Olejek fiołkowy ‒ właściwości i działanie. Jak stosować olejek fiołkowy?
Olejek fiołkowy kojarzy się przede wszystkim ze słodkim zapachem – nie darmo małe leśne kwiaty zwie się fiołkami wonnymi. W owym aromatycznym majstersztyku Matki Natury kryją się jednak niespodziewane właściwości, które ludzkość nauczyła się wykorzystywać dla zdrowia, a także urody. Sprawdź, w jaki sposób możesz skorzystać z dobrodziejstwo olejku fiołkowego!
Współcześni botanicy opisują ponad 500 gatunków fiołków rozprzestrzenionych na obu półkulach – tylko w Polsce wyróżnia się ich około 25. Niewątpliwie najlepiej rozpoznawalnym z nich jest jednak fiołek wonny (Viola odorata) występujące pospolicie na obszarach niżu. Niewielka bylina dorastająca 10 cm wysokości odznacza się ciemnofioletowymi, silnie pachnącymi kwiatami, które podziwiać można w lasach, na polanach i trawnikach od marca do kwietnia. Niestety, urocza roślina zwiędnie niemal natychmiast po włożeniu do wazoniku – jako surowiec zielarski jest jednak znacznie trwalsza i bardziej perspektywiczna.
Jak powstaje olejek fiołkowy?
Ziele fiołka wonnego wraz z korzeniami od wieków zbierane było w celach leczniczych. Napary z niego mają według zwolenników naturalnej medycyny działać wykrztuśnie, moczopędnie, napotnie, odkażająco oraz rozkurczowo. Z czasem liście i kwiaty fiołka zaczęto wykorzystywać również do destylacji w celu otrzymania skoncentrowanego olejku aromatycznego. Obecnie najlepsze rezultaty daje ekstrakcja za pomocą chemicznych rozpuszczalników. W zależności od surowca olejek ma nieco inną postać – ten z liści jest ciemnozielony, podczas gdy ten z kwiatów, znacznie rzadszy i przede wszystkim wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym, jest zielono-żółty.
Uwaga!
Pod nazwą olejek fiołkowy sprzedaje się nie tylko czysty olejek eteryczny z kwiatów Viola odorata, ale także mieszanki obejmujące oliwę z oliwek, inne olejki eteryczne, a nawet kozi łój oraz składniki konserwujące w postaci alkoholi i benzoesanów. Podczas gdy niektóre z tych składników mogą być korzystne dla ciała i skóry, inne mogą być podrażniające!
Domowy olejek fiołkowy?
Jako alternatywę dla oryginalnego olejku eterycznego z fiołka można we własnym zakresie przygotować pachnący olej zawierający przynajmniej część aktywnych składników z Viola odorata. W tym celu należy w suchy słoneczny dzień nabierać fiołków rosnących z dala od ulicy i umieścić je w słoju, zalewając oliwą z oliwek lub olejem ze słodkich migdałów. Po czterech tygodniach przechowywania w ciemności olej należy odcedzić. Gotowy produkt należy przechowywać w ciemnej butelce w chłodnym miejscu.
Skład olejku fiołkowego
Analizy składu chemicznego olejku fiołkowego wykazały obecność nawet 25 różnych związków aktywnych, przede wszystkim dwóch substancji: Butyl-2-ethylhexyl phthalate oraz Dihydroactinidiolide. Poza tym olejek jest źródłem różnorodnych terpenów, saponin, związków alifatycznych, pochodnych kwasu szikimowego, alkoholi, kumaryn, glikozydów fenolowych oraz jononów. Zdaniem naukowców składniki te mają silne działanie antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Poza tym na uwagę zasługuje wysoki poziom śluzu, który korzystnie wpływa zarówno na drogi oddechowe, jak i na skórę.
Zdrowotne właściwości olejku fiołkowego
Tak jak tradycyjne napary i syropy z fiołka stosowane w ziołolecznictwie, olejek fiołkowy ma być przede wszystkim skutecznym lekiem na kaszel. W formie inhalacji parowych pomaga rozpuścić wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych i ułatwia jej odkrztuszanie. Niektóre źródła, niepotwierdzone naukowo, sugerują, że może on również hamować przebieg astmy, zwłaszcza w zakresie ograniczania kaszlu i świszczącego oddechu u dzieci.
Wdychanie olejku fiołkowego ma również skutecznie uspokajać i wspiera usypianie, zwłaszcza przy problemach z bezsennością. Aby wykorzystać to działanie może wlać kilka kropli olejku do kominka aromaterapeutycznego, skropić nim lekko pościel lub dodać go do wieczornej kąpieli. W połączeniu z relaksacją czy medytacją jego rozkoszna woń jest przyjemnym i skutecznym sposobem na zaburzenia snu. W jednym z badań bardzo pozytywne efekty osiągano wręcz poprzez zakraplanie uczestnikom na noc po jednej kropli olejku do każdego nozdrza (Feyzabadi i in., 2014) – niestety, u części pacjentów zaobserwowane łagodne skutki uboczne.
Olejek fiołkowy przydać się jednak może również w zwalczaniu zwykłych przeziębień i sezonowych infekcji. W badaniu opublikowanym w 2020 r. w periodyku „Current Drug Discovery Technologies” zasugerowano, że nacieraniem olejkiem strefy wokół pępka u dzieci z gorączką znacząco redukuje temperaturę ciała, a w efekcie znacząco obniża się wykorzystanie niesterydowych środków przeciwzapalnych, takich jak paracetamol.
Ponadto olejek fiołkowy ceniony jest za działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i moczopędne. Poleca się go przy problemach z nerkami i wątrobą, a także chorobach pochodzenia reumatycznego, przede wszystkim w formie masażu. Wreszcie, działa również zaskakująco skutecznie jako odstraszacz komarów!
Olejek fiołkowy dla urody
Ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne olejek fiołkowy polecany jest do leczenia wielu schorzeń skórnych. Przede wszystkim redukuje on podrażnienia i łagodzi takie problemy dermatologiczne jak egzema czy trądzik. Przy cerze problematycznej nie tylko działa wygładzająco i antyseptycznie na zmiany zapalne, ale także ogranicza widoczność porów. Jednocześnie bardzo skutecznie pomaga pozbyć się dyskomfortu związanego z suchą skórą.
Wmasowywany w skórę z olejem bazowym olejek fiołkowy może również redukować widoczność poszerzonych naczynek, zwanych potocznie pajączkami. Wykorzystuje się go również do leczenia podskórnych wylewów krwi oraz wspomagania walki z cellulitem.
Skutki uboczne olejku fiołkowego
Olejek fiołkowy uznawany jest za niepodrażniający i nietoksyczny, ale u bardzo wrażliwych osób może wywoływać delikatne zmiany na skórze – stąd, jak w przypadku wszystkich olejków eterycznych, przed pierwszym użyciem poleca się wykonać test wrażliwości, rozcierając kropelkę na delikatnej skórze przedramienia. Dla bezpieczeństwa lepiej jest również stosować mniejsze ilości olejku – jego zapach jest bardzo intensywnych i zwykle 2-3 krople wystarczą do masażu, inhalacji czy kąpieli. Ponieważ brakuje stosownych badań w tym zakresie, olejek fiołkowy nie jest polecany kobietom ciężarnym oraz karmiącym piersią.
Dla kogo olejek fiołkowy?
Olejek fiołkowy doskonale komponuje się z olejkiem lawendowym, bazyliowym, z szałwii muszkatołowej, kminu rzymskiego, drzewa sandałowego, mandarynki oraz paczuli. Sam w sobie jest nietoksyczny i bezpieczny dla większości społeczeństwa. Jest godnym polecenia składnikiem domowej apteczki w kontekście walki z przeziębieniami, ale także cennym kosmetykiem do różnego rodzaju skóry. Zdaniem specjalistów od aromaterapii przynosi również ukojenie psychiczne w chwilach smutku i wielkiej straty, wzmagając w ludziach niezależność i gotowość na zmiany. Nie po raz pierwszy więc okazuje się więc, że w delikatnych, niewinnych kwiatach tkwi zaskakująca siła!
- Maryam Akhbari i in.; "Composition of essential oil and biological activity of extracts of Viola odorata L. from central Iran"; researchgate.net; 2021-04-06;
- Vahid Tafazoli i in.; "The Effect of Viola Odorata L. Oil for Fever in Children: A Randomized Triple-blinded Placebo-controlled Clinical Trial"; pubmed.ncbi.nlm.nih.gov; 2021-04-06;
- Zohre Feyzabadi i in.; "Efficacy of Viola odorata in Treatment of Chronic Insomnia"; ncbi.nlm.nih.gov; 2021-04-06;
- WebMD; "Sweet violet"; webmd.com; 2021-04-06;
- EverPhi; "Violet Essential Oil (Absolute) Uses and Benefits for Health"; everphi.com; 2021-04-06;
wydaje mi się, że jeszcze takiego olejku nie miałam, ale miałam sporo innych w składzie kremu na cellulit, które u mnie się sprawdzają. poza tym w sumie powiedziałabym jeszcze, że jestem bardziej po stronie ekstraktów i wyciągu. wolę ekstrakty z bluszczu, bylicy, kasztanowca, alg, lawendy, topoli czarnej, guarany itp.