Hiacynty kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja hiacyntów

Bez wątpienia jednym z popularniejszych gatunków kwiatów w Polsce są hiacynty, których sadzenie, uprawa i pielęgnacja jest hobby wielu właścicieli ogrodów. Nazwa tych pięknych roślin pojawiła się już przed 4 tysiącami lat jako określenie dla niebieskiej barwy. W starożytności porastały dziko wschodni rejon Morza Śródziemnego i Azję Mniejszą, aż do Iraku i Iranu i, faktycznie, były w przeważającej większości błękitne lub niebieskie. Dzisiaj najbardziej rozpowszechniona odmiana Hyacinthus orientalis zdobi rabaty także różem, czerwienią, żółcią, pomarańczą, bielą i fioletem.



Hiacynt odmiana Hyacinthus orientalis, fot. shutterstockHiacynt odmiana Hyacinthus orientalis, fot. shutterstock
  1. Hiacynty w historii
  2. Hiacynty w stolicach świata
  3. Hiacynty - wymagania glebowe
  4. Sadzenie i uprawa hiacyntów
  5. Podlewanie i nawożenie hiacyntów
  6. Rozmnażanie hiacyntów
  7. Pędzenie hiacyntów
  8. Ochrona hiacyntów
  9. Hiacynty w domu i ogrodzie
  10. Rozmieszczenie hiacyntów
  11. Hiacynty w Polsce
  12. Różne odmiany hiacyntów
  13. Jakie hiacynty wybrać?
  14. Hiacynty  – pytania i odpowiedzi
Bez wątpienia jednym z popularniejszych gatunków kwiatów w Polsce są hiacynty, których sadzenie, uprawa i pielęgnacja jest hobby wielu właścicieli ogrodów. Nazwa tych pięknych roślin pojawiła się już przed 4 tysiącami lat jako określenie dla niebieskiej barwy. W starożytności porastały dziko wschodni rejon Morza Śródziemnego i Azję Mniejszą, aż do Iraku i Iranu i, faktycznie, były w przeważającej większości błękitne lub niebieskie. Dzisiaj najbardziej rozpowszechniona odmiana Hyacinthus orientalis zdobi rabaty także różem, czerwienią, żółcią, pomarańczą, bielą i fioletem.

Hiacynty w historii


Antyczni Grecy mieli oczywiście swoją wersję historii hiacynta – według mitologii Hiakintos był pięknym młodzieńcem, o którego względy rywalizowali sam Apollo oraz bóg wiatru Zefir. Miłość ta okazała się jednak zabójcza. Podczas gdy Apollo uczył Hiakintosa rzutu dyskiem, zazdrosny Zefir zaczął wiać w przeciwnym kierunku i dysk uderzył młodzieńca w głowę. Z jego krwi wyrósł kwiat, który nazwano hiacyntem. Starożytni z lubością hodowali słodko pachnące rośliny, ale potem słuch o nich zaginął i dopiero w XVI wieku, Holandia ze swoją kwiatową fascynacją przywróciła ten niezwykle popularny obecnie gatunek do łask.

Hiacynty w stolicach świata


Świat ogrodniczy zna oczywiście o wiele więcej odmian - w XVIII wieku, kiedy to sadzenie i pielęgnacja hiacyntów były powszechne we francuskich ogrodach królewskich na życzenie Madame Pompadour, liczba znanych kultywarów obejmowała 2 tysiące! Źródła historyczne podają również, że w 1866 roku te wspaniałe rośliny porastały 25 akrów terenów ogrodowych w Berlinie. Również obszary zieleni w pozostałych stolicach europejskich były nimi często wypełnione po brzegi. Dziś największymi producentami silnie pachnących cebulkowych kwiatów są Holandia oraz Stany Zjednoczone. Ważnymi producentami są także kraje azjatyckie, zwłaszcza Chiny.

