Ogród nowoczesny - prostota, neutralność i ekologia w ogrodzie nowoczesnym

Moda na minimalizm opanowała nie tylko wnętrza, ale także krajobrazy zielone. Ogród nowoczesny to tryumf człowieka nad spontanicznością przyrody – uporządkowany, przemyślany, szokujący prostotą i doskonałością detalu. I choć brzmi to może niepokojąco, w rzeczywistości nowoczesne ogrody są doskonałym dopełnieniem miejskiej architektury XXI wieku.



fot. shutterstockfot. shutterstock
  1. Ogród nowoczesny to prostota formy
  2. Neutralne materiały w ogrodzie nowoczesnym
  3. Ogród nowoczesny - niewiele pracy
  4. Ekologiczny aspekt nowoczesności
  5. Idealne rośliny w ogrodzie nowoczesnym
  6. Ogród nowoczesny - drzewa i krzewy
  7. Wyposażenie ogrodu nowoczesnego
  8. Ogród nowoczesny - czy warto?
Ogród nowoczesny powinien być stylowym przedłużeniem domu i realizować ogólną koncepcję zagospodarowania szerszej przestrzeni. I choć są entuzjaści, którzy uważają, że swą wymarzoną wizję własnego miejsca na Ziemi mogą realizować zawsze i wszędzie, powiedzenie, aby cesarzowi oddać co cesarskie, pozostaje wciąż uniwersalną zasadą optymalnych wyborów stylistycznych. Przekładając tą metaforę na planowanie ogrodu, sugeruje się, aby w miastach i eleganckich osiedlach podmiejskich, gdzie dominuje modernistyczna architektura, a działki są niewielkie i łatwe do zagospodarowania, zieleń przydomowa była również nowocześnie minimalistyczna, podległa zasadom geometrii i praktyczności, a przede wszystkim łatwa w utrzymaniu.

Ogród nowoczesny to prostota formy

Ogród nowoczesny jest swego rodzaju paradoksem – architektura i materiały budowlane bywają w nim ważniejsze niż same rośliny. I choć w modernistycznych projektach konsekwentnie unika się klasycznej symetrii, całością rządzi niepodzielnie geometria. Przede wszystkim kwadraty i prostokąty tworzą podstawowy schemat nawierzchni zielonych i użytkowych, a nawet w płaszczyźnie pionowej królują kąty proste i linie równoległe. Z uwagi na ograniczoną zwykle powierzchnię miejskich ogrodów, cała przestrzeń podzielona jest na małe przeplatające się pola w postaci geometrycznych zagonów (także okrągłych i trójkątnych), odcinków ścieżek, schodów, podestów i murków. W efekcie otrzymujemy ciekawą i przyjemną dla oka mozaikę, która tak naprawdę składa się z zupełnie prostych, wręcz podstawowych elementów.

Powierzchnia zielona zwykle jest zdominowana nawierzchniami betonowymi, kamiennymi i drewnianymi, które można łatwo łączyć ze sobą. Samo pojęcie zagonu staje się kawałkiem ziemi ograniczonym kostką, płytami czy ściankami. Dekoracji jest niewiele, a o elegancji decyduje perfekcyjne wykończenie, nie zaś zdobne detale.

Neutralne materiały w ogrodzie nowoczesnym

W nowoczesnym ogrodzie pojawia się bardzo wiele elementów architektonicznych, które stanowią szkielet aranżacji, wypełniony zielenią niczym kwiaty w wazonie. Dobór materiałów budowlanych powinien odzwierciedlać styl samego domu – zarówno pod względem tekstury, jak i tonacji kolorystycznej. Największą popularnością cieszą się barwy chłodne, kojarzące się z industrializmem, a więc szarość, biel, grafit oraz czerń. Tutaj na pierwszy plan wysuwa się oczywiście bardzo praktyczny i stosunkowo tani beton, z którego można tworzyć nie tylko ścieżki i schody, ale także murki, klomby czy wodne kaskady. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby aranżacja ogrodu, w ślad za designem domu, uderzała w cieplejsze tony, kojarzące się z eko-trendami. Jasne i ciemne odcienie drzewa doskonale wyglądają w formie minimalistycznych tarasów, podestów, donic i altan, a zgrać je można łatwo z beżowym kamieniem lub betonem.

W nowoczesnym ogrodzie mogą się również pojawić elementy ze szkła, metalu, a nawet tworzyw sztucznych – wszystkie odznaczające się praktycznością w kontekście odporności na trudne warunki pogodowe. Klucz do sukcesu tkwi jednak w stylowej oszczędności i surowości formy – to jakość materiału ma być zachwycająca, nie zaś jego skomplikowana forma.

