Rośliny cebulowe to przede wszystkim największa ozdoba wczesnowiosennego ogrodu. Łatwe w sadzeniu i pielęgnacji, są prawdziwą pasją wielu ogrodników, dając się komponować w kolorowe mozaiki niczym farby na palecie. Podstawowa wiedza o uprawie roślin cebulowych pozwoli ci bez ryzyka urozmaicić rabaty niskim nakładem pracy i kosztów – dlaczego by więc nie spróbować?
fot. shutterstock- Jakość cebul ma znaczenie!
- Rośliny cebulowe - gdzie i kiedy sadzić?
- Technika sadzenia roślin cebulowych
- Rośliny cebulowe w doniczkach
- Podlewanie i nawożenie roślin cebulowych
- Czy wykopywanie cebul jest konieczne?
- Ochrona kwiatów cebulowych
- Uprawa z rozmachem!
Jakość cebul ma znaczenie!
Fenomen roślin cebulowych tkwi w ich skondensowanej formie, która kryje w sobie obietnicę przyszłorocznej urody. W przeciwieństwie do klasycznych sadzonek, których zdrowie i jakość można ocenić po stanie liści i ewentualnych zalążków kwiatów, cebule wyglądają dość niepozornie i mało atrakcyjnie. Błędem jest jednak myślenie, że ich wygląd nie ma znaczenia dla przyszłego sukcesu. Dobrze rokująca cebula powinna być możliwie jak największa, w żaden sposób nie uszkodzona, nie przebarwiona i dokładnie pokryta naturalną łuską. Nie należy kupować też cebul, które zaczęły już przejawiać jakąś aktywność – kiełkujące liście czy wydłużone korzenie to zdecydowanie zły znak. Piętka pod cebulką powinna być płaska i nienaruszona – dopiero po posadzeniu do ziemi mają z niej wyrosnąć korzenie.
Jak się łatwo domyślić, taki precyzyjny wybór cebul nie jest możliwy w supermarketach, gdzie sprzedaje się worki liczące po 20 czy nawet 60 sztuk. Mimo że cena jest atrakcyjna, istnieje dużo ryzyko, że część z roślin nie wyrośnie wcale, a inne mogą nie osiągnąć pożądanej formy. Specjalistyczne sklepy ogrodnicze umożliwiają natomiast zwykle ręczny wybór pojedynczych cebul i pozwalają cieszyć się kwiatami najwyższej jakości.
Rośliny cebulowe - gdzie i kiedy sadzić?
Co do zasady kwiaty cebulowe uwielbiają stanowiska słoneczne lub pół-słoneczne. W nieco bardziej zacienionych (ale nie kompletnie!) miejscach można sadzić czosnek niedźwiedzi, irysy, przebiśniegi, śnieżyce wiosenne. Na skałkach z kolei dobrze radzą sobie szafirki, krokusy i miniaturowe narcyzy. Rabat pod rośliny cebulowe nie należy przygotowywać w jakiś szczególny sposób, o ile gleba nie jest przesadnie ciężka i gliniasta. Cebule do prawidłowego rozwoju potrzebują bowiem dobrze przepuszczalnego podłoża, zawierającego sporą ilość próchnicy. Im trudniejsze warunki glebowe, tym krótsze korzenie, a co za tym idzie niższy i mniej urodziwy kwiat. Ponadto ziemia powinna być raczej neutralna, ze wskaźnikiem pH w granicach 6,0 – 7,5.
Jeśli chodzi o termin sadzenia to pod koniec sierpnia możesz już w glebie umieszczać cebule śnieżyc, przebiśniegów, szachownic i narcyzów, we wrześniu sadzimy lilie, tulipany i ozdobny czosnek, w październiku hiacynty i kosaćce, a w listopadzie zefiranty.
