Mleczaj rydz (Lactarius deliciosus)
![Mleczaj rydz. By Petritap (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/01/800px-lactarius-deliciosus-finland.jpg)
Wstęp
Mleczaj rydz jest grzybem jadalnym. Uważany za jeden ze smaczniejszych grzybów. W Polsce jest pospolity.
Sezon
Mleczaj rydz występuje od sierpnia do listopada.
Występowanie
Mleczaj rydz rośnie w lasach i młodnikach iglastych. Jest związany mikoryzą z sosną. Znaleźć go można również na piaszczystych glebach. Występuje na całej półkuli północnej w klimacie umiarkowanym. Ponadto rośnie również w Australii.
Wygląd
Kapelusz mleczaja rydza ma średnicę 4-15 cm. Na początku jest płasko-wypukły, później rozpościera się i ma niewielkie wklęśnięcie pośrodku, na końcu staje się lejkowato- wklęsły z podwiniętymi brzegami. Ma barwę cielistoczerwonawą lub występuje w różnych odcieniach pomarańczowego. Powierzchnia jest gładka i sucha, podczas wilgotnej pogody jest lekko śliska i często posiada białawe oszronienie.
Blaszki rydza są gęste i kruche, przyrośnięte lub lekko zbiegające, czasami nawet rozwidlone. Mają barwę pomarańczowożółtawą, po dotknięciu stają się szarozielonkawe.
Trzon rydza ma 3-7 cm długości i 1-2,5 cm grubości. Ma kształt cylindryczny. Na początku jest pełny, później staje się pusty. Ma barwę jaśniejszą od kapelusza, z pomarańczowymi jamkami.
Miąższ barwy kremowej. Po uszkodzeniu przybiera barwę pomarańczową. Po kilkunastu godzinach od uszkodzenia szarzeje. Ma gorzki i cierpki smak oraz słodki, owocowy zapach.
Mleczko ma barwę pomarańczową, która ciemnieje lub jaśnieje po uszkodzeniu. Smak łagodny, który pozostawia gorycz.
Zarodniki eliptyczne, brodawkowano-ościste, częściowo siateczkowate. Wysyp zarodników jasnoochrowy.
Właściwości
Mleczaj rydz jest cennym grzybem jadalnym. Zawiera prowitaminę A, czyli beta-karoten, dlatego jest pomarańczowy.
Zastosowanie
Mlecza rydz to jeden z najsmaczniejszych grzybów, szczególnie w postaci duszonej na maśle. Grzyb ten można wykorzystać do marynowania w occie, panierowania i smażenia. Grzyb ten łatwo ulega zaczerwieniu, jest nietrwały i trudny w transporcie. Nie nadaje się do suszenia, ani w charakterze dodatku do zup. Dzięki odpowiedniemu przyrządzeniu, gorzki smak grzyba całkowicie zanika.
Witamina A 0
Karoten 0
Kolor pomaranczowy nie zawsze potwierdza wystepowanie wit A czy Karotenu jak w przypadku rydza