Woda brzozowa – właściwości, działanie i zastosowanie wody brzozowej
Ostatnimi czasy woda brzozowa stała się prawdziwym hitem pielęgnacyjnym. Zawiera wiele cennych substancji odżywczych, które mają pozytywny wpływ na nasz organizm. Wykorzystywana jest w celach kosmetycznych, jak i leczniczych. Działa nie tylko antybakteryjnie i przeciwzapalnie, ale także spowalnia procesy starzenia. Nic zatem dziwnego, że ponownie zyskuje coraz większą popularność. Co warto wiedzieć o wodzie brzozowej? Jakie jest jej zastosowanie?
Woda brzozowa – co to takiego?
Woda brzozowa to wartościowy ekstrakt, który powstaje na bazie soku pozyskiwanego z wnętrza popularnego w Polsce drzewa, czyli brzozy. Czasem do jej produkcji wykorzystuje się również sok wyciśnięty z liści lub dojrzałych pączków, jednak ma on wtedy zastosowanie głównie lecznicze.
Woda brzozowa to roztwór soku z brzozy i alkoholu etylowego. Chociaż jest produkowana przemysłowo, można ją także zrobić w zaciszu własnego domu. Woda brzozowa może być stosowana zewnętrznie, np. do płukania włosów lub do przemywania skóry, ale także wewnętrznie – do picia. Nazwy woda brzozowa i sok z brzozy bardzo często używane są zamiennie. We wschodniej Europie, Rosji i Skandynawii od dawna spożywa się wodę brzozową jako ziołowy koktajl zdrowotny. W Polsce butelkowana woda brzozowa dużą popularnością cieszyła się w czasach socjalizmu i z tym okresem jest kojarzona do dnia dzisiejszego.
Jak powstaje woda brzozowa?
Sok z brzozy zbiera się wiosną (w kwietniu i maju), wtedy też drzewo zawiera go najwięcej. Najlepiej pozyskać go wtedy, gdy na gałęziach brzozy pojawiają się już pąki – właśnie wtedy drzewo pompuje do nich soki z substancjami odżywczymi. Sok pobiera się z drzew nie młodszych niż dziesięcioletnie, najlepiej, jeśli rosną z dala od zatłoczonych dróg i miejsc zanieczyszczonych. W tym celu w pień drzewa wbija się rurkę lub lejek na głębokość około 4 cm, a tuż pod nim ustawia słoik lub kubek. W taki sposób w ciągu jednej doby można zebrać około 1,5 l płynu. W naturalnej postaci jest nietrwały, dlatego trzeba go jak najszybciej wypić lub przetworzyć. Jego świeżość znacznie przedłuża alkohol, dlatego też w składzie wody brzozowej znajdziemy właśnie ten składnik.
W czasach PRL-u, woda brzozowa była dostępna praktycznie w każdym kiosku. Używano jej wtedy głównie jako produkt kosmetyczny. Była reklamowana jako skuteczny środek zwalczający łupież, wzmacniający włosy i nadający im blasku. Natomiast mężczyźni używali jej jako wody kolońskiej. W związku z tym, że zawiera alkohol, przez niektórych traktowana była jako smaczny i niereglamentowany napój alkoholowy.
Ciekawostką jest, że z soku z brzozy pozyskuje się ksylitol, czyli zdrowszą alternatywę dla cukru.
Właściwości wody brzozowej
Woda brzozowa to skarbnica wielu cennych witamin i minerałów. W jej składzie znajdziemy między innymi witaminę C, P i witaminy z grupy B, wapń, fosfor, żelazo, potas, magnez, miedź, żywice, flawonoidy (kemferol, luteolina, kwercetyna, rutyna, hiperozyd), trójterpeny lupanowe (betulina, kwas betulinowy), garbniki, fitosterole, aminokwasy (cytrulinę), fitohormony, olejek eteryczny, cukry złożone oraz kwas salicylowy. Poza tym zawiera także saponiny oraz betulinę, która sprawia, że kora brzozy jest białego koloru.
Jak działa woda brzozowa?
Witaminy z grupy B przyspieszają wzrost włosów, poprawiają ich grubość, wspomagają ich odbudowę oraz zapobiegają ich wypadaniu. Fitosterole, fitohormony i aminokwasy wykazują pozytywny wpływ na nawilżenie skóry i poprawę jej napięcie, wygładzają też drobne zmarszczki. Z kolei flawonoidy oraz witamina C jako naturalne przeciwutleniacze chronią skórę przed działaniem wolnych rodników i promieniowaniem UV. Natomiast kwas salicylowy działa złuszczająco i antyseptycznie, oczyszcza i odświeża skórę, odblokowuje pory i zmniejsza przetłuszczanie się włosów.
Taki bogaty wachlarz przeciwutleniaczy, witamin i minerałów sprawia, że woda brzozowa ma pozytywny wpływ na nasz organizm zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Zazwyczaj wodę brzozową stosuje się na włosy w postaci wcierki, która skutecznie odżywia, zagęszcza oraz dodaje im blasku. To także znakomite remedium na problemy z łupieżem. Ogranicza przesuszanie skóry głowy, a także bardzo dobrze oczyszcza włosy z nadmiaru sebum. Jednak wodę brzozową na włosy należy stosować z rozsądkiem, gdyż zbyt częste wcierki mogą doprowadzić do przesuszenia skalpu.
Woda brzozowa to nie tylko znakomity produkt pielęgnacyjny dla włosów. Można, a nawet trzeba przemywać nią twarz. Działa wspomagająco w kuracjach antytrądzikowych, polecana jest osobom z cerą mocno przetłuszczającą się oraz z pojawiającymi się przebarwieniami i piegami. Kwas salicylowy znajdujący się w wodzie brzozowej złuszcza, betulina działa przeciwzapalnie, a witaminy i minerały regenerują i odżywiają skórę.
