wapń
Wapń, Ca —
pierwiastek chemiczny IV grupy układu okresowego pierwiastków o liczbie atomowej 20 i masie atomowej 40.08. Metal lekki, srebrzystobiały, miękki. Jego gęstość wynosi 
= 1.54 g·cm-3, temperatura topnienia Tt = 851°C, a temperatura wrzenia Tw =1487°C. Aktywny chemicznie, reaguje z wodą i tlenem. W przyrodzie stanowi 4.14% masy Ziemi. Rozpowszechniony w postaci wielu związków, z których np. wapno gaszone, kalcyt (CaCO3), gips (CaSO4·2H2O), anhydryt (CaSO4) mają szerokie zastosowanie techniczne. Metaliczny wapń został wyodrębniony dopiero na początku XIX wieku przez H. Davy’ego. Można go otrzymać przez elektrolizę stopionych soli CaCl2 i CaF2. Wapń metaliczny stosuje się w metalurgii do utwardzania stopów ołowiu. Związki wapnia mają szerokie zastosowanie w budownictwie, np. wodorotlenek wapniowy Ca(OH)2, zwany pospolicie wapnem palonym. Wapń pełni wiele istotnych funkcji w procesach życiowych komórek organizmów żywychkości) ludzi i zwierząt. Jest mikroelementem, tj. pierwiastkiem niezbędnym do życia organizmów. Jego niedobór w organizmie ludzkim powoduje deformacje kości.
Wapń jest niezbędnym składnikiem uczestniczącym w tworzeniu i mineralizacji tkanki kostnej zarówno w okresie wzrostu, jak i w wieku dojrzałym. Jest konieczny do utrzymania równowagi elektrolitowej organizmu i prawidłowego funkcjonowania wielu mechanizmów regulacyjnych. Warunkuje prawidłowe przewodnictwo nerkowe i kurczliwość mięśni poprzecznie prążkowanych, wpływa na prawidłową pracę serca. Bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Wapń wpływa w istotny sposób na aktywność wielu enzymów, a także pełni rolę przekaźnika, dzięki któremu bodźce chemiczne, fizyczne lub hormonalne są przekształcane w określony efekt biologiczny. Zmniejszając przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, wapń działa przeciwwysiękowo, przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. Sole wapnia zmniejszają stężenie fosforanów w surowicy krwi.
