleczka brak.
Blaszki z międzyblaszkami (blaszczkami), zwykle rozwidlone, wąskie, gęste, łukowate zbiegające na nóżkę bądź do niej przyrosłe, ostre na skrajach kapelusza. U najmłodszych owocników kremowe, u starszych żółte w dość swoistym odcieniu, określanym jako „wiesiołkowy” czy „pierwiosnkowy” (stąd angielska nazwa tego gatunku primrose bittergill – gołąbek pierwiosnkowy). Po skropieniu zasadą amonową różowieją, co całkiem trafnie pozwala odróżnić nietypowo zabarwione okazy tego gatunku od innych, pokrewnych gołąbków.
Kapelusz o częstym u wielu gatunków gołąbków, głęboko purpurowym kolorze, z ciemniejszym środkiem. Niekiedy obserwuje się egzemplarze nietypowo wybarwione, żółtawe, zielonkawe lub brązowawe. Kształt kapelusza ulega w toku rozwoju typowym dla gołąbkom zmianom: od wypukłego w środku do wklęsłego niczym u mleczajów.
Trzon u gołąbka czerwonofioletowego najczęściej rumiany, rzadko białawy, 3-8 cm wysoki, a 1,0-1,5 cm szeroki. Pierścienia brak.
Miąższ o miłym, owocowym aromacie, lecz ohydnym, mocno palącym smaku, przypominającym pieprz lub imbir. Barwa miąższu taka jak blaszek, kremowa potem „pierwiosnkowo” czy cytrynowo żółta. Nacięty lub zgnieciony robi się pomarańczowy; z siarczanem żelaza lub zasadą amonową staje się łososioworóżowy; z fenolem na czerwono; a z gwajakiem zielony.
Wysyp zarodników kremowy, czasem z ochrowym odcieniem. Spory jajowate lub niemal kuliste, o wyraźnej amyloidalnej łysince, z charakterystycznym urzeźbieniem: brodawkami, paciorkami tudzież niepełną siatką, niekiedy i niskim grzebieniem. Mierzą 7-9 x 6-8 μm. Podstawki natomiast są bulwiaste bądź maczugowate, osiągają 38–52 µm długości a 10–11 µm szerokości. Każda podstawka posiada cztery znamiona.
Właściwości
Gołąbek czerwonofioletowy to grzyb trujący, tylko w Kirgistanie i Ukrainie bywa zbierany i bywa uważany za grzyb jadalny mimo potwornie piekącego smaku oraz zaburzeń żołądkowo-jelitowych po spożyciu. To jeden z nielicznych gołąbków, których substancje drażniące zostały jako tako przebadane, zidentyfikowane jako seskwiterpeny.
Zastosowanie
Brak zastosowania gołąbka czerwonofioletowego w Europie Środkowej i Zachodniej.
Subscribe
0 komentarzy