Grunty naturalne – grunty powstałe w wyniku zachodzenia długotrwałych procesów geologicznych. Wyróżnia się spośród nich przede wszystkim grunty rodzime, definiowane jako grunty znajdujące się w miejscu powstania (w wyniku procesów geologicznych). Grunty rodzime dzielimy na mineralne i organiczne. Grunty mineralne nie zawierają więcej niż 2% substancji organicznej. Ze względu na wytrzymałość, dzieli się je dalej na grunty mineralne skaliste i nieskaliste. Do gruntów skalistych zaliczymy grunty lite lub spękane, ale o nieprzesuniętych blokach. Mogą być twarde lub miękkie. Grunty nieskaliste to grunty rozdrobnione, o słabych wiązaniach. Wśród gruntów mineralnych wyróżnia się ponadto grunty drobnoziarniste, gruboziarniste i bardzo gruboziarniste (podział ze względu na stopień plastyczności). Grunty organiczne to grunty, w których zawartość materii organicznej przekracza 2% (w gruntach organicznych znajdują się okruchy skalne, minerały pierwotne i wtórne, sole mineralne i węglany). Je również dzieli się na skaliste i nieskaliste. Grunty organiczne skaliste dzielone są pod kątem ich uwęglenia na węgiel brunatny i węgiel kamienny. Grunty organiczne łatwo ulegają odkształceniom, a więc można o nich powiedzieć, że są słabonośne. Poprzez obecność substancji organicznej oraz koloidalnej fazy ciekłej, są mało wytrzymałe na ścinanie i mają dużą ściśliwość.
Grunty antropogeniczne są charakterystyczne dla aglomeracji miejskich i mają znaczący wpływ na kształtowanie ich powierzchni. globtroter69 [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
W zależności od źródła definicji, do gruntów naturalnych zaliczane są również nasypy, uznawane za grunty naturalne przerobione w wyniku działalności człowieka, kontrolowane i niekontrolowane.
Grunty antropogeniczne – grunty powstałe w wyniku działalności i życia człowieka lub grunty naturalne przez niego przemieszczone i ponownie wykorzystane. Stanowią warstwę przypowierzchniową, a ich miąższość sięga kilku lub kilkunastu metrów (w obrębie miast jest zwykle większa). Grunty antropogeniczne są charakterystyczne dla aglomeracji miejskich, linii komunikacyjnych czy składowisk odpadów. Mają wyjątkowe znaczenie zwłaszcza dla starych miast, w których odegrały ważną rolę w kształtowaniu podłoża i powierzchni. Występują w różnych formach, m.in. jako zwałowiska, nasypy, składowiska, hałdy i konstrukcje naziemne.
Łąki i pastwiska to rodzaj gruntów rolnych. Arno Smit
- Nasypy: powstające w wyniku urabiania, transportowania i deponowania materiału skalnego. Dzielą się na kontrolowane i niekontrolowane. Należą do nich grunty zwałowisk kopalń odkrywkowych i hałd górniczych, nasypy drogowe i obwałowania.
- Grunty będące odpadami technologicznymi z działalności przemysłowej: są to odpady związane z różnymi gałęziami gospodarki, popioły z energetyki, odpady masowe oraz inne grunty o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizyko-chemicznych i wpływie na środowisko.
- grunty będące odpadami bytowymi, rolniczymi i budowlanymi: zaliczyć należy do nich gruz budowlany, osady pochodzące z oczyszczalni ścieków czy odpady komunalne. Za wyjątkiem gruzy, grunty tego typu wyróżniają się dużą zawartością materii organicznej.
Nasyp kolejowy - przykład wykorzystania gruntów antropogenicznych. Christopher Sardegna
Grunty budowlane – za grunt budowlany uznaje się część skorupy ziemskiej, która współpracuje lub może współpracować z obiektem budowlanym, jest jego częścią czy też służy jako tworzywo budowlane.
Grunty rolne – bardzo często pojęcie grunt jest utożsamiane z gruntem rolnym czy też użytkiem rolnym. Do gruntów rolnych zalicza się użytki zielone, takie jak łąki czy pastwiska, grunty orne, plantacje, a także szkółki drzew, sady, nawet ogródki przydomowe. W myśl ustawy grunty rolne obejmują również grunty pod zbiornikami wodnymi służącymi rolnictwu, grunty torfowisk i oczek wodnych, grunty parków wiejskich i ogrodów botanicznych czy grunty pod infrastrukturą dla potrzeb rolnictwa.
Grunty rodzime (naturalne) dzielimy na mineralne i organiczne. Do gruntów organicznych zaliczamy m.in. torfy. By MOs810 [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], from Wikimedia Commons
Bibliografia
- Grażyna Łabno; “Ekologia. Słownik encyklopedyczny”; Wydawnictwo Europa, Warszawa 2006;
- Zdzisława Otałęga (red. nacz.); “Encyklopedia Geograficzna Świata, tom IX Ziemia”; Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1997;
- Elżbieta Myślińska; “Grunty organiczne i laboratoryjne metody ich badania”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001;
- “Nowa Encyklopedia Powszechna PWN”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997;
- promil
