Najpiękniejsze muszle na świecie

Według różnych szacunków na świecie jest aż 50-100 tysięcy różnych typów muszli. Za powstanie każdej odpowiada konkretny gatunek, żywe stworzenie, które potrzebuje schronienia przed potencjalnymi zagrożeniami. Niektóre wytwory mięczaków są prawdziwymi dziełami sztuki, a kolekcjonerzy gotowi są za nie zapłacić spore pieniądze. Oto 10 najpiękniejszych muszli na świecie!

Muszla nie jest kością ani kamieniem. W rzeczywistości jest to materiał kompozytowy, który łączy związki mineralne z organicznymi. Mięczaki najpierw produkują z białka i chityny rodzaj miękkiego rusztowania, które z czasem wypełnia się krystalizującym węglanem wapnia. W rezultacie powstaje kalcyt oraz aragonit, czyli twarde związki odpowiedzialne za znaną nam postać muszli. Ten pierwszy tworzą zewnętrzną, szorstką warstwę, podczas gdy ten drugi gładką i błyszczącą warstwę wewnętrzną.

Sam fakt, że mięczaki nigdy nie opuszczają swych muszli, zmusza je do poszerzania swych „domów” wraz z własnym wzrostem. Tym sposobem powstają pierścienie, które łatwo jest zaobserwować na spiralnych morskich skarbach.

Sphaerocypraea incomparabilis

Tytuł najrzadszej muszli świata przypada bezdyskusyjnie skorupie dużych morskich ślimaków z gatunku Sphaerocypraea incomparabilis. Przynależność do rodziny porcelanek gwarantuje jej piękny szklisty połysk, który podkreśla ciemną, brązową barwę. Wokół otworu wejściowego znajduje się rząd białych ząbków przypominających suwak.

Pierwszy okaz odnalazł radziecki statek rybacki w latach 60-tych ubiegłego stulecia w Zatoce Adeńskiej, a w kolejnych dekadach wyłowiono ich tam jeszcze kilka. Sowieci zdecydowali się jednak znaleziska ukryć przed światem. Dopiero w latach 90-tych amerykański kolekcjoner zdołał wykupić dwa okazy Sphaerocypraea incomparabilis. Na całym świecie jest ich dziś zaledwie kilka, a prawie wszystkie znajdują się w muzeach. Ceny sprzedaży pod koniec XX w. oscylowały nawet wokół sumy 20 tysięcy dolarów!

Stożek Conus gloriamaris

Przez długi czas za najdroższą muszlę świata uważano skorupę ślimaka należącego do rodziny stożków i spotykanego w wodach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego. Muszla Conus glorimaris ma szyszkowaty kształt i osiąga długość nawet 16 cm. Jest dość wąska i szpiczasta, a jej powierzchnię zdobią czerwonobrązowe linie przypominające orientalne zdobienia na ceramice. W XX w., gdy nikt nie słyszał jeszcze o ukrytych w Związku Radzieckim muszlach Sphaerocypraea incomparabilis, stożek Conus gloriamaris uważany był za najrzadszy okaz świata – w globalnych zbiorach doliczono się zaledwie kilkuset okazów. Nic dziwnego, że ceny sprzedaży opiewały na tysiące dolarów. Wraz z rozwojem technologii i poziomu zaawansowania sprzętu nurkowego szlachetnych muszli zaczęto wydobywać coraz więcej i obecnie mniejsze okazy można nabyć na aukcjach za mniej niż 100 dolarów. Kolekcjonerzy wciąż jednak bardzo cenią sobie ten niezwykle elegancki i darzony wielkim prestiżem gatunek.

Grzebień Wenery

W zakresie misterności konstrukcji nic nie może dorównać muszli grzebienia Wenery (Murex pecten), drapieżnego ślimaka zamieszkującego wody Oceanu Spokojnego i Indyjskiego. Cechuje się on wyjątkowo długim (do 15 cm) kanałem syfonowym, czyli przewodem przez który woda wsysana jest do wewnątrz, pomagając ślimakowi lokalizować źródła pożywienia. Wokół jego osi rozmieszczone są setki kolców, które po pierwsze chronią przed drapieżnikami, a po drugie utrudniają utopienie się w bagnie.

Sama nazwa jest odniesieniem do rzymskiej bogini Wenus, która według mitologii miała wykorzystywać muszlę do czesania swych włosów. Grzebień Wenery nie jest co prawda rzadkim znaleziskiem, ale jest ceniony, ponieważ trudno jest znaleźć egzemplarz o nieuszkodzonej strukturze.

Skrzydelnik wielki

Ogromną popularnością wśród zbieraczy muszli cieszy się okazał i urodziwa skorupa skrzydelnika wielkiego (Strombus gigas). Ten duży ślimak morski jest typowy dla obszaru Morza Karaibskiego oraz północno-zachodniego Atlantyku. Długość muszli dochodzi nawet do 32 cm!

