Olej lniany – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
Ekologia.pl Styl życia Ekologiczna żywność Olej lniany – właściwości i działanie. Jak stosować olej lniany?

Olej lniany – właściwości i działanie. Jak stosować olej lniany?

Regularne spożywanie oleju lnianego ma niebagatelny wpływ na zdrowie. I to wpływ pozytywny. Pod warunkiem, że wiemy, jaki olej lniany jest najlepszy i gdzie warto go kupować. Olej lniany to skarbnica antyutleniaczy i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Obowiązkowy produkt dla wszystkich, którzy dbają o zdrowie.

Olej lniany, fot. Halil ibrahim mescioglu/Shutterstock

Olej lniany, fot. Halil ibrahim mescioglu/Shutterstock
Spis treści

Olej lniany – co o nim wiemy?

Już starożytni w znacznym stopniu eksploatowali nasiona lnu zwyczajnego. Olej był jednym z pierwszych surowców, który udało im się z nich wytworzyć. Wykorzystywali go w dużej mierze do celów leczniczych, wierząc, że działa zbawiennie na problemy z trawieniem oraz jako środek przeciwzapalny przy dolegliwościach układu oddechowego. Poza tym olej lniany był ważnym surowcem w produkcji włókien i tkanin oraz znajdował zastosowanie w impregnacji drewna. Używano go też w kuchni, podobnie jak samego siemienia lnianego, czyli nasion lnu.

Intensywnie żółty, gęsty i cierpki w smaku olej lniany produkuje się z dojrzałych nasiona lnu zwyczajnego. Tradycyjną odmianą wykorzystywaną do jego otrzymywania jest Szafir. Obecnie odmian lnu przybywa i często spotykamy się np. z olejem powstałym z nasion lnu złocistego. Ma on mniej intensywny zapach i smak oraz aromat idący zdecydowanie w orzech i sezam. Jest jednak nieco uboższy w kwasy wielonienasycone.

Właściwości oleju lnianego

Wyjątkową cechą oleju lnianego jest ilość zawartych w nim kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Dominuje w nim kwas linolenowy, który stanowi ponad 50% składu tego oleju i ma szeroki wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu.

Pomaga obniżyć zły cholesterol, reguluje ciśnienie, ułatwia detoksykację, wspomaga pracę mózgu, upiększa skórę, wspiera układ immunologiczny, zapobiega nadciśnieniu, miażdżycy oraz cukrzycy, a także ma działanie antynowotworowe. Na to ostatnie szczególną uwagę zwracała niemiecka fizyk i biolog dr Johanna Budwig, autorka znanej diety profilaktycznej, opartej w dużej mierze na oleju lnianym.

Olej lniany w 10-15% składa się również z kwasu linolowego omega-6 (równowaga między omega-3 a omega-6 jest dla organizmu bardzo istotna!), witaminy E oraz lignanów. Lignany lniane zaliczane są do grupy fitoestrogenów, które ludzki organizm rozpoznaje jako jego naturalne estrogeny. Są one syntezowane przez komórki narządów rodnych i piersi oraz przysadki mózgowej i oddziałują na ich funkcjonowanie podobnie, jak nasze hormony. Fakt ten wykorzystuje się w przeciwdziałaniu objawom menopauzy oraz innych stanów charakteryzujących się niedoborem estrogenów. Lignany, pomagając utrzymać równowagę hormonalną, zapobiegają tym samym niektórym typom nowotworów, chociażby rakowi piersi czy jajników, a u mężczyzn prostaty.

Nasiona lnu, fot. Spalnic/Shutterstock

Jak kupować olej lniany?

Swoje właściwości olej lniany utrzymuje dzięki odpowiedniemu procesowi tłoczenia oraz przechowywania. Mianowicie, otrzymywany jest na zimno, dzięki czemu nie ma mowy o niszczeniu zawartych w nasionach równie cennych, co nietrwałych kwasów tłuszczowych. Wysoka temperatura, światło i powietrze zagrażają stabilności ich struktury. Dlatego oleju lnianego używamy wyłącznie na zimno, do smażenia i pieczenia wykorzystujemy zaś inny rodzaj tłuszczu. Konieczne jest też przechowywanie go w adekwatnych warunkach – najlepiej w ciemnym miejscu z brakiem dostępu światła i w niskiej temperaturze. Kupując olej lniany zwróćmy uwagę na to, jak przechowywany jest w sklepie. Producenci często oferują go w niewielkich pojemnościach, co pozwala na jego szybsze wykorzystanie, bez obawy o zmarnowanie choć odrobiny tego roślinnego złota.

 

Ważne!

