Kapibara – opis, występowanie i zdjęcia. Zwierzę kapibara ciekawostki

Kapibara jest największym gryzoniem na Ziemi. Od swojej najbliższej kuzynki, czyli świnki morskiej, jest nawet 100 razy cięższa, co jednoznacznie przekreśliło karierę domowego pupilka. Wyglądem najbardziej przypomina moko skalnego z Brazylii, ale i tego poczciwego krewnego przerosła kilkadziesiąt razy. Jako ewidentny żart Matki Natury kapibara radzi sobie jednak na świecie całkiem dobrze.

Nieco uwagi warto poświęcić etymologii nazwy tego niezwykłego gryzonia. Po łacinie gatunek określa się jako Hydrochoerus hydrochaeris, co z języka greckiego oznacza ni mniej, ni więcej tyle co… wodna świnia. Słowo kapibara wywodzi się natomiast z wymarłego języka Tupi używanego przez plemiona zamieszkujące niegdyś Brazylię. W wolnym tłumaczeniu to „ten, który zjada wąskie liście”.

Amerykański hipopotam… kapibara

Dawniej kapibary faktycznie uważano za coś w rodzaju dzikich świń ze względu na baryłkowatą budowę ciała i krótkie nóżki. Przedłużony pysk nie ma jednak ryjka i w rzeczywistości bardziej przypomina bobra, zwłaszcza gdy wziąć pod uwagę jasnobrązowe futerko o nierównym kroju. Nie pasuje jednak rozmiar ani absolutny brak ogona.

Paradoksalne podobieństwo łączy też kapibarę z hipopotamem. Oba gatunki poza widoczną fizyczną korpulencją posiadają oczy, uszy i nozdrza skupione na wierzchołku głowy. Nie jest to bynajmniej przypadek, bo kapibary nie mniej niż hipopotamy uwielbiają spędzać czas w wodzie. W razie potrzeby potrafią skrywać się w toni nawet pięć minut bez zaczerpnięcia jednego oddechu!

Kapibara – największy gryzoń świata

Po co się bawić w chowanego? Mierząca nawet 130 cm długości, 60 cm wysokości i ważąca do 70 kg kapibara jest smacznym kąskiem dla wygłodniałych pum, panter, ocelotów, a nawet kajmanów i orłów. Figuruje też na liście ulubionych specjałów anakondy olbrzymiej, która bezbronne wodne prosie dosłownie połyka w całości. Dlatego kapibary mino iż kapibary mogą osiągnąć wiek 10 lat, przeciętnie dożywają tylko 4, ze względy na sporą ilość naturalnych wrogów, którzy polują na kapibarę.

Kapibara to ni ryba, ni wydra

Oficjalnie zoolodzy określają kapibarę jako ssaka wodno-lądowego. Pocieszne gryzonie można bowiem spotkać, jak pasą się na trawie na podmokłych sawannach, bądź wylegują w rzekach i jeziorach porośniętych wokół gęstym lasem. Woda nie tylko chroni je przed stadem głodnych drapieżców, ale także pozwala się schłodzić, a nawet uciąć sobie relaksującą drzemkę z nosem wystającym nad powierzchnię.

Nic też dziwnego, że kapibary są doskonałymi pływakami. Matka Natura zmyślnie wyposażyła je w błony pławne między palcami, które działają niczym płetwy i pozwalają płynnie umykać przed zagrożeniem. Jeśli zaś zwierzaki zdecydują się wyjść na ląd, wystarczy lekko się otrząsnąć, aby szybkoschnąca sierść pozbyła się nadmiaru wilgoci. Mimo mało atletycznej postawy kapibary potrafią całkiem dobrze biegać – przy odpowiednio drapieżnej motywacji rozwijają takie same prędkości jak przeciętny pies.

 

Co je kapibara?

Środowisko wodne zapewnia też kapibarom całą potrzebną strawę. Z rozkoszą podgryzają one starannie wyselekcjonowane gatunki traw porastających brzegi rzek, podczas gdy innymi źdźbłami snobistycznie pogardzają. Okazyjnie dadzą się też skusić na owoc czy kawałek kory. Łącznie w ciągu dnia potrafią pochłonąć nawet 4 kilogramy roślinnej strawy.

Ogromna większość pożywienia kapibary wymaga jednak uporczywego i zawziętego żucia, aby konsystencja nadawała się w ogóle do strawienia. Tam, gdzie człowiek dawno już zjadłby własne zęby, kapibara ma swą sekretną broń – jej uzębienie nieustannie rośnie, więc ścieranie jest elementem naturalnej równowagi.

