Grzbietoród amerykański (Pipa pipa)

Wstęp

Grzbietoród amerykański to płaz o pokracznym wyglądzie i szarym ubarwieniu, który zwraca uwagę bardzo ciekawą biologią oraz nietypowym sposobem rozmnażania się.

Wygląd

Grzbietoród amerykański jest silnie spłaszczony grzbietobrzusznie. Pysk spiczasty, tułów szeroki. Przednie odnóża długie, zakończone cienkimi palcami z narządami gwiaździstymi. Te specyficzne, nitkowate wyrostki pozwalają grzbietorodowi na dobrą orientację przestrzenną w zamulonych wodach, a także są pomocne w wyczuwaniu bezkręgowców zagrzebanych na dnie. Kończyny tylne są grube i silnie umięśnione, ich palce spina błona pławna co umożliwia im sprawne pływanie. Ubarwienie nie zwraca specjalnie uwagi, przeważnie są żółtobrązowe lub szarobrązowe z licznymi ciemniejszymi plamami na grzbiecie. Strona brzuszna jaśniejsza, przeważnie szara z jaśniejszymi plamami. Samce są mniejsze od samic.

Występowanie

Grzbietoród amerykański spotykany jest w północnej części Ameryki Południowej, w państwach takich jak Brazylia, Gujana czy też Surinam.

Środowisko i tryb życia

Grzbietoród amerykański  zamieszkuje wyłącznie środowisko wodne. Mogą to być płytkie, przybrzeżne strefy rzek, mniejsze dopływy o spokojnym nurcie, rozlewiska i starorzecza. Niekiedy spotykane nawet w mulistych rowach melioracyjnych lub na bagniskach. Preferuje wody o mulistym dnie, silnie porośnięte roślinnością wodną, gdzie łatwo znajduje kryjówkę w plątaninie roślin i zanurzonych korzeni. Toleruje wody o niskiej zawartości tlenu, jednakże jest dość wrażliwy na zanieczyszczenia chemiczne.

Rozmnażanie

Podczas pory deszczowej, samce grzbietoroda amerykańskiego wydają specyficzny głos godowy przypominający nieco tykanie zegara, który ma zwabić samice. Gody są bardzo widowiskowe, osobniki połączone w ampleksusie wykonują salta, każde trwające kilkanaście sekund. W odpowiedniej fazie tej figury samica składa porcje jaj, które są natychmiast zapłodnione a następnie umieszczone na jej grzbiecie. Nabrzmiała skóra na jej grzbiecie, bogata w naczynia krwionośne wkrótce tworzy wokół przyklejonych jaj specjalne jamki. Już po 10 dniach po jajach nie ma śladu: skóra całkowicie je obrośnie. Tylko jaj złożone na grzbiecie samicy mogą się rozwijać, te opadłe na dno obumierają. Pojedyncze jajo ma średnicę 6-7 mm, każda samica składa ich od 40 do prawie 500. Rozwój jaj jest długi, w międzyczasie rozwijają się kijanki, które jednak nadal żyją w skórze samicy. Wreszcie po 3-4 miesiącach młode, świeżo przeobrażone grzbietorody amerykańskie opuszczają jamki w skórze samicy i rozpoczynają samodzielne życie. Wkrótce samica przechodzi wylinkę i jej skóra znów staje się gładka.

Pokarm

Grzbietoród amerykański poluje na wszelkie drobne zwierzęta wodne, głównie bezkręgowce (zwłaszcza owady  i ich larwy), które sprawnie wygrzebuje z mułu palcami i błyskawicznie umieszcza w pysku.