Niszczymy lasy na potęgę. Rok 2020 był pod tym względem kluczowy

Tempo niszczenia światowych lasów gwałtownie wzrosło. Według Światowego Instytutu Zasobów, na całym świecie utrata pierwotnego lasu tropikalnego, który odgrywa kluczową rolę w wyłapywaniu dwutlenku węgla z atmosfery i utrzymaniu bioróżnorodności, wzrosła o 12 procent, w porównaniu z 2019 r.

Według danych z University of Maryland i platformy monitorowania online Global Forest Watch, strata była znacznie powyżej średniej z ostatnich 20 lat, a rok 2020 był trzecim najgorszym rokiem niszczenia lasów od 2002 r. Straty były szczególnie dotkliwe w pierwotnych lasach tropikalnych, takich jak Amazonia, Kongo i południowo-wschodnia Azja.

Lasy te są niezbędne jako pochłaniacze dwutlenku węgla, a także dla ich niezastąpionych ekosystemów. Według Światowego Instytutu Zasobów (WRI), który sporządził raport, straty w powierzchni lasów tropikalnych wyniosły 4,2 mln hektarów, co odpowiada rocznej emisji dwutlenku węgla przez ponad 575 mln samochodów.

W sumie w tropikach w 2020 roku utracono 12,2 mln hektarów zadrzewień, co stanowi wzrost o 12% w stosunku do 2019 roku. Najgorzej wypadły obszary zalesione Brazylii, gdzie zniszczono 1,7 miliona hektarów, czyli o około jedną czwartą więcej w porównaniu z rokiem poprzednim.

Frances Seymour, pracownik WRI, powiedział: „Brazylia osiągnęła ogromną redukcję wylesiania, ale teraz widzimy, jak ten sukces się rozpada”. Chociaż region Amazonii przyciąga medialną uwagę, naukowców coraz bardziej niepokoją brazylijskie Pantanal, największe na świecie tropikalne tereny podmokłe. Szacuje się, że około jedna trzecia została dotknięta pożarami w zeszłym roku, co miało niszczycielski wpływ na różnorodność biologiczną. Większość pożarów została wzniecona przez ludzi, którzy w ten sposób przygotowują grunty pod uprawy. Region doświadczył również najgorszych susz od ponad 40 lat. Regeneracja obszarów dotkniętych tymi bezprecedensowymi pożarami zajmie dziesięciolecia.

Według Roda Taylora, globalnego dyrektora programu leśnego w WRI, pandemia Covid-19 i blokady na całym świecie nie miały wyraźnego wpływu na wzorce utraty lasów. „Dane nie wykazują systematycznej zmiany” ‒ powiedział. Seymour powiedział, że kraje, które borykają się z wysokim poziomem zadłużenia z powodu skutków gospodarczych pandemii, mogą ulec pokusie poddania się interesom handlowym w celu niezrównoważonej eksploatacji swoich lasów lub mogą zostać zmuszone do ograniczenia zasobów na ochronę lasów.

„Im dłużej będziemy czekać, aby zająć się wylesianiem, tym bardziej prawdopodobne jest, że te pochłaniacze dwutlenku węgla pójdą z dymem”.

Seymour wskazał na niektóre historie sukcesu w walce z wylesianiem, jako dowód na to, że silna polityka w połączeniu z niezbędnymi środkami finansowymi i egzekwowaniem prawa przez rząd może zmniejszyć tempo utraty lasów. Utrata drzew w Indonezji w 2020 r. spada czwarty rok z rzędu, w porównaniu ze szczytem w 2016 r. Po dewastujących pożarach lasów i torfów, rząd wprowadził moratorium na wycinanie lasów pierwotnych i przekształcanie torfowisk w ziemię pod uprawy, jednocześnie ograniczając licencje dla plantacji oleju palmowego.

Malezja, która od lat 70. straciła około jednej trzeciej pierwotnych lasów, odniosła ostatnio sukces w ograniczeniu wylesiania dzięki surowszym przepisom dotyczącym nielegalnego wyrębu.

Bogatsze kraje nie są odporne na utratę lasów. W Niemczech odnotowano trzykrotny wzrost strat lasów w 2020 r. w porównaniu z 2018 r. Wzrost ten był w dużej mierze spowodowany zniszczeniami spowodowanymi przez korniki. W Australii odnotowano dziewięciokrotny wzrost utraty pokrywy drzewnej w ciągu ostatnich dwóch lat, głównie z powodu ekstremalnych warunków pogodowych i pożarów lasów.