Ogród nowoczesny - niewiele pracy

Kolejną zasadą rządzącą współczesnymi trendami w ogrodnictwie jest minimum nakładów pracy. Nowoczesne ogrody powstały bowiem jako alternatywa dla tradycyjnych krajobrazów zielonych, na myśl o których ludzie ciężko wzdychają: „Ale ile to czasu i wysiłku!”. Młodzi ludzie są zabiegani, spędzają życie w pracy, na podróżach i rekreacyjnych aktywnościach, nie mając czasu na dodatkowe obowiązki w ogródku. Jest to jeden z głównych powodów ograniczenia powierzchni zielonej na korzyść ścieżek i podestów – zieleń ma cieszyć oko i stwarzać miłą atmosferę do odpoczynku z kieliszkiem wina, ale nie może stać się kolejnym połykaczem cennego czasu.

Z myślą o ograniczeniu do minimum pracy w ogrodzie montuje się automatyczne systemy nawadniania i limituje ilość nasadzeń, wybierając gatunki odporne, nie potrzebujące wielu zabiegów pielęgnacyjnych. W planowaniu nowoczesnego ogrodu bardzo ważnym elementem jest także odpowiednie przygotowanie podłoża i samej struktury zagonów – tak, aby zajęcia typu nawożenie czy pielenie nie były powszednią uciążliwością.
źródło: stockfreeimages.com

Ekologiczny aspekt nowoczesności

Świadome społeczeństwo XXI wieku coraz chętniej też wybiera rozwiązania mające na celu ochronę środowiska naturalnego. Tendencję tą da się zaobserwować również w sferze aranżacji ogrodów. Ograniczony wybór gatunków roślin oznacza bowiem nie tylko mniej pracy, ale także mniejsze (lub żadne) zużycie nawozów oraz oszczędność wody. Coraz popularniejszą opcją staje się też całkowita rezygnacja z trawnika, który trzeba przecież w sezonie kosić minimum raz w tygodniu (zużycie energii elektrycznej). Jego rolę zastępują nawierzchnie użytkowe (np. żwir czy drewno pod leżaki) albo rośliny okrywowe, rozrastające się na podłożu. Te ostatnie tworzą naprawdę piękne zielone dywany, po których co prawda zwykle nie można chodzić, ale jako skraj tarasu czy pas wzdłuż płotu stwarzają bardzo eleganckie wrażenie. 

Idealne rośliny w ogrodzie nowoczesnym

Zapotrzebowanie na odporne na szkodniki i zmiany pogody, a zarazem nie wymagające regularnej pielęgnacji rośliny, pobudziło hodowców do tworzenia nowych odmian i hybryd. W sklepach ogrodniczych coraz łatwiej jest kupić sadzonki idealnie pasujące do koncepcji ogrodu nowoczesnego.

I tak, w roli wspomnianych wyżej roślin okrywowych, zastępujących trawnik, doskonale sprawdzają się floks szydlasty o pięknych różowo-fioletowych kwiatach oraz barwinek pospolity charakteryzujący się lśniącymi, ciemnozielonymi liśćmi. Oba te gatunki bardzo łatwo się rozrastają, a potem nie potrzebują już żadnej pielęgnacji, doskonale chroniąc podłoże przed chwastami. Dużą popularnością cieszy się również karmnik ościsty, który co prawda rośnie nieco wolniej, ale wyglądem przypomina mech z maleńkimi białymi kwiatkami. Rabaty można też pokrywać bluszczem pospolitym, który świetnie rośnie w cieniu, oraz zimozielonymi krzewinkami takimi jak rumianka japońska czy trzmielina Fortune’a. Ciekawą alternatywą dla roślin liściastych jest natomiast jałowiec pnący.

Ogród nowoczesny - drzewa i krzewy

W ogrodach nowoczesnych nie znajdziemy wielu bylin, ani tym bardziej roślin jednorocznych czy dwuletnich. Przyczyną jest nie tylko pracochłonność ich pielęgnacji, ale także pożądany monochromatyczny kolor ogrodu. Najlepszym tłem dla nowoczesnej architektury betonu, stali i szkła okazuje się być bowiem czysta zieleń – idealnie o ciemnym, intensywnym nasyceniu. Akcenty kolorystyczne są dopuszczalne, ale zwykle obejmują jeden wybrany odcień – np. fioletowe drobne kwiecie czy krzewy lawendy. Generalnie, staramy się nie mieszać różnych barw, a decydując się na kwiaty w donicy wybieramy jeden konkretny kolor, który można dodatkowo zgrać, np. z akcesoriami na tarasie.