Dla pewności czasem warto jest jednak przeżuć dany pokarm dwa razy. Kapibara ma więc mało elegancki zwyczaj konsumowania swoich odchodów a nawet wymiocin. Tym sposobem cała celuloza z traw ulega strawieniu, a zwierzę otrzymuje maksimum białka i witamin. Te ostatnie są szczególnie ważne, bowiem kapibary nie potrafią same syntetyzować witaminy C. W niewoli bez odpowiedniej strawy lub suplementacji mogą niczym dawni żeglarze chorować na szkorbut, co bywa początkiem końca – z zapalenia dziąseł rozwijają się problemy z zębami i gryzoń może umrzeć z niedożywienia.

Zwyczaj pochłaniania własnych odchodów ma jeszcze jedną korzyść zdrowotną. Otóż zwierzęta tym sposobem dostarczają sobie bakterie, które tworzą dobroczynną mikroflorę układu pokarmowego. Jednym słowem, jeśli nie możesz kupić probiotyków, to zrób je sam!

Razem i z werwą

Jak większość gryzoni kapibary uwielbiają towarzystwo. Żyją w stadach liczących nawet 30 osobników, które funkcjonują jak wielkie rodziny. Tak bliskie, że samice mają w zwyczaju karmić jakiekolwiek młode się nawinie. Matki solidarnie też opiekują się potomstwem całego stada, chroniąc je przed drapieżnikami.

Warunkiem powodzenia współpracy w dużej grupie jest oczywiście komunikacja. Kapibary nie lubią pozostawiać niedomówień, więc konwersują ze sobą często i ekspresyjnie. Wyrażenia typu: „uważaj na węża”, „cała naprzód” czy „gdzie jest ten mały łobuz” tłumaczą na szereg fantastycznych dźwięków, które nieświadomy niczego człowiek bierze jako gwizdanie, szczekanie, zgrzytanie zębami, piszczenie czy zawodzenie. A ponieważ sztuki wyrażania się trzeba się jakoś nauczyć, młode kapibary hałasują niemal nieustannie.

Siedzisko z kapibary

Towarzyski charakter kapibary nie ogranicza się bynajmniej do gatunku własnego. Żółtogłowe karakary na przykład chętnie lądują na wygodnym grzbiecie rozczochranego gryzonia, aby wydobyć z jego sierści dokuczliwe insekty i tym samym nasycić własny głód. Inne ptaki, takie jak krowiarki, dają się po prostu podwieźć na kapibarze, oszczędzając energię i korzystając z komfortu. Olbrzymie gryzonie odnoszą się do tej przyjaźni całkiem bezinteresownie.

Mięso i symbol komunizmu

Stosunki kapibary z człowiekiem nie układają się niestety tak pomyślnie, jak z ptactwem i to oczywiście z naszej winy. Gatunek nie ma na szczęście statusu zagrożonego, bowiem proces rozrodu jest, jak to wśród gryzoni, bardzo energiczny. Ludzie polują jednak na sympatyczne „świnki” ze względu na ich smaczne mięso – w Wenezueli jest ono wielkanocnym rarytasem.

W Ameryce Południowej dość szeroko rozprzestrzeniła się również hodowla kapibar, tak dla celów konsumpcyjnych, jak i dla skór. Tam, gdzie kapibary same zapuszczają się na pastwiska, zabija się je czasem jako nieprzyjazną konkurencję dla bydła.

W ogrodach zoologicznych duże gryzonie radzą sobie doskonale i dożywają nawet 12 lat, czyli trzy razy dłużej niż pod czujnym okiem panter i anakond. W stosunku do człowieka są pogodne i przyjazne, ale kontakt nie jest wskazany ze względu na pasożytujące na nich kleszcze, które roznoszą gorączkę Gór Skalistych. Są jednak ludzie, którzy wiedzą lepiej i próbują hodować kapibary w domu, co jest oficjalnie zakazane w USA.

Jako ciekawostkę polityczno-kulturalną warto dodać, że w Argentynie kapibary stały się symbolem komunizmu i walki klas. W 2021 r. w Buenos Aires mieszkańcy ekskluzywnej strzeżonej dzielnicy zbudowanej na bagniskach, a więc w domu niewinnych gryzoni, zaczęli głośno narzekać na uciążliwości związane z sąsiedztwem kapibar. Liderzy lewicy natychmiast sprytnie odbili piłeczkę i uczynili z przyjaznych zwierząt alegorię ludu uciśnionego.