Korkoząb ciemny (Phellodon melaleucus)

Nazywana/y także: kolczak ciemny, kolczakówka ciemna, sarniak ciemny, szary ząb

Tagi

Grzyby niejadalne

Spis treści

Wstęp
Sezon
Występowanie
Wygląd
Właściwości
Zastosowanie
Galeria zdjęć

Wstęp

Korkoząb ciemny to kolejny osobliwy przedstawiciel rodziny kolcownicowatych Bankeraceae. Jest grzybem niejadalnym, którego trudno spotkać w całej Europie.

Sezon

Korkoząb ciemny zawiązuje owocniki od sierpnia do listopada.

Występowanie

Korkoząb ciemny pozostaje niezmiernie rzadki w całej Europie. W Polsce udokumentowano istnienie ledwie 7 stanowisk tego gatunku. Dalszych 10 znanych ma już tylko walor historyczny. Także w krajach skandynawskich, Niemczech oraz Irlandii jest niezwykle rzadki. Preferuje bory sosnowe i świerkowe o bujnym, mszystym runie w mokrym, oceanicznym klimacie.

Wygląd

W przypadku korkozębu ciemnego rzadko obserwuje się samotne kapelusze. Zwykle grupa owocników zrasta się ze sobą, zachowując pod spodem wspólnego kapelusza sporo osobnych trzonów.

Kapelusz korkozęba ciemnego ma okrągły, lejkowaty i wklęsły kształt. Charakteryzuje go lśniąca, naga, lekko pofałdowana bądź chropowata powierzchnia, o koncentrycznym, aczkolwiek niezbyt wyraźnym strefowaniu. Kolory kapelusza ciemne, ale bardzo różne: szare, brązowe, czasem niemal granatowo czarne z fioletowym odcieniem. Z ciemnym środkiem kontrastują białe brzegi kapelusza.

Obłócznia (hymenofor, warstwa rodzajna) w postaci białawych lub jasno szarawych kolców.

Trzon 1-5 mm szeroki, 1-2 cm długi, na przekroju cylindryczny bądź nieco walcowaty.

Miąższ owocników strefowany, twardy, o słabo wyczuwalnym zapachu kozieradki. W smaku gorzki. Z ługiem potasowym barwi się na oliwkową zieleń.

Wysyp spor biały. Zarodniki prawie doskonale kuliste, mierzą 3,5-4,5 × 3-4 μm.

Dość łatwo pomylić niezwykle rzadkiego korkozęba ciemnego z licznymi, pospolitszymi kuzynami. Korkoząb kieliszkowaty P. tomentosus oraz korkoząb pozrastany P. confluens charakteryzują się jaśniejszą barwą oraz wyraźniej brązowym odcieniem swych owocników. Prawdziwym sobowtórem k. ciemnego jest k. czarny P. niger, albowiem oba gatunki śmierdzą kozieradką i oba (szczególnie starsze okazy) mają czarniawy kolor. Grzybiarzy i mikologów ratuje wówczas zadanie ługu potasowego, gdyż miąższ k. czarnego się nie przebarwi, a miąższ k. ciemnego zzielenieje.

Właściwości

Korkoząb ciemny jest to grzyb niejadalny z powodu gorzkiego smaku oraz twardego, nie nadającego się do suszenia miąższu.

Zastosowanie

Brak.

Okres występowania

III

VII

VIII

XII

Galeria zdjęć

Korkoząb ciemny, fot. shutterstock

Bibliografia

Fluck M. 1996.; "Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie."; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia.;
Gumińska B., Wojewoda W. 1985.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
McKnight V., McKnight K. 1987.; "A Field Guide to Mushrooms: North America. Peterson Field Guides."; Houghton Mifflin, Boston.;
Mirek Z. 2006. (ed.); "Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski."; Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, Kraków.;
Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań;
Snowarski M. 2010.; "Grzyby. Seria: Spotkania z przyrodą."; Wyd. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.;
Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;