Skorupa jest obszerna i bardzo ciężka, w beżowym kolorze, który doskonale zlewa się z piasecznym dnem. Cechą charakterystyczną jest jasnoróżowe zabarwienie szczeliny oraz stożkowe kolce przypominające rogi nosorożca. Wiek muszli rozpoznaje się po grubości różowej wargi na brzegu szczeliny. Tradycyjne społeczeństwa wykorzystywały pancerz pozostały po skrzydelniku wielkim jako ważne narzędzie, a wiele mniejszych stworzeń morskich chętnie szuka w nim schronienia, nawet za życia głównego gospodarza. Warto dodać, że młodociane muszle są dość odmienne w wyglądzie – mają wrzecionowaty kształt i wyraźniejszy, biało-beżowy motyw. Dzięki symetrycznemu kształtu są dość często wyrzucane na morski brzeg, w przeciwieństwie do dorosłych muszli, które trzeba poławiać z głębin.

Woluta cesarska

Nietypowym kształtem wyróżniają się eleganckie woluty cesarskie (Cymbiola imperialis) nazwane tak z powodu wyrostków przypominających koronę. Muszle te znajdowane są tylko w Morzu Sulu, na Filipinach, i osiągają wielkość od 7 do nawet 25 cm. Na jasnym, błyszczącym tle zarysowane są czerwone wzory faliste wzory. Co ciekawe, pojedyncze okazy znacząco różnią się designem, co sprawia, że kolekcjonerzy chętnie gromadzą większą ilość wolut cesarskich. Przy okazji warto wspomnieć, że pięknych wolut jest na świecie więcej – Cymbiola aulica jest czerwono-pomarańczowa, zaś Cymbiola scottjordani posiada ciemne cętki na biało-beżowym tle.

Porcelanka Cypraea argus

W rodzinie porcelanek, które połyskiem mogłyby zawstydzić miśnieńską porcelanę, znajduje się również gatunek Cypraea argus, zwany w języku angielskim stuocznym. Wyławiane w rafach koralowych wokół Madagaskaru, Seszeli i Reunion walcowate muszle o intensywnie ząbkowanych brzegach pokryte są faktycznie dziesiątkami kółek, przypominających ślepia. Długością sięgają 8-11 cm, a ich elegancka paleta obejmuje ciepłe beże i czekoladowy brąz.

W Afryce porcelanki różnych gatunków od wieków wykorzystywane były jako waluta, a wiele plemion wciąż wykorzystuje je do wyrobu tradycyjnej biżuterii. Ich kulturalne znaczenie wynika nie tylko z urody, ale także symboliki – asocjowane są bowiem z kobiecością i płodnością.

Architectonica perspectiva

W płytkich piaszczystych wodach klimatu tropikalnego, zwłaszcza wokół Półwyspu Indyjskiego, stosunkowo łatwo jest znaleźć tzw. róże wiatrów. Te bardzo charakterystyczne ślimacze muszle mają postać spłaszczonych stożków, które z góry wyglądają niczym kolorowa spirala o średnicy nawet 7 cm. Najbardziej cenionym gatunkiem w tej grupie jest Architectonica perspectiva, której niezwykła uroda tkwi przede wszystkim w idealnej symetrii oraz wyrazistości skręcających się pasów – białych, brązowych oraz czarnych.

Haliotis iris

Nie wszystkie najpiękniejsze muszle rozwijają się w ciepłych wodach. Uchowce, czyli morskie ślimaki żyjące wokół Australii, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii oraz Republiki Południowej Afryki z zewnątrz są bardzo mało atrakcyjne, wręcz szorstkie i szaro-bure. To oczywiście kamuflaż, który pozwala łatwo zgubić się w kamienistym dnie. Kto będzie miał jednak szczęście i stanie się posiadaczem skorupy uchowca, zachwyci się perłowym wnętrzem. Nowozelandzki gatunek Haliotis iris jest wyjątkową gratką dla amatorów muszli, bowiem jego wnętrze tworzy kolaż metalicznych odcieni niebieskiego, żółci i zieleni.

Łodzik piękny

Kolejną gratką dla kolekcjonerów są łodziki, uwielbiane przez archeologów, bo żyjące na tym świecie już od 480 milionów lat, czyli od dób dinozaurów. Nautilus pompilius, czyli łodzik piękny jest dumnym przedstawicielem tej rodziny ślimaków, których duże spiralne muszle we wnętrzu podzielone są segmenty. Ku uciesze matematyków ich wielkość zaś rośnie logarytmicznie! Geniusz Matki Natury umożliwia zamieszkałym w środku mięczakom łatwe zanurzanie i wypływanie poprzez zalewanie lub opróżnianie poszczególnych segmentów. Na zewnątrz muszle prezentują się bardzo elegancko – na śnieżnobiałym tle rozciągają się czekoladowe, niby tygrysie pręgi.

Mitra biskupia

Miłośnikom żywych wzorów i kolorów warto polecić też mitrę biskupią (Mitra mitra) czyli skorupę drapieżnego ślimaka z Oceanu Indyjskiego. Znajdowana na głębokości nawet 80 m może osiągać nawet 14-18 cm długości, choć często mieści się w dłoni. Podłużny wrzecionowaty kształt podkreślają nieregularne czerwone plamy na białym, połyskliwym tle.

Na końcu, w ramach ciekawostki, warto też wspomnieć o hełmie królowej (Cassis madagascariensis) czyli wysokiej, spiralnej skorupy ślimaczej znajdowanej w Zatoce Meksykańskiej i Morzu Karaibskim. Największe okazy w tej grupie sięgają nawet 40 cm i przy odrobinie dobrej woli mogłyby faktycznie służyć jako hełm. Z uwagi na swoje rozmiary stały się cenionym surowcem dla artystów, rzeźbiących z nich eleganckie kamee.