Mleczaj modrzewiowy (Lactarius porninsis)

Nazywana/y także: rycerzyk modrzewiowy

Tagi

Grzyby niejadalne

Spis treści

Wstęp
Sezon
Występowanie
Wygląd
Właściwości
Zastosowanie
Galeria zdjęć

Wstęp

Mleczaj modrzewiowy to niejadalny, częsty na wyżynach i niższych partiach gór, a naturalnie rzadki na niżu w grzyb kapeluszowy, należący do gołąbkowatych (Russulaceae). Jak wskazuje nazwa gatunkowa rośnie tylko pod modrzewiami. Zalicza się go do tzw. mleczajów pomarańczowych o bardzo zbliżonej kolorystyce kapelusza oraz mleczka.

Sezon

Owocniki mleczaja modrzewiowego znajduje się od lipca po październik.

Występowanie

Mleczaj modrzewiowy podawany był z Europy, chińskiego Junanu, Japonii, a nawet Ameryki Środkowej. Jako partner mikoryzowy modrzewia bywa lokalnie pospolity w górach i na sąsiednich wyżynach, natomiast nieczęsty na niżu.

Wygląd

Owocniki mleczaja modrzewiowego charakteryzują się średnimi rozmiarami: 3-8 (wyjątkowo 10) cm średnicy kapelusza, a 15-20 mm grubości nóżki i 30-70 mm wysokości.

Kapelusz zawsze bez garbka, zawsze mocno wypłaszczony, oranżowy lub jasno ochrowy, u starszych owocników lejkowaty. Podczas mglistej albo deszczowej pogody prezentuje się jednolicie, w dni bardzo suche uwidacznia się prążkowanie. Odznacza się gładką lub tylko lekko filcowatą, zazwyczaj kleistą powierzchnią.

Blaszki m. modrzewiowego upakowane są blisko siebie, niekiedy rozwidlają się, zbiegają na trzon lub częściowo doń przylegają. Kolor mają blady, ochrowo płowy lub ochrowo różowawy.

Trzon równogruby (walcowaty), za młodu jędrny i pełny, potem kruchy i watowaty. Pochwy i pierścienia nie posiada. Kolorystyką przypomina kapelusz ale jaśniejszy, zwłaszcza bliżej podstawy.

Miąższ mleczaja modrzewiowego bardzo różni się barwą w nóżce i kapeluszu. W kapeluszu jest kremowo biały, a w trzonie mocno pomarańczowy lub ochrowo pomarańczowy. Nacięty albo zmiażdżony nie zmienia koloru. Pachnie przyjemnie owocami, lecz smakuje przykro, gorzko.

Mleczko u tego mleczaja wydziela się słabo. Jest wodniste, białe, nie przebarwia się w kontakcie z powietrzem. Smak ma początkowo miły, ale po chwili staje się gorzkie, wreszcie ostre i ohydne.

Wysyp spor jest u m. modrzewiowego ochrowy, jaśniejszy w kolorze od miąższu. Zarodniki niemal kuliste, mierzą 7,5-9,0 na 7,5 μm. Powierzchnia jest niezupełnie siatkowata z brodawkami do 0,5 μm wysokości. Cystydy przypominają kształtem mocno wydłużone wrzeciona 7,5 na 50 μm.

Właściwości

Mleczaj modrzewiowy jest grzybem niejadalnym z racji nader nieprzyjemnego, gorzkiego smaku. Odróżnia go to mocno od wielu innych tzw. mleczajów pomarańczowych, jakie są jadalne np.: mleczaj siarkowy L. theiogalus, mleczaj pomarańczowy L. aurantius, mleczaj kamforowy L. camphoratus oraz mleczaj smaczny L. volemus.

Zastosowanie

Brak dziś zastosowań dla mleczaja modrzewiowego.

Okres występowania

III

VII

VIII

XII

Galeria zdjęć

Mleczaj modrzewiowy, fot. shutterstock

Bibliografia

Bessette A.R., Bessette A., Harris D. 2009.; "Milk Mushrooms of North America: A Field Identification Guide to the Genus Lactarius."; Syracuse University Press, Syracuse.;
Bitner K. 1955.; "Grzyby jako pasożyty grzybów kapeluszowych. Fungi parasiting on mushrooms."; Acta Societatis Botanicorum Poloniae 22, 4: 689-722.;
Camazine S., Lupo A. 1984.; "Labile Toxic Compounds of the Lactarii: The Role of the Laticiferous Hyphae as a Storage Depot for Precursors of Pungent Dialdehydes. Mycologia."; Mycological Society of America 76, 2: 355-358.;
de Crop E., Nuytinck J., van de Putte K., Wisitrassameewong K., Hackel J., (…) Halling R., Moreau P.-A., Eberhardt U., Verbeken A. 2017.; "A multi-gene phylogeny of Lactifluus (Basidiomycota, Russulales) translated into a new infrageneric classification of the genus."; Persoonia 38, 1: 58-80.;
Gambainvernizzi A., Garlaschelli L., Rossi A., Vidari G., Vitafinzi P. 1993.; "Fungal metabolites. 30. New farnesane sesquiterpenes from Lactarius porninsis."; Journal of Natural Products 56, 11: 1948-1953.;
Garnweidner E., Garnweidner H. 2006.; "Grzyby: przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej."; Muza, Warszawa.;
Gumińska B., Wojewoda W. 1985.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
Heilmann-Clausen J. 1998.; "The genus Lactarius. Fungi of Northern Europe."; The Danish Mycological Society, Espergærde.;
Mułenko W., Majewski T., Ruszkiewicz-Michalska M. 2008.; "A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski."; W. Szafer. Institute of Botany, PAN, Kraków.;
Rogerson C., Samuels G. 1994.; "Agaricicolous Species of Hypomyces."; Mycologia 86, 6: 839-866.;
Skirgiełło A. 1998.; "Mleczaj (Lactarius). w: Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), gołąbek (Russula)."; Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.;
Spiteller P. 2002.; "Chemical defence strategies of higher fungi."; Chemistry: A European Journal 14, 30: 9100-9110.;
Stubbe D., Wang X-H., Verbeken A. 2012.; "New combinations in Lactifluus. 2. L. subg. Gerardii."; Mycotaxon 119: 483-485.;
Wang X-H. 2000.; "A taxonomic study on some commercial species in the genus Lactarius (Agaricales) from Yunnan Province, China."; Acta Botanica Yunnanica 22, 4: 419-427.;