Picie wody brzozowej pokrywa część dziennego zapotrzebowania na wiele witamin i składników mineralnych. Jej regularne spożywanie może opóźniać procesy starzenia, nadając skórze zdrowy wygląd i nieznacznie wygładzając zmarszczki. Poza tym działa przeciwzapalnie, antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo – między innymi dlatego woda brzozowa stosowana jest w walce z trądzikiem.
Woda brzozowa ma też znakomity wpływ na gospodarkę lipidową, ponieważ obniża poziom cholesterolu we krwi i trójglicerydów dzięki zawartości saponin, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Ma pozytywny wpływ na cały układ nerwowy oraz pokarmowy – pobudza procesy trawienne oraz łagodzi podrażnienia żołądka i jelit.
Dzięki obecności wspomnianych saponin, woda brzozowa działa też wykrztuśnie, co czyni ją dobrym środkiem pomocniczym w leczeniu kaszlu. Woda brzozowa także skutecznie oczyszcza organizm, działa moczopędne, chroni wątrobę, wspomaga odchudzanie oraz redukuje cellulit. Co ciekawe, w medycynie naturalnej woda brzozowa bardzo często używana jest do leczenia schorzeń układu stawowego, anginy, wrzodów żołądka oraz wszelkich chorób skórnych. By przyniosła wyraźnie widoczne efekty, powinna być pita dwa lub trzy razy dziennie przez przynajmniej miesiąc.
Zastosowane wody brzozowej
Woda brzozowa może być stosowana w postaci napoju (w formie zmieszanego z wodą soku z brzozy lub naparu z liści, pączków lub kory brzozy) albo w postaci roztworu z dodatkiem alkoholu etylowego, który służy do przemywania i nacierania skóry.
Jako wcierka do włosów powinna być używana dwa razy w tygodniu. Należy wmasować ją w skórę głowy i zostawić na kilka godzin albo najlepiej na całą noc. Niektórzy wodę brzozową w wcierają dopiero po myciu włosów, wówczas w takim wypadku nie trzeba jej spłukiwać. Wzrost włosów i ich zagęszczenie może być widoczne już po 4 tygodniach stosowania tej metody.
Buteleczka wody brzozowej kosztuje około 5 zł i zazwyczaj starcza na miesiąc jej używania. Można ją kupić w każdej aptece albo sklepach z naturalnymi kosmetykami. W drogeriach dostępne są także kosmetyki z zawartością soku z brzozy oraz suplementy diety.
Domowe kosmetyki na bazie wody brzozowej
Wodę brzozową można łatwo samodzielnie przygotować. Wystarczy 100 g suszonych liści brzozy zalać 100 ml mocnego alkoholu (nie mniej niż 60%), następnie płyn przelewamy do ciemnej butelki i odstawiamy w chłodne miejsce. Po 10 dniach woda brzozowa powinna być gotowa. Co kilka dni butelką należy wstrząsnąć i odcedzić płyn.
Przepis na tonik z liści lub pączków brzozy
Garść liści lub pączków brzozy zalewamy 250 ml gorącej wody. Zaparzamy pod przykryciem przez około 30 minut, a następnie odcedzamy i przelewamy do szklanej butelki.
Przepis na płukankę do włosów z liści lub pączków brzozy
Do wykonania takiej płukanki potrzebujemy dwa razy więcej składników, niż w przypadku toniku. Jednak postępujemy ta samo, jak w przypadku przygotowania toniku – parzymy przez 30 minut i potem odcedzamy. Włosy płuczemy naparem po umyciu i dokładnym spłukaniu szamponu.
Watro pamiętać, że woda brzozowa przygotowana bez dodatku alkoholu nie jest trwała i można ją przechowywać jedynie przez 3 dni, przechowując ją w tym czasie w lodówce.
Woda brzozowa – czy dla każdego?
Generalnie woda brzozowa jest bardzo zdrowa; to skarbnica wielu cennych substancji odżywczych. Jedynym zagrożeniem jest ilość zawartych substancji toksycznych, które mogą się w niej znaleźć. Wszystko zależy od tego, w jakich lokalizacjach rosną brzozy, ponieważ do ich wnętrza mogą przenikać metale ciężkie oraz środki ochrony roślin. Dlatego też sok z brzozy warto zbierać z drzew znajdujących się z dala od wszelkich fabryk czy dróg szybkiego ruchu.
Czy warto używać wody brzozowej?
Woda brzozowa zawiera wiele cennych witamin, minerałów i związków, które mają wszechstronny wpływ na nasz organizm. Można ją samodzielnie przygotować, albo po prostu kupić w aptece lub drogerii. Woda brzozowa działa zarówno zewnętrznie, jak i od wewnątrz. Regularne picie wody brzozowej pokrywa część dziennego zapotrzebowania na wiele witamin i składników mineralnych. Poza tym przynosi niebywałe efekty dotyczące naszego zdrowia i urody. Buteleczka tego preparatu kosztuje niewiele i zdecydowanie warto mieć ją w swojej domowej apteczce.
- https://www.healthline.com/nutrition/birch-sap; 2020-07-28;
- https://www.bbc.com/news/uk-scotland-47536424; 2020-07-28;
- https://www.urbancultivator.net/birch-sap/; 2020-07-28;
- https://www.thehealthycuisine.com/birch-sap/; 2020-07-28;
- https://oselbirch.com/what-is-birch-water-and-where-does-it-come-from/; 2020-07-28;
