Raczyniec jadalny (Carcinus maenas)

Występowanie

Rodzimy zasięg występowania raczyńca jadalnego obejmuje wody oceaniczne północno-zachodniej Afryki oraz zachodniej Europy, Wysp Brytyjskich, Islandii i Skandynawii oraz Morze Bałtyckie. Obecnie wskutek sztucznego (celowego lub przypadkowego) wprowadzenia do środowiska krab ten występuje w wodach niemal na całym świecie. W wielu miejscach inwazja tego gatunku jest znaczna i bardzo wpływająca na stan środowiska naturalnego, w innych bywa tylko sporadycznie obserwowany.

Budowa

Raczyniec jadalny należy do rzędu dziesięcionogi (Decapoda). Głowotułów jest szeroki, w kształcie serca, pokryty twardym pancerzem. Pancerz po stronie grzbietowej drobno ziarnisty. Odwłok jest silnie zredukowany, podwinięty pod stronę brzuszna. Barwa pancerza zmienna, od ciemnozielonej, brązowej, szarej do czerwonej. Otwór gębowy umiejscowiony jest po spodniej stronie ciała. Pierwsza para odnóży jest przekształcona w szczypce. Dymorfizm płciowy zaznacza się w budowie odwłoka, który u samic jest szerszy.

Biologia

Raczyniec jadalny występuje głównie w wodach przybrzeżnych. Najchętniej zamieszkuje przybrzeżną strefę pływów i ujścia rzek. Rzadziej spotykany w głębokich przybrzeżnych basenach do około 60 m głębokości. Preferuje dno skaliste i kamieniste z licznymi kryjówkami oraz silnie porośnięte roślinnością podwodną. Toleruje duży zakres temperatur – występuje w klimacie chłodnym, umiarkowanym, subtropikalnym i tropikalnym. Zwierzę o aktywności głównie nocnej. W dzień ukrywa się w szczelinach skalnych. Samica składa do 180 tys. jaj. Jaja noszone są przez samice pod jej odwłokiem. Larwy są pelagiczne, przechodzą kilka stadiów larwalnych. Raczyniec jadalny jest wszystkożerny, żywi się bezkręgowcami (skorupiakami, mięczakami, pierścienicami), detrytusem oraz padliną. Żyje do pięciu lat.