Hiacynty, fot. shutterstock
Technika sadzenia roślin cebulowych
Zagon warto przygotować zawczasu, przede wszystkim przekopując go porządnie i w razie potrzeby wzbogacając piaskiem dla lekkości, kompostem dla przepuszczalności i torfem dla zakwaszenia. Jeśli woda na danym terenie trudno wsiąka w podłoże, warto poświęcić trochę czasu na przygotowanie drenażu – cebule w zbyt mokrych warunkach szybko gniją.
Przystępując do sadzenia warto wykopać jamę o powierzchni całego planowanego wysadzenia (lub kilka, jeśli planujemy oddzielne skupiska) i głębokości trzykrotnie większej niż wysokość cebulki. Następnie cebulki rozmieszczamy w wytworzonym zagłębieniu, starając się zachować regularność odstępów. Można przy tym śmiało łączyć rośliny różnych gatunków, ale te wyższe powinny być bardziej w głębi, a te niższe na skraju. Przebiśniegi, śnieżyce, krokusy czy szafirki warto sadzić w zwartych kępkach – są to delikatne kwiaty, które najlepiej prezentują się w grupie. Całość należy zasypać ziemią i delikatnie przyklepać oraz natychmiast podlać.
Rośliny cebulowe w doniczkach
Spora część kwiatów cebulowych może być również uprawiana w domach i na balkonach, w donicach, korytkach, skrzyniach, a nawet szklanych naczyniach z samą wodą (hiacynty). Sadzić je możesz przy tym klasycznie na jesień, aby w marcu i kwietniu cieszyć się kolorami wokół okna, lub nieco wcześniej, jeśli planujesz bożonarodzeniową ozdobę do domu. Cebulki hiacyntów i narcyzów można pędzić, a więc zmuszać do wcześniejszego kwitnienia zimą, umieszczając je po zasadzeniu w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu i przenosząc do wnętrza, gdy zaczną puszczać pędy. Jeśli marzysz o wielogatunkowej kompozycji, wybierz głęboką donicę i układaj w niej cebule warstwami – najniżej te, które kwitną najpóźniej.
Podlewanie i nawożenie roślin cebulowych
Rośliny cebulowe lubią wilgoć, ale nie mogą stać w wodzie, więc podlewać je należy tylko, gdy tego rzeczywiście wymagają. Po posadzeniu należy obserwować poziom nawilżenia gleby i w razie suchej jesieni od czasu do czasu podlać rabatę z cebulami. Gdy rozpoczną się mrozy, należy podlewanie przerwać i wznowić je na wiosnę, gdy pokażą się pierwsze pędy. W tym okresie – wzrostu i kwitnienia – kwiaty cebulowe potrzebują najwięcej wilgoci. Wraz przekwitnięciem kwiatu i zasychaniem liści nadchodzi pora sucha, kiedy nawet mimo upałów roślin nie należy już nawadniać.
Nawożenie kwiatów cebulowych nie jest bezwzględną koniecznością, ale jeśli spróbujesz, najprawdopodobniej będziesz zadowolony z rezultatów. „Dokarmienie” wczesną wiosną cebulek kompostem lub uniwersalnym nawozem (idealnie rozpuszczonym w wodzie do zalewania) to bodziec do lepszego wzrostu i pełniejszego kwitnięcia. Dawka musi być jednak dość oszczędna, aby nie przedobrzyć, i warto to nawożenie powtórzyć w okresie pełni kwitnienia. Tulipanom poleca się nawet częstsze nawożenie – co drugie podlewanie.
Czy wykopywanie cebul jest konieczne?
Przekwitnięte kwiaty cebulowe będą próbowały zmienić się w gniazdo nasienne, czemu lepiej zapobiec, aby nie osłabiać cebuli. Odcinać należy jednak samą łodyżką z kwiatem, a nie liście – te potrzebują uschnąć naturalnie, aby cebulka się wzmocniła i zamknęła. Gdy liście całkiem już zeschną, nadchodzi okres, w którym można bezpiecznie wykopać cebule. Po co się to robi? Większość kwiatów cebulowych wymaga regularnej zmiany stanowiska, bez której przestaje kwitnąć, a poza tym wykopywanie to okazja, aby oddzielić cebulki przybyszowe i tym samym rozmnożyć uprawę. Wykopywać należy tulipany, szafirki i hiacynty (co 1-2 lata) oraz lilie, krokusy, psizęby i narcyzy (co 3-4 lata). Przebiśniegi i śnieżyce nie wymagają przesadzania, a co najważniejsze, obficie rozrastają się każdego roku.
