Modraszek eroides (Polyommatus eros)

Średniej wielkości motyl, znany pod dwiema nazwami: Modraszek eros i Modraszek eroides. Jeszcze do niedawna polską populację tego gatunku klasyfikowano w opracowaniach naukowych jako odrębny gatunek – Polyommatus eroides.

Biotop

Naturalnym siedliskiem modraszka eroidesa są suche bory sosnowe oraz polany. Niestety w ostatnim czasie obserwuje się zanikanie tego gatunku. W Polsce został objęty ścisłą ochroną gatunkową, ale badacze przypuszczają, że zupełnie już wyginął w naszym kraju.

Wygląd

Modraszek eroides jest niewielkim motylem. Przeciętna długość przedniego skrzydła u tego gatunku wynosi około 15-18 milimetrów, a rozpiętość skrzydeł mieści się zazwyczaj w przedziale od 32 do 35 milimetrów. Jak u wielu motyli, również u tego gatunku widać bardzo wyraźny dymorfizm płciowy, co oznacza, że przedstawiciele obu płci znacznie różnią się od siebie cechami morfologicznymi. Samce modraszka eroides mają piękne, kolorowe ubarwienie skrzydeł – wierzch skrzydeł ma błękitny kolor z silnym metalicznym połyskiem. Każde skrzydło otoczone jest szeroką, czarną obwódką, co dodatkowo uwypukla błękitne ubarwienie skrzydła. Skrzydła samic mają bardziej przytłumione kolory. Wiech ich skrzydeł jest ciemnobrązowy, a na zewnętrznym brzegu można dostrzec pomarańczowe plamki ułożone w pojedynczy rząd. Samice bardzo przypominają z wyglądu samice innego gatunku motyla – modraszka ikara (Polyommatus icarus), co utrudnia ich identyfikację w terenie. Pomaga równoczesne znalezienie samca modraszka erosa, ponieważ czarna obwódka na jego skrzydłach stanowi charakterystyczną cechę gatunkową, nie ma jej u modraszka ikara.

Biologia

Modraszek eroides ma bardzo niską liczebność populacji, więc nie ma zbyt wielu danych na temat biologii i ekologii modraszków erosów. Badaczom udało się ustawić, że postacie dorosłe tych owadów pojawiają się w jednym pokoleniu latem, od końca czerwca do początku sierpnia. Dokładne terminy zależą jednak od pogody i temperatury otoczenia, więc mogą nieco się zmieniać z roku na rok . W ostatnich latach zauważono przyspieszenie pojawiania się imagines, na co z pewnością wpływają postępujące zmiany klimatyczne i ocieplenie naszej planety. Zjawiska te przyczyniają się do cieplejszych zim z mniejszą ilością śniegu i wcześniejszym przybyciem wiosny, w związku z czym dorosłe postacie modraszka eroidesa pojawiają się już na początku czerwca. Modraszek erodes wykazuje dzienną aktywność, która dodatkowo jest uzależniona od słonecznej pogody. Nocą owady te nie są aktywne i udają się na spoczynek w roślinności. Najczęściej wybierają do tego celu gałązki jałowca.

Rozmnażanie i rozwój

Samica modraszka eroidesa składa białe, maleńkie jaja. Umieszcza je na spodniej i wierzchniej stronie liści w wyższych częściach pędu. Jest to żmudne zajęcie, ponieważ samica składa jaja pojedynczo i starannie przyczepia je do liścia po kolei. Jaja są spłaszczone i mają bogate urzeźbienie osłonki, dobrze widoczne pod mikroskopem optycznym. Z jaj po około jednym-dwóch tygodniach wykluwają się niewielkie, zielone gąsienice. Nie zjadają osłonek jajowych. Gąsienice modraszka erosa mają cienkie, białe linie po bokach ciała. Cienka, dość słabo widoczna linia przebiega również przez grzbiet gąsienicy, a pomiędzy tymi liniami można jeszcze dostrzec drobne, ukośne paski. Głowa gąsienicy ma czarne zabarwienie, co ułatwia odróżnienie gąsienic modraszka eroidesa od innych gatunków. Larwy odżywiają się liśćmi roślin. Jak dotąd w Polsce zaobserwowano ich intensywne żerowanie na szczodrzeńcu ruskim (Chamaecytisus ruthenicus), który licznie rośnie w Puszczy Knyszyńskiej. Gąsienice rosną i przechodzą przez kolejne stadia rozwoju. Zimowanie ma miejsce w trzecim stadium ich cyklu życiowego. Gąsienice modraszka erosa najczęściej zimują na roślinie, na której żerowały. Ich letarg zimowy trwa zazwyczaj od dziewięciu do dziesięciu miesięcy. Po upływie tego czasu gąsienice przepoczwarzają się z trzeciego stadium larwalnego. Zazwyczaj ma to miejsce na powierzchni gleby, a poczwarka otacza się luźnym, rzadko połączonym oprzędem. W takim stanie modraszek erodes spędza zazwyczaj od trzech tygodni do jednego miesiąca. Po tym czasie w pełni ukształtowane dorosłe postacie motyli, czyli tak zwane imagines, opuszczają kokon i odlatują, by szukać pożywienia oraz partnera.

Odżywianie

Motyle modraszka eroidesa odżywiają się nektarem kwiatów, który spijają bezpośrednio z kwiatostanów za pomocą specjalnego, wydłużonego aparatu gębowego, pełniącego niejako rolę rurki. Przedstawiciele tego gatunku bardzo chętnie korzystają z nektaru określonego gatunku kwiatów – macierzanki piaskowej (Thymus serpyllum). Najprawdopodobniej spijają nektar także z innych gatunków kwiatów kwitnących w okresie letnim, ale obecnie nie ma dokładnych danych na ten temat.