Zmiana czasu z zimowego na letni. Czemu służy zmiana czasu?
W nocy z soboty na niedzielę przestawiamy czas z zimowego na letni. Co oznacza, że 29 marca, nad ranem wskazówki zegarów przesuwamy z godz. 2.00 na 3.00. Czemu służy taka zmiana?
Odbywająca się dwa razy w roku zmiana czasu ma się przyczynić do efektywniejszego wykorzystania światła dziennego i oszczędności energii. Choć opinie co do tych korzyści są podzielone. Zdaniem badaczy przesunięcie wskazówek zegara o jedną godzinę do przodu sprzyja zdrowiu dzieci – słońce zachodzi później i maluchy mogą spędzać aktywnie więcej czasu na świeżym powietrzu.
Z kolei z badań specjalistów University of Alabama w Birmingham (USA) wynika, że przesunięcie wiosną wskazówek zegara o godzinę do przodu o 10 proc. może zwiększać ryzyko zawału serca. Główny autor badań kardiolog, prof. Martin Young, twierdzi, że odwrotne działanie wykazuje cofnięcia wskazówek o jedną godzinę jesienią – wtedy ryzyko zawału spada o 10 proc
Europejscy politycy zaczynają zauważać, że zmiana czasu powoduje więcej problemów niż korzyści. Przestawienie urządzeń elektronicznych, zmiany rozkładów jazdy i lotów, zmniejszenia produkcyjności pracowników i wypadków przy pracy wynikających z potrzeby zaadoptowania organizmu do nowego czasu mogą być kosztowne. Dlatego, we wtorek, 26 marca 2019 roku, Parlament Europejski zdecydował że zmiana czasu powinna zostać zniesiona. Kiedy to nastąpi? Jeszcze nie wiadomo.
W całej Unii Europejskiej czas zimowy zaczyna się w ostatnią niedzielę października, a kończy w ostatnią niedzielę marca. Mówi o tym obowiązująca bezterminowo dyrektywa UE ze stycznia 2001 r.: „Począwszy od 2002 r. okres czasu letniego kończy się w każdym państwie członkowskim o godz. 1 czasu uniwersalnego (GMT) w ostatnią niedzielę października”. W Polsce zmianę czasu reguluje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z grudnia 2008 r., które ustala daty zmiany czasu na lata 2009–2011 (Dziennik Ustaw z 31 grudnia 2008 Nr 236 poz. 1627).
Historia zmiany czasu sięga ponad 100 lat wstecz. Pionierami we wdrożeniu zmiany czasu byli Niemcy. Podczas I wojny światowej, 30 kwietnia 1916 r. przesunęli wskazówki zegara o godzinę w przód, a 1 października 1916 r. o godzinę w tył. Wkrótce potem także Anglicy zaadaptowali to w swoim kraju. 19 marca 1918 r. Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędności paliwa służącego do produkcji energii elektrycznej – czytamy na stronie łódzkiego Planetarium.
W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946–1949, 1957–1964 i stosuje się ją nieprzerwanie od 1977 roku.
Czy zmiana czasu jest dziś potrzebna?
Współczesne badania i analizy ekonomiczne podważają zasadność zmiany czasu. Oszczędności energii, które miały być główną korzyścią, okazują się minimalne w dobie nowoczesnych technologii i energooszczędnych źródeł światła. Ponadto, badania wykazują, że zmiana czasu może negatywnie wpływać na zdrowie ludzi, powodując zaburzenia snu, problemy z koncentracją oraz zwiększoną liczbę wypadków drogowych w okresie adaptacji organizmu.
Eksperci zwracają uwagę, że organizm człowieka potrzebuje kilku dni, a czasem nawet tygodni na przystosowanie się do nowego rytmu dnia. Nagłe skrócenie lub wydłużenie snu wpływa na poziom stresu i efektywność pracy. Niektóre kraje, jak Rosja czy Islandia, zrezygnowały ze zmiany czasu, a ich mieszkańcy nie odczuli negatywnych konsekwencji takiej decyzji.
Czy Polska i inne kraje UE pójdą w ich ślady? Choć decyzja o zniesieniu zmiany czasu została podjęta, jej wdrożenie jest stale odkładane. Być może już wkrótce zegarki przestawimy po raz ostatni.