Hiacynty - wymagania glebowe


Prawidłowa pielęgnacja kwiatów z gatunku hiacynt wymaga wprawy. Bezwzględnie potrzebują one dobrze przepuszczalnego podłoża, które ochroni cebulki przed pozostawaniem w wodzie. Jeśli gleba jest ciężka, warto ją spulchnić, dodać trochę piasku i kompostu. Unikajmy ich sadzenia i uprawy na rabatach z kwaśną glebą, bo mogą wcale nie wyrosnąć – neutralny lub lekko zasadowy odczyn sprzyja im za to najlepiej. Idealne stanowiska to takie, w których słońce pada z północnej strony, a z południa cień daje jakaś bariera, typu drzewo, krzew czy murek. Półcień lub umiarkowane słońce to warunki optymalne. Jeśli chodzi o kwiaty hiacynty, rozmnażanie i hodowla są możliwe także w donicach. Na ich dno należy jednak wysypać nieco żwiru dla zapewniania drenażu.

Sadzenie i uprawa hiacyntów


Do sadzenia należy wybrać duże cebule – wielkość decyduje o objętości kwiatostanu. W niektórych źródłach można znaleźć instrukcję, aby każdą cebulę zaprawić środkiem ochronnym przeciw patogenom, ale nie jest to w rzeczywistości czynność konieczna. O wiele ważniejsze jest dobre przygotowanie gleby – z drenażem i kompostem – oraz ostrożne postępowanie z cebulkami. Kiedy sadzimy hiacynty? Idealny okres na początek uprawy to wrzesień, ewentualnie pierwsze połowa października. Warunkiem przetrwania cebuli jest bowiem okres 6-8 tygodni do zakorzenienia, zanim przyjdą pierwsze przymrozki. Pielęgnacja zasadzonych cebul ogranicza się do przykrycia mulczem i podlewania.

Podlewanie i nawożenie hiacyntów


Wszystkie hiacynty to kwiaty, które lubią wilgoć, ale nie znoszą mokra. Z tego względu jesienią, po wysadzeniu w ogrodzie, poleca się podlewać je tylko w przypadku wyjątkowo suchej jesieni. Na wiosnę poziom wilgoci w glebie trzeba regularnie kontrolować i ewentualnie uzupełniać. W okresie kiełkowania cebula musi być lekko nawilżona. W odróżnieniu od innych kwiatów cebulowych w trakcie uprawy potrzebują regularnego nawożenia, bowiem ich potencjał kwitnięcia zależy od podaży substancji odżywczych. Pierwszą dawkę kompostu warto dostarczyć cebulom już jesienią, przy sadzeniu lub zaraz po nim. Na początku okresu wegetacyjnego wiecznie głodne cebule warto wzmocnić nawozem azotowym, a po miesiącu pielęgnację można powtórzyć, choć zwykle nie jest to konieczne.
Hiacynt holenderski (hyacinthus orientalis). Źródło: shutterstock

Rozmnażanie hiacyntów


Dla osób pragnących sadzić w swoim ogrodzie kwiaty typu hiacynt, rozmnażanie gatunku też jest istotną kwestią. Przekwitnięte rośliny należy pozostawić w spokoju. Łodygę z pąkiem odcinamy, aby nie nadwyrężać cebulki, ale liście muszą pozostać nietknięte, aż całkiem zeschną i pożółkną. Wtedy też, mniej więcej na przełomie lipca i sierpnia, cebulki można ostrożnie wykopać i oddzielić nowopowstałe cebulki przybyszowe, z których powstaną na uprawę przyszłym sezonie nowe kwiaty. Do dzielenia wykorzystujmy wydezynfekowaną, czystą łyżkę lub nóż, starając się nie uszkodzić cebul. Stare i nowe cebule umieszczamy w suchości, w temperaturze ok. 20 stopni, a we wrześniu znów sadzimy do ziemi. Istnieje również możliwość rozmnażania hiacyntów z nasion, ale jest ono obarczone większym ryzykiem.