Wykopane cebule, jak również oddzielone cebulki przybyszowe, należy przechowywać w suchym, przewiewnym miejscu o temperaturze ok. 20 stopni i na jesień ponownie zasadzić, na inne stanowisko.
Ekologia.pl poleca
Popularne rośliny cebulowe, fot. shutterstock
Ochrona kwiatów cebulowych
Zima nie jest cebulom straszna – większość z nich bardzo dobrze „przesypia” surowe mrozy nie szkodzą im nawet wiosenne przymrozki pojawiające się już po wypuszczeniu pierwszych pędów. Nieco delikatniejsze są hiacynty, kosaćce, lilie i narcyzy, którym na pewno nie zaszkodzi warstwa kory lub torfu pozostawiona na powierzchni zagonu przez całą zimę.
Znacznie większym problemem mogą być natomiast szkodniki – i tu mowa zarówno o patogenach, jak i zwierzętach. Przed grzybicznymi chorobami najlepiej bronić się utrzymywaniem prawidłowego poziomu wilgotności w glebie oraz zaprawą, czyli zamoczenie cebulek przed posadzeniem w specjalnym preparacie przeciwgrzybicznym. Warto też wystrzegać się sąsiedztwa z warzywami, które często „zarażają” rośliny cebulowe swoimi chorobami. Nieco większym problemem są myszy, norniki polne oraz karczowniki, które z lubością zajadają się cebulkami kwiatów i potrafią nadwątlić najpiękniejszą rabatę. Poza klasycznymi metodami odstraszania gryzoni z działki (np. uprawa czosnku czy wilczomleczu, specjalne preparaty odstraszające), niektórzy polecają również sadzenie cebul w specjalnych ochronnych koszyczkach.
Uprawa z rozmachem!
Najczęściej bywa tak, że zaczynamy skromnie – od zasadzenia kilkunastu tulipanów i narcyzów. Już jedna wiosna starczy jednak, aby się przekonać, ile wdzięku i pociechy można mieć z nie sprawiających większych kłopotów cebulek. Dlatego śmiałym i zdeterminowanym ogrodnikom warto polecić, aby od razu przy zakładaniu ogrodu zaplanowali szersze zagony pod kwiaty cebulowe – idealnie o kulistych lub asymetrycznych kształtach z głębią, nie zaś nudnych rzędach. Najbardziej zachwycające efekty przynosi przy tym łączenie gatunków różnych, nie tylko pod kątem wzrostu, ale i koloru. Mieszane rabaty z wielobarwnych tulipanów to wiosenna idylla w ogrodzie, podczas gdy żółte i białe narcyzy pięknie komponują się z szafirkami oraz niebieskimi i różowymi hiacyntami. W nowoczesnych ogrodach, gdzie preferowany jest minimalizm stylowy, doskonale wyglądają za to białe wyspy tulipanów lub hiacyntów otoczone poletkami przebiśniegów czy śnieżyc. Dobrze jest także brać pod uwagę okres kwitnienia i mieszać kwiaty w przydomowym krajobrazie tak, aby każdy miesiąc – od marca do sierpnia – miał swojego cebulowego bohatera!
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
- “https://www.bakker.com/cs-cz/c/jak-pestovat-kvetouci-cibuloviny”; data dostępu: 2018-05-10
- “https://www.bhg.com/gardening/flowers/bulbs/bulb-care-guide/”; data dostępu: 2018-05-10
- “https://www.gardenia.net/guide/learn-how-to-plant-and-care-for-your-flower-bulbs”; data dostępu: 2018-05-10
- “http://extension.illinois.edu/bulbs/planting.cfm”; data dostępu: 2018-05-10