Dekoratorzy preferują również rośliny, które dają się łatwo formować lub z natury posiadają wyrazisty, prosty kształt, pasujący do całości ogrodu. Idealnym przykładem są tutaj krzewy bukszpanu, z którego da się formować piękne żywopłoty oraz pojedyncze bryły – zarówno graniaste, jak i okrągłe. Aby ograniczyć potrzebę grabienia liści na jesień i zapewnić sobie całoroczny piękny widok za oknem wybieramy też najczęściej krzewy i drzewa nieopadające na zimę, a więc m.in. rododendrony, laurowiśnie, trzmieliny japońskie czy ostrokrzewy kolczaste. Wśród drzew prym wiodą eleganckie iglaki, typu cisy, jałowce, kosodrzewiny oraz cedry. Drogim, ale bardzo zdobnym dodatkiem do nowoczesnego ogrodu są również drzewka typu bonsai.

Nie bójmy się też egzotycznych bambusów oraz ozdobnych traw, które doskonale komponują się z koncepcją betonu i drewna, a pozwalają zasłonić się przed sąsiadami i stworzyć na tarasie naprawdę przytulny zakątek. Do atrakcyjnych, wysokich gatunków należą m.in. miskant chiński czy piórkówka.
stockfreeimages.com

Wyposażenie ogrodu nowoczesnego

Nawet najmniejszy ogród w rodzinnym szeregowcu wciąż powinien wedle współczesnej modły stwarzać warunki do popołudniowego odpoczynku czy weekendowych posiłków. Bo zielenią chcemy się dziś cieszyć w sposób bardzo praktyczny – grillując, opalając się czy przyjmując gości. Naturalnym dopełnieniem nowoczesnego ogrodu są więc meble outdoorowe, które równie realizują tą samą koncepcję minimalizmu i prostej formy. Obok klasycznego drewna, ogromną popularnością cieszą się dziś krzesła i stoły z aluminium malowanego na modne, chłodne kolory szarości i grafitu. Bardzo atrakcyjnie w geometrycznej przestrzeni prezentują się również meble z tworzyw sztucznych, zwłaszcza syntetycznych plecionych włókien przypominających wyglądem rattan.

W modernistycznym ogrodzie nie może też zabraknąć stylowego oświetlenia, które pozwoli się cieszyć świeżym powietrzem również po zmroku. Architekci proponują przy tym zwykle proste lampy punktowe wykonane ze stali i szkła, choć można się również spotkać z bardziej artystycznymi, futurystycznymi wręcz kształtami.

Ogród nowoczesny - czy warto?

Paradoksalnie pozorna surowość i prostota modernistycznych aranżacji ogrodowych nie przekładają się na ograniczony budżet – wręcz przeciwnie. Aby efekt był zadowalający nie można tutaj pozwolić sobie na niedoskonałości i niedokończenia, a perfekcyjne wykończenie oznacza wysokie nakłady finansowe, zarówno na materiały, jak i samą pracę. Kompromis w postaci nierównych krawędzi, chaotycznie nasadzonej zieleni czy gorszej jakości budulca będzie widoczny i zniweczy satysfakcję z ogrodu.

Ogród nowoczesny nie jest również rozwiązaniem dla miłośników nieustrukturalizowanej zieleni, kolorowych rabat i mnogości gatunków. Z drugiej jednak strony, wypłaci się on swoją praktycznością i uniwersalnością, przydając posesji prestiżowego wyglądu. Łatwy w utrzymaniu i elegancki, staje się przedłużeniem nowoczesnego domu, zwłaszcza, jeśli dysponujemy modnymi dużymi oknami i przeszklonymi drzwiami tarasowymi w większym formacie. I ta harmonia między wnętrzem a okolicą okazuje się być najważniejszą korzyścią i pokusą!
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

  1. HomeWorldDesign ; “Contemporary garden design: Ideas and Tips”; data dostępu: 2019-08-15
  2. Stiftung Schloss Dyck; “Contemporary gardens”; data dostępu: 2019-08-15
  3. Aileen Scoular ; “What are the latest trends in garden design?”; data dostępu: 2019-08-15
  4. Rob Steiner; “Landscape Design Principles for Residential Gardens”; data dostępu: 2019-08-15
  5. Monrovia; “The Contemporary Garden”; data dostępu: 2019-08-15
Ocena (3.1) Oceń: