Antarktyda zakwita! Co oznacza, że pustynia lodowa przechodzi „poważne zmiany”

Istnieją tylko dwie rośliny kwitnące na Antarktydzie i obie doświadczyły skokowego rozwoju od 2009 do 2019 roku. Zdaniem badaczy rośliny na Antarktydzie rosną szybciej ze względu na zmiany klimatu, co może stanowić potencjalny punkt zwrotny dla ekosystemu regionu.

Nicoletta Cannone z University of Insubria we Włoszech wraz z kolegami mierzyła wzrost dwóch rodzimych roślin Antarktyki, Deschampsia antarctica i Colobanthus całkiemnsis, na wyspie Signy w latach 2009-2019.

Naukowcy porównali następnie swoje obserwacje z badaniami z poprzednich 50 lat i odkryli, że rośliny nie tylko coraz bujniej porastały teren, ale z każdym rokiem rosły też szybciej. Rozwój roślin od 2009 roku był większy niż w poprzednich 50 latach razem wziętych, co zbiegło się w czasie z szybko rosnącą temperaturą powietrza i zmniejszeniem liczby uchatek.

„Lądowe ekosystemy Antarktydy szybko reagują na zmiany klimatyczne” – powiedziała główna badaczka, prof. Nicoletta Cannone z Uniwersytetu Insubria w Como we Włoszech. „Spodziewałam się wzrostu tych roślin, ale nie w takim stopniu. Otrzymujemy wiele dowodów na to, że na Antarktydzie zachodzi poważna zmiana”.

Według badania, głównym motorem zmian jest letnie ocieplenie, które stanowi jeden z najdłuższych zapisów zmian wegetacji na Antarktydzie. Drugim powodem jest to, że na wyspie jest mniej fok, które depczą rośliny. Nie wiadomo, dlaczego liczba fok spadła, ale prawdopodobnie ma to związek ze zmianami dostępności pożywienia i warunków morskich.

Oczekuje się, że trendy ocieplenia będą się utrzymywać, co spowoduje, że w nadchodzących dziesięcioleciach powstanie więcej obszarów wolnych od lodu. „Nasze odkrycia potwierdzają hipotezę, że przyszłe ocieplenie wywoła znaczące zmiany w delikatnych ekosystemach Antarktyki” – napisali naukowcy w artykule opublikowanym w Current Biology.

Rozprzestrzenianie się tych gatunków roślin spowoduje zmiany w glebie, chodzi głównie o kwasowość, bakterie i grzyby oraz rozkład materii organicznej. Zmiany w chemii gleby, a także degradacja wiecznej zmarzliny spowodują kaskadę zmian, z „konsekwencją dla wszystkich elementów ekosystemów lądowych” – powiedziała Cannone.

Chociaż ocieplenie może przynieść korzyści niektórym rodzimym gatunkom, znacznie zwiększa się ryzyko zadomowienia się obcych gatunków, które mogą konkurować z rodzimymi i powodować nieodwracalną utratę dzikich zwierząt, ostrzegają naukowcy.

„Ingresja obcych gatunków może spowodować dramatyczną utratę rodzimej bioróżnorodności Antarktydy, co wymagało milionów lat ewolucji i przetrwania. Co więcej, zmiana roślinności pociągnie za sobą efekt domina na całą biotę ekosystemów lądowych.”  – dodała prof. Nicoletta Cannone.