Występowanie
Motylica wątrobowa spotykana jest na całym (gatunek kosmopolityczny). Największą liczbę zarażeń wśród ludzi notuje się na Półwyspie Iberyjskim w , w Turcji, Iranie, Egipcie, na Kubie i w środkowo-zachodniej Ameryce Południowej (głównie w Ekwadorze, Peru i Boliwii). W Polsce występowanie fascjolozy u ludzi jest rzadkie.
Budowa
Motylica wątrobowa ma ciało spłaszczone, o zarysie liściastym, pokryte nieorzęsionym oskórkiem wyposażonym w drobne kolce. Przód ciała silnie zwężony, na jego szczycie znajduje się otwór gębowy otoczony mięsistą przyssawką. Posiada dwie przyssawki (okołogębową i brzuszną). Postać dojrzała jest dosyć duża, wyposażona w liczne rozgałęzienia jelita, jajników, jąder. Barwa ciała żółtawoszara. Pęcherzyk wydalniczy duży. Występują różnie wykształcone larwy. Miracidium – pierwsza larwa ma kształt cylindryczny. Ciało pokryte jest orzęsionym nabłonkiem. Sporocysta jest wrzecionowata. U cerkarii przyssawka otoczona jest koroną kolców. Ciało jest jajowate. Na tyle ciała znajduje się pojedynczy, prosty wyrostek ogonowy (narząd ruchu). Redia ma ciało wydłużone. Metacerkaria (ostatnie stadium) jest podobna budową do postaci dorosłej.
Biologia
Motylica wątrobowa to
pasożyt wewnętrzny kręgowców i bezkręgowców.
Żywicielem pośrednim są (różne
gatunki błotniarek). Postać dojrzała pasożytuje w przewodach żółciowych wątroby u
bydła oraz innych przeżuwaczy (krów,
owiec i
kóz), występuje także u
zajęcy,
królików,
kangurów,
świń oraz u ludzi. Niekiedy umiejscawia się również w płucach, węzłach chłonnych i innych narządach wewnętrznych.
Larwy pasożytują w ciele bezkręgowców i kręgowców. Na terenie naszego kraju jego żywicielem pośrednim jest
błotniarka moczarowa. Występuje u niej hermafrodytyzm. Rozwój przebiega ze zmianą żywiciela i
przemianą pokoleń. Dojrzewa po 3-4 miesiącach.
Jaja są elipsoidalne i drobne.
Zapłodnienie jaj jest wewnętrzne. Dziennie może produkować 6-25 tysięcy jaj. Motylica składa jaja w drogach żółciowych żywiciela ostatecznego. Po przejściu przez przewód
pokarmowy jaja wydalane są do
środowiska zewnętrznego wraz z
odchodami. W wodzie z jaj wylęgają się larwy (miracidium), które wnikają do żywiciela pośredniego. We wnętrzu mięczaka larwa przechodzi przeobrażenie w sporocystę. Sporocysta zawiera kule zarodkowe, z nich wykształcają się redie. Redie przerywają ścianki sporocysty przenikając do
tkanek żywiciela. W nich rozwijają się cerkarie. Cerkarie wydostają się z żywiciela do wody, tracą ogon i otorbiają się na roślinności wodnej stając się metacerkarią. Cały ten cykl trwa od 8 do 13 tygodni. Po spożyciu przez żywiciela ostatecznego
roślinności zainfekowanej metacerkarią w jego
jelicie następuje uwolnienie larwy z osłonek. Metacerkaria dociera do przewodów żółciowych gdzie wykształca się w postać dojrzałą.
Żyje nawet do 11 lat.
