Krowiak podwinięty (Paxillus involutus)
![Krowiak podwinięty, By Selso (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/01/800px-paxillus-involutus-g2.jpg)
Wstęp
Krowiak podwinięty to grzyb trujący. Jest pospolity w całej Europie i występuje w większych ilościach
Sezon
Krowiak podwinięty występuje latem i jesienią.
Występowanie
Krowiak podwinięty rośnie najczęściej w grupach we wszystkich lasach. Znaleźć go można pod wieloma drzewami, między innymi brzozami, sosnami, dębami, olszami, świerkami. Jest grzybem rozpowszechnionym na całej półkuli północnej w klimacie umiarkowanym.
Wygląd
Kapelusz krowiaka podwiniętego osiąga średnicę od 5 do 15 cm. U młodych osobników kapelusz jest pilśniowy, później staje się łysy. Ma wyraźnie podwinięty brzeg. Ma barwę żółtobrązową, ochrowobrązową, czerwonobrązową i oliwkową. Jeżeli naciśnie się grzyb to szybko zmienia on swoją barwę na rdzawą, następnie szybko brązowieje.
Blaszki u młodych owocników krowiaka podwiniętego są pofałdowane. Są gęste i cienkie.
Trzon krowiaka podwiniętego osiąga wysokość 3-7 cm i grubość 1-2 cm. Ma walcowaty kształt, który czasami jest zwężony u spodu. Trzon jest nagi i gruby. Ma barwę zbliżoną do kapelusza.
Miąższ ma barwę jaskrawożółtą, żółtawobiałą lub bladoochrową. Na początku ma twardą konsystencję, jednak później staje się miękki. Przecięty grzyb zmienia barwę miąższu na czerwonobrązowy lub rdzawobrązowy. Ma kwaskowaty smak, bez charakterystycznego zapachu.
Zarodniki eliptyczne, żółtobrązowe. Wysyp zarodników ochrowobrązowy.
Właściwości
Krowiak podwinięty jest grzybem trującym, choć dawniej uważano go za grzyb jadalny. U wielu osób grzyb ten nie wywoływał bowiem żadnych dolegliwości, u niektórych natomiast był przyczyną silnych zatruć. Grzyb ten powodował bowiem śmiertelną reakcję układu odpornościowego, która polegała na wytwarzaniu przeciwciał przeciwko własnym krwinkom. W efekcie krwinki sklejały się i blokowały przepływ krwi w narządach. Pomimo takich trujących właściwości krowiak podwinięty jest uważany za grzyb jadalny w innych krajach na świecie, między innymi w państwach Europy Wschodniej.
Zastosowanie
Krowiak podwinięty nie ma żadnego zastosowania ze względu na właściwości trujące.
Krowiak podwinięty, By Selso (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
![Krowiak podwinięty. By Jerzy Opioła (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/01/799px-paxillus-involutus-g3.jpg)
Krowiak podwinięty. By Jerzy Opioła (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Od niepamiętnych czasów aż do końca lat 70-tych jedzono to zdradliwe świństwo aż się uszy trzęsły, mając zarazem w pogardzie gatunki naprawdę wartościowe, jak purchawki (oczywiście tylko młode) lub muchomór czerwieniejący.
Jak się tego pozbyć z działki? Mam ogródek ,dość spory ,i tak co dwa lata, wysyp krowiaków. Zbieram te grzyby , jednak rosną jak zaczarowane
Co rok to więcej. Co robić?
Wychowałem się na olszówce i cała moja rodzina, jadłem gotowane, marynowane w zalewie octowej i się nie otrułem.W tym samym czasie występował podobny grzyb, jak olszówka tylko trochę zielonkowaty z wierzchu i białawy pod spodem i tego nie zbieraliśmy.