Pędzenie hiacyntów


Hiacynty nadają się nie tylko do rozmnażania, ale też do pędzenia, czyli wymuszania kwitnięcia w kontrolowanych, domowych warunkach. Aby cieszyć się kwiatami we wnętrzach przez całą zimę, należy we wrześniu zasadzić dorodne cebule do donic, nie przysypując ich jednak zupełnie. Tak przygotowane rośliny umieszczamy w chłodnym pomieszczeniu, np. piwnicy czy garażu na ok. 2 miesiące – symulując okres zimowy. Gdy na wierzchu cebuli pojawią się kiełki, donicę należy przykryć stożkowatą przykrywką, a gdy na pędzie zacznie kształtować się zalążek kwiatu, roślinkę przenosimy do salonu czy kuchni i pozwalamy jej rozkwitnąć, dbając o należytą wilgotność podłoża. Po przekwitnięciu postępujemy jak w przypadku uprawy na zagonie, a wydobytą cebulkę można na jesień ponownie posadzić w donicy lub w ogrodzie.

Ochrona hiacyntów


Ze względu na to, że hiacynty to rośliny mrozoodporne, ich prawidłowa pielęgnacja i uprawa nie wymagają żadnej ochrony przed zimą. Wyjątkiem są cebule zasadzone w donicach, które należy schować lub przynajmniej dobrze „otulić” późną jesienią, np. folią bąbelkową czy włókniną. W przypadku sadzenia ich w zagonach może jednak szkodzić kapryśna zima przebiegająca z ciągłymi zmianami temperatur, od wysokich mrozów po „plusy” i na dodatek bezśnieżna. W takich okolicznościach rabatę warto przykryć gałęziami świerkowymi. Spośród innych niebezpieczeństw zagrażających temu popularnemu gatunkowi warto wymienić myszy i norniki, ochoczo zajadające się cebulkami oraz choroby, spośród których najpowszechniejsza jest szara pleśń objawiająca się żółknięciem i brązowieniem liści. Pleśń należy zwalczać uniwersalnymi środkami grzybobójczymi do roślin.

Hiacynty w domu i ogrodzie


W dawnych czasach sok z hiacyntów wykorzystywano m.in. do eliksiru mającego opóźniać odrastanie brody! Dziś z kwiatów pozyskiwanych w trakcie uprawy tłoczy się olejek eteryczny stosowany w aromaterapii do poprawiania samopoczucia i kreatywności, jak również do perfumowania kosmetyków naturalnych. Mydła i kremy z olejkiem hiacyntowym pomagają rozluźnić mięśnie. Przede wszystkim jednak jest to doskonała ozdoba balkonów, ogrodów i domów, łatwa w pielęgnacji i emanująca niesłychanie intensywną słodką wonią, która ma swoich zwolenników i przeciwników. Na rabatach można sadzić je w jednostajnych grupach, tworząc kolorowe dywany, lub mieszać je z innymi bylinami, np. tulipanami czy żonkilami. Mniejsze kultywary bardzo dobrze prezentują się na skraju ścieżek ogrodowych i wokół trawników.

Rozmieszczenie hiacyntów


Warto też wiedzieć, jak prawidłowo sadzić hiacynta w ogrodzie. Głębokość osadzenia cebulki powinna być trzykrotnie większa od jej wzrostu, ale pod cebulą ziemia również powinna być uprzednio spulchniona, bo tam będą rozwijać się korzenie. Poszczególne sztuki należy rozmieszczać w odległości 10-15 cm od siebie. Im wyższa odmiana, tym ciaśniejsze przerwy, aby kwiaty mogły podpierać się o siebie nawzajem. Ładniej niż rzędy prezentują się skupiska o zaokrąglonych kształtach z kwiatami sadzonymi według schematu szachownicy. Cebulki należy umieścić w jamie bardzo delikatnie, ostrym końcem ku górze i porządnie zasypać ziemią. W trakcie uprawy należy używać rękawic – z cebulek wydziela się substancja, która u wielu ludzi wywołuje swędzącą wysypkę.
Cebulki hiacyntów. Źródło: shutterstock

Hiacynty w Polsce


W ramach globalnych trendów do Polski przywędrowała już również szwedzka tradycja zdobienia domów hiacyntami na święta Bożego Narodzenia. W tej roli idealnie sprawdzają się białe i różowe odmiany, które można hodować (pędzić) nie tylko w doniczkach, ale także w szklanych wazach. Przedstawiciele tego gatunku we wnętrzach mogą rosnąć również w samej wodzie, bez styku z glebą. Przed podjęciem decyzji o uprawie hiacyntów warto dobrze rozejrzeć się po ofercie sklepów ogrodniczych. Ważny jest nie tylko wybór wysokiej jakości, dużych cebul, ale także odpowiedniego odcienia. Te piękne kwiaty bowiem ze swoją intensywnością kwiecia są silnym akcentem kolorystycznym i mogą pięknie dopełniać krajobrazu, o ile będą korespondować z kolorystyką innych roślin oraz samej aranżacji ogrodu.

Różne odmiany hiacyntów


W tym miejscu warto wspomnieć o różnicach botanicznych między poszczególnymi odmianami. Dziś hiacynt holenderski jest najpowszechniejszy w ogrodzie statystycznego pasjonata sadzenia i uprawy roślin. Hyacinthus orientalis charakteryzujący się wzrostem ok. 30 cm i dość gęsty kwiatostanem, a jego prawidłowa pielęgnacja nie stanowi większego problemu. Znacznie rzadszą odmianą jest natomiast podgatunek rzymski (hyacinthus albulus) o wysokości do 20 cm i delikatniejszych, rzadszych kwiatach. Ponadto spotkać się można również z odmianą miniaturową, idealną do hodowania w doniczkach, oraz hiacyntem multiflora, który charakteryzuje się większą ilością pędów wyrastających z jednej cebulki.

Jakie hiacynty wybrać?


Najbezpieczniejszy wybór to na pewno biel – neutralna, chłodna i doskonale pasująca zarówno do rustykalnych, romantycznych ogrodów, jak i nowoczesnej, minimalistycznej zieleni. Do takich aranżacji świetnie pasują najpiękniejsze odmiany hiacyntów holenderskich m.in. delikatnie różowa Anna Marie, intensywnie pachnący, szafirowy Blue Festival, biały i słodki w woni Carnegie, intensywnie niebieskie Delft Blue oraz Blue Jacket, wyraźny, różowo-czerwony Jan Bos oraz fioletowa Miss Saigon o krótkich, gęsto upakowanych gwiazdkowych kwiatach. Uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie tych podgatunków w ogrodzie czy domu nie powinny sprawić problemu. Pozostaje tylko wybrać swojego faworyta albo nawet ulubiony duet!

Hiacynty  – pytania i odpowiedzi


Jak sadzić hiacynta w domu?

W przypadku uprawy domowej zasadzenie hiacynta powinno być płytkie. Na dnie doniczki umieszczamy drenaż i odrobinę ziemi, w której delikatnie zanurzamy cebulkę. Jej wierzchołek powinien nieznacznie wystawać.

Czy można rozmnażać hiacynta z nasion?

Jest to rzadko praktykowana metoda, ze względu na duże ryzyko. W trakcie rozmnażania hiacyntów z nasion może dojść bowiem do znacznego osłabienia cebuli, ze względu na konieczność pozostawienia przekwitniętego kwiatu na łodydze.

Czy hiacynty są niebezpieczne dla zwierząt?

Ten gatunek roślin charakteryzuje się umiarkowaną toksycznością. Po zjedzeniu kwiatu hiacyntu przez psa lub kota, u pupila mogą pojawić się bóle żołądka, wymioty, a także biegunka. Nie występuje jednak zagrożenie życia.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

1. https://oldhousegardens.com/HyacinthHistory
2. https://www.gardenia.net/plant-variety/hyacinthus-orientalis-dutch-hyacinth
3. http://www.namesofflowers.net/hyacinths.html
4. https://www.almanac.com/plant/growing-hyacinth-muscari
5. https://www.thespruce.com/growing-and-caring-for-hyacinth-plants-1402248

Ocena (3.8) Oceń: