Modrzew europejski » Opis » co to? » Definicja pojęcia
Ekologia.pl Wiedza Encyklopedia modrzew europejski
Definicja pojęcia:

modrzew europejski

Spis treści

Modrzew europejski — Modrzew europejski (Larix europaea Mill.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae) występujący naturalnie w górach środkowej Europy (Alpach, Sudetach i Karpatach).

Modrzew europejski – występowanie i środowisko życia

Modrzew europejski występuje w stanie naturalnym na obszarach górskich środkowej Europy – Alpach, Sudetach i Karpatach. Na niżu spotykany jest w północnej Polsce oraz na południu Litwy. Dolna granica występowania tego gatunku na obszarze Alp znajduje się na wysokości 500 m n.p.m.; na wysokości 1600-2200 m n.p.m. tworzy lasy iglaste wraz ze świerkiem zwyczajnym (Picea abies) i limbą (Pinus cembragór (powyżej granicy lasu) pojedyncze drzewa spotykane są do wysokości 2500 m n.p.m. Na obszarze Polski modrzew europejski osiąga północną granicę zasięgu występowania; spotykany jest wyłącznie w Tatrach w reglu dolnym, na wysokości 800-1550 m n.p.m.

Modrzew europejski jest drzewem o niewielkich wymaganiach glebowych; dobrze rośnie na podłożu skalistym oraz świeżych, przewiewnych i niezbyt mokrych glebach. Unika ciężkich gleb gliniastych (zwłaszcza podmokłych) oraz suchych gleb piaszczystych. Jest rośliną światłolubną oraz mrozoodporną; cechuje się dużą wrażliwością na suszę oraz małą odpornością na zanieczyszczenia powietrza.

Pokrój drzewa, fot. shutterstock

Modrzew europejski – cechy charakterystyczne

Wygląd

Modrzew europejski jest drzewem szpilkowym zrzucającym igły na zimę, osiągającym wysokość 40-50 m, przy pierśnicy 80-100 cm. Korona jest luźna i stożkowata; zbudowana jest z pionowo rosnących konarów. Górne gałęzie są poziome i ustawione prostopadle do pnia, dolne gałęzie są nieco zwisające. Drewa rosnące pojedynczo są ugałęzione do samego dołu; dolne gałęzie drzew rosnących w zwartych drzewostanach często usychają.

Pień jest prosty i regularny; u młodych osobników pokryty jest gładką, zielonobrązową korą; u starszych drzew kora przybiera ciemnobrązową barwę z czerwonym odcieniem, jest gruba (do 10 cm), głęboko spękana, łuskowata i złuszczająca się, zawiera znaczne ilości żywicy. Pędy są wydłużone, nagie, żółtawe i błyszczące.


Igły (szpilki)

Igły długości 20-30 mm są miękkie, bardzo delikatne i niekłujące, o jasnozielonej barwie. Na krótkopędach osadzone są w gęstych pęczkach po 20-40 sztuk, na długopędach osadzone są pojedynczo i skrętolegle. Jesienią przebarwiają się na żółto i opadają.

Pąki

Pąki są liczne, kuliste i pokryte cienkimi, półprzezroczystymi brązowymi łuskami. Pąki liściowe są niewielkie, pąki kwiatowe są większe, osiągają średnicę ok. 5 mm.

Kwiaty

Modrzew europejski jest gatunkiem jednopiennym – każdy osobnik wykształca zarówno kwiaty żeńskie oraz kwiaty męskie. Kwiaty są wiatropylne, zebrane są na krótkopędach w szyszeczki.

Kwiaty żeńskie zebrane są w stojące, jajowate szyszeczki długości 10-30 mm. Początkowo cechują się purpurowoczerwoną bądź jasnoróżową barwą, później zielenieją.

Kwiaty męskie zebrane są w zwisające (umieszczone pod spodem krótkopędów), jajowate, szyszeczki długości 5-10 mm. Cechują się siarkowożółtą barwą.

Szyszki

Szyszki cechują się zmiennym kształtem – są jajowate bądź podłużne; osiągają długość 2-4 cm oraz szerokość ok. 3 cm. Skierowane są ku górze, pozostają na gałązkach przez wiele lat. Młode szyszki są zielone, dojrzewając zmieniają barwę na jasnobrązową bądź brązową. Po wysianiu nasion opadają.

Łuski nasienne są zaokrąglone, luźno przylegające lub nieznacznie odstające, z delikatnym prążkowaniem. Szarobrązowe nasiona są odwrotniejajowate, ostro zakończone i świdrowato skręcone; osiągają długość 3-4 mm. Nasiona zaopatrzone są półkoliste, jasnobrązowe skrzydełko długości 6-8 mm.

Korzeń

System korzeniowy modrzewia europejskiego jest dobrze rozwinięty; składa się z głębokiego korzenia palowego oraz silnych korzeni bocznych.

Kwiaty żeńskie, fot. shutterstock

Modrzew europejski – biologia modrzewia europejskiego

Modrzew europejski rozpoczyna kwitnienie na otwartej przestrzeni ok. 10-20 roku życia, w drzewostanie zwartym – ok. 30-35 roku życia. Kwitnienie odbywa się w kwietniu bądź na początku maja, jednocześnie z rozwojem igieł. Nasiona dojrzewają od października do listopadalutym i wysypywanie nasion trwa do czerwca. Nasiona po wysiewie kiełkują po 3-4 tygodniach. Młoda siewka posiada 5-7 delikatnych, trójkątnych liścieni.


Modrzew europejski jest gatunkiem długowiecznym, żyje ok. 500 lat, w pojedynczych przypadkach nawet do 700 lat. Przyrost młodych drzew jest bardzo szybki; przeciętny roczny przyrost pomiędzy 5-20 rokiem życia wynosi ok. 1 m. Przyrost na wysokość słabnie w wieku 60-150 lat; po upływie 100 lat życia rozpoczyna się proces próchnienia.

Drewno modrzewia europejskiego, fot. shutterstock

Modrzew europejski – zastosowanie

Surowiec drzewny

Drewno modrzewia europejskiego jest żółtawo-czerwonawe, stosunkowo twarde, średnio ciężkie i żywiczne. Jest elastyczne, bardzo trwałe i łatwo łupliwe. Wykorzystywane jest w budownictwie (drewno konstrukcyjne w budownictwie wodnym i ziemnym, elementy konstrukcyjne mostów, podkłady kolejowe, podpory górnicze), stolarstwie (okiennice, drzwi, boazerie, schody, parkiety), meblarstwie (meble, płyty wiórowe i pilśniowe, sklejki, okleiny). Wykorzystywane jest w bednarstwie do wyrobu beczek do przechowywania środków chemicznych. Jest cenionym drewnem opałowym.

Kora używana jest w garbarstwie; z oczyszczonej płynnej żywicy wytwarza się terpentynę wenecką (balsam modrzewiowy), mającą zastosowanie w malarstwie (składnik mediów i werniksów malarskich) i konserwatorstwie dzieł sztuki (dublowanie podłoży malarskich).


Roślina lecznicza

Młode szyszki, żywica, kora i igły są źródłem garbników, flawonoidów oraz terpenoidów (kwasów żywicznych); podawane w postaci syropów lub nalewek wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i moczopędne.

Roślina ozdobna

Liczne odmiany ozdobne modrzewia europejskiego sadzone są w ogrodach, parkach oraz założeniach krajobrazowych. Wykorzystywane są na żywopłoty i szpalery.

Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż
Znaki ekologiczne
Ecolabel
Ecolabel
4.8/5 - (16 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
1 Komentarz
Inline Feedbacks
View all comments

super stronka dowiedziałam się wszystkiego co chciałam wiedzieć na projekt z biologii :D