proces

Proces — Proces – ma dwa podstawowe znaczenia:

• postępowanie prowadzone przez sąd,
• następujące po sobie i powiązane przyczynowo zmiany.

Drugie znaczenie można uszczegółowić w następujący sposób: proces to następujące po sobie zmiany fizykochemiczne materii.

Tak pojęty proces można podzielić na:

• proces fizyczny,
• proces chemiczny,
• proces geologiczny,
• procesy biologiczne.

Proces fizyczny (przemiana fizyczna) – to proces, w którym można wyróżnić co najmniej dwa istotnie różniące się stany materii, początkowy i końcowy. Przemiana fizyczna zmienia właściwości fizyczne obiektu.

W fizyce przemiana fizyczna to taka zmiana układu fizycznego, która nie powoduje zmiany właściwości chemicznych substancji.

Pojęcie to jest używane głównie w chemii, gdzie przemianami fizycznymi nazywa się wszystkie zjawiska fizyczne, którym nie towarzyszy reakcja chemiczna, np. topnienie.

Ogólnie można traktować wszystkie reakcje chemiczna jak procesy fizyczne zachodząca w skali atomowej.

Przykłady procesów (przemian) fizycznych:

• przemiana fazowa,
• przemiana alotropowa,
• przemiana polimorficzna.

Proces chemiczny (reakcja chemiczna) – to każdy proces, w wyniku którego pierwotna substancja (substrat) przemienia się w inną substancję (produkt).

Reakcje proste i złożone

Reakcja prosta to pojedynczy akt zerwania lub powstania jednego wiązania chemicznego. W przyrodzie obserwuje się je bardzo rzadko.

Reakcje złożone to takie reakcje, w których dochodzi jednocześnie do rozpadu jednych wiązań i powstania drugich. Każdą reakcje złożoną można zapisać jako ciąg następujących po sobie reakcji prostych, które w tym przypadku nazywają się reakcjami elementarnymi.

Rodzaje reakcji złożonych

W chemii organicznej przykładami reakcji złożonych są:
•    addycja (przyłączanie),
•    substytucja (podstawienie),
•    eliminacja (oderwanie),
•    przegrupowanie (reakcja wewnętrzna).

Proces geologiczny – to zjawisko lub zespół zjawisk wywołujących na powierzchni ziemskiej lub w jej wnętrzu przeobrażenia fizyczne lub chemiczne.

Podział procesów geologicznych:
1.    wywołane przez czynniki zewnętrzne (egzogeniczne):
a.    niszczące:
i.     wietrzenie
ii.    erozja
iii.    ruchy masowe

2.   wywołane przez czynniki wewnętrzne (endogeniczne):
a.    plutonizm
b.    diastrofizm
c.    metamorfizm
d.    wulkanizm

Procesy biologiczne (życiowe) to wszystkie przemiany zachodzące w organizmie żywym.

Można wśród nich wyróżnić procesy życiowe wspólne dla wszystkich istot żywych. Są to:

• ruch (przemieszczanie się);
• oddychanie (uzyskiwanie energii użytecznej biologicznie podczas utleniania substratów);
• reakcja na bodźce;
• wzrost (zwiększaniu rozmiarów komórek lub ilości i rozmiarów komórek);
• wydalanie (usuwanie zbędnych, szkodliwych lub będących w nadmiarze metabolitów oraz wody i elektrolitów</a>);
• rozmnażanie (wytwarzania osobników potomnych);
• odżywianie (pozyskiwanie przez organizm składników odżywczych ze środowiska).

Fizjologia  to nauka o procesach życiowych organizmów. Fizjologię można podzielić w zależności od badanego poziomu organizacji m.in: na:

• cytofizjologię nazywana też cytologią (fizjologia komórek, zajmuje się procesami fizjologicznym zachodzącymi na poziomie komórki);
• histofizjologię (fizjologia tkanek zajmuje się procesami fizjologicznym zachodzącymi na poziomie tkanki);

• działy badające funkcjonowanie narządów i ich układów:

i.    fizjologia układu nerwowego – neurofizjologia,
ii.    fizjologia układu krążenia,
iii.   fizjologia układu oddechowego,
iv.   fizjologia układu dokrewnego,
v.   fizjologia układu pokarmowego,
vi.   fizjologia układu ruchu,
vii.   fizjologia układu moczowo-płciowego,
viii.   fizjologia układu odpornościowego – immunologia.

• działy badające funkcjonowanie całego organizmu.

Fizjologię można podzielić również w zależności od opisywanych procesów życiowych m.in. na:

• fizjologię mowy,
• fizjologia rozrodu.

Fizjologię można podzielić także w zależności od badanych taksonów m.in: na:

• fizjologia roślin,
• fizjologia grzybów,
• fizjologia zwierząt,
• fizjologia człowieka (która należy zaliczyć do fizjologii zwierząt).

Każda grupa organizmów posiada specyficzne dla siebie procesy biologiczne.

Specyficznym dla roślin i bakterii procesem biochemicznym jest fotosynteza. Jest to proces wytwarzania związków organicznych z materii nieorganicznej, który zachodzi w komórkach zawierających chlorofil lub bakteriochlorofil, przy udziale światła.

• fazy jasna (przemiany energii) w której światło jest absorbowane, a jego energia jest zamieniana na energię wiązań chemicznych, jako produkt uboczny wydzielany jest tlen</a>;
• fazy ciemnej (przemiany substancji) w której energia wiązań chemicznych jest wykorzystywana do syntezy związków organicznych.

Substratami fotosyntezy są dwutlenek węgla i woda, produktem – węglowodan i tlen (jako produkt uboczny), a źródłem światła – słońce.

Proces specyficzny dla bakterie nitryfikacyjnych to nitryfikacja – utlenianie amoniaku i soli amonowych do azotynów.