W poszukiwaniu dobrej jakości oleju lnianego zajrzyjmy do sklepu zielarskiego lub ekologicznego. Taki olej powinien być przechowywany w warunkach chłodniczych, w ciemniej i szklanej butelce. Jego przydatność do spożycia nie może przekraczać 2 miesięcy. Jeśli jest dłuższa oznacza to, że produkt zawiera konserwant lub został oczyszczony (poddany filtracji), co zwiększa jego trwałość, ale obniża aktywność biologiczną i działanie prozdrowotne.

 

Olej lniany w diecie sportowców

Substancje zawarte w oleju lnianym, zwłaszcza wspomniane już kwasy omega-3 i lignany, pomagają budować wytrzymałość organizmu, poprawiają jego odporność i wzmacniają układ sercowo-naczyniowy. Każdy, kto regularnie trenuje, niezależnie od swojego treningowego celu (spadek wagi, kondycja, poprawa wydolności), powinien zaopatrzyć swoją dietę w podobny produkt.

Olej lniany możemy dodać do sałatki lub pasty kanapkowej albo włączyć do koktajlu. Shake oczyszczający lub proteinowy wzbogacony o dwie łyżki oleju lnianego dostarczy nam energii, pomoże szybciej zregenerować organizm i wesprze metabolizm. Choć jego smak jest dość cierpki, to tak niewielka ilość gładko wymiesza się z innymi składnikami i nie zmieni podstawowego smaku naszego napoju.

Dieta z olejem lnianym

Olej lniany stymuluje produkcję leptyny, białka wydzielanego głównie przez komórki tłuszczowe. Jej stężenie jest ściśle skorelowane z funkcjonowaniem podwzgórza i wpływa na nasz apetyt. Gdy poziom leptyny wzrasta, apetyt spada. Między innymi przez to olej lniany polecany jest osobom odchudzającym się. W umiarkowanych ilościach nie spowoduje przyrostu wagi, a wręcz pomoże ją obniżyć. Ponadto zapewni organizmowi zdrową dawkę tłuszczu, którego nie możemy się pozbawiać, nawet na diecie redukcyjnej.

Olej lniany idealnie komponuje się z twarogiem. Źródło: shutterstock

Olej lniany idealnie komponuje się z twarogiem. Źródło: shutterstock

Olej lniany w kosmetyce

Len to cenny surowiec kosmetyczny. Jego nasiona po zalaniu wodą tworzą gęstą papkę o konsystencji kisielu. Można ją jeść w celu zwiększenia odporności czy polepszenia przemiany materii lub aplikować zewnętrznie. Miłośniczki naturalnych kosmetyków zachwalają wspaniałe działanie tego wywaru, szczególnie, jeśli idzie o pielęgnację włosów. Len sprawia, że szybciej rosną, stają się gładsze i nabierają niesamowitego blasku. Olej lniany, jako skoncentrowane źródło dobrodziejstw tkwiących w nasionach lnu, posiada równie silne właściwości pielęgnacyjne. Można rozcierać go na włosach i skórze głowy w formie odżywki. Taki zabieg wzmacnia, nabłyszcza włosy i zapobiega ich wypadaniu (dotyczy to także łysienia). Stosowany na ciało olej lniany wzmocni z kolei płaszcz hydro-lipidowy skóry. Jest znakomity także do pielęgnacji twarzy, zwłaszcza cer ze skłonnościami łojotokowymi i trądzikowymi – wygasza bowiem stany zapalne skóry, zapobiega wysuszaniu i rogowaceniu naskórka oraz pomaga pozbyć się zaskórników. Najlepiej dodawać go do kremów lub 2 razy w tygodniu, metodą olejowania, oczyszczać nim twarz.

 

Bibliografia
  1. Ankit Goyal i in. ; “Flax and flaxseed oil: an ancient medicine & modern functional food”; data dostępu: 2019-06-14;
  2. North Dakota State University; “Flax”; data dostępu: 2019-06-14;
  3. Cosmetics Info; “Linum Usitatissimum (Linseed) Oil”; data dostępu: 2019-06-14;
  4. Karolina Hasiewicz-Derkacz i in.; “Natural phenolics greatly increase flax (Linum usitatissimum) oil stability”; data dostępu: 2019-06-14;
  5. WebMD; “Flaxseed oil”; data dostępu: 2019-06-14;
  6. Basch E. i in.; “Flax and flaxseed oil (Linum usitatissimum): a review by the Natural Standard Research Collaboration”; data dostępu: 2019-06-14;
4.8/5 - (10 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
4 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Muszę kupić. Jego się jak oliwę dodