Cierniczek (Pungitius pungitius)

Nazywana/y także: cierniczek północny

Spis treści

Występowanie
Budowa zewnętrzna
Biologia

Występowanie

Cierniczek zamieszkuje ogromny obszar obejmujący północ Ameryki Północnej, Europę zachodnią i północną oraz północną i wschodnią Azję. W Polsce występuje w strefie przybrzeżnej Bałtyku oraz w rzekach na północy kraju.

Budowa zewnętrzna

Drobna ryba. Oczy duże. Otwór gębowy półgórny. Pysk spiczasty. Ciało smukłe, niepokryte łuską. Na grzbiecie występuje od 7 do 12 kolców podobnej długości, zagiętych do środka. Grzbiet ciemny, oliwkowoszary. Boki ciała beżowe i prążkowane. Brzuch biały. Pokrywy skrzelowe z metalicznym połyskiem. Trzon ogona cienki i wydłużony. Płetwy grzbietowa oraz odbytowa leżą na tej samej wysokości i są podobnych rozmiarów. Przed płetwą odbytową znajduje się kolec. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Na pasie miednicowym znajduję się para kolców. Występuje kil tworzony przez płytki kostne. Dymorfizm płciowy szczególnie widoczny jest w okresie rozrodczym. Ubarwienie samców zmienia się na czarne, a kolce stają się białe. Samice różnią się od samców m.in. smuklejszą budową ciała oraz większym odstępem między kolcami, a płetwą ogonową.

Biologia

Siedliskiem cierniczka są słone wody przybrzeżne, słonawe ujścia rzek oraz słodkie wody rzek, jezior i stawów. Preferuje płytkie wody gęsto zarośnięte i zeutrofizowane. Przebywa często w pobliżu dna. Żywi się bezkręgowcami (owadami, ich larwami oraz skorupiakami) oraz ikrą innych ryb. Do rozrodu przystępuje od maja do sierpnia. Samiec buduje gniazdo ponad dnem z materiału roślinnego i skleja je wydzieliną z nerek do roślinności wodnej. Samica składa jaja do gniazda (od 30 do 160), następnie samiec zapładnia jaja. Do jednego gniazda jaja może złożyć kilka samic. Średnica jaj wynosi około 1,1 mm. Rozwój trwa od 5 do 20 dni. Samce cierniczka strzegą swojego terytorium, pilnują ikry, a później narybku. Dojrzałość płciową osiąga w pierwszym roku życia. Żyje maksymalnie do 5 lat zwykle jednak do trzech. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN).

Systematyka