Głowacz białopłetwy (Cottus gobio)

Występowanie

Występuje w niemal całej Europie. Prócz Półwyspu Iberyjskiego, południowej części Apenińskiego, południowych Bałkanów, Irlandii i północnej Skandynawii.

Budowa zewnętrzna

Głowa szeroka, duża, spłaszczona grzbietobrzusznie. Oczy małe, osadzone blisko siebie. Pysk szeroki. Ciało krępe, zwężające się ku ogonowi, nagie bądź pokryte drobnymi kolcami. Linia boczna pełna. Ubarwienie ciała zmienne, przeważnie szaro-brązowe. Grzbiet oraz boki ciała ciemno plamkowane. Płetwy piersiowe, grzbietowe oraz ogonowa w ciemne prążki. Płetwy brzuszna i odbytowa są jasne. Dwie płetwy grzbietowe, połączone za pomocą cienkiej błony. Druga płetwa grzbietowa jest dłuższa i wyższa od pierwszej. Płetwa odbytowa przypomina drugą płetwę grzbietową. Płetwy piersiowe duże, wachlarzowate. Płetwy brzuszne krótkie, bez plam, umiejscowione są pod płetwami piersiowymi. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Dymorfizm płciowy zaznaczony. Samce mają m.in. dłuższą głowę. W okresie rozrodu ubarwienie samców staje się intensywniejsze, ciemnoszare lub niebieskoczarne, a brzeg płetwy grzbietowej jest pomarańczowy. Samice są nieco jaśniejsze. Podobnym gatunkiem jest głowacz pręgopłetwy.

Biologia

Zamieszkuje głównie rzeki górskie i niewielkie dopływy nizinne o dużym spadku i dobrze natlenionej wodzie. Na północy Europy zamieszkuje również jeziora i słonawe zatoki Bałtyku. Preferuje wody płytkie o kamienistym lub żwirowym dnie. Aktywny w nocy. Pożywia się bezkręgowcami dennymi (larwami owadów , skorupiakami, mięczakami). Do tarła przystępuje na wiosnę (marzec-kwiecień). Jaja składane są pod kamieniami. Samica składa od kilkudziesięciu do ponad kilkuset ziaren ikry. Ikra składana jest w jednej porcji. Średnica jaj wynosi 1,6 do 2,6 mm. Wylęg następuje po około 25-28 dniach. Dojrzałość płciową osiąga między drugim a trzecim rokiem życia. Ryba dożywa maksymalnie do 10 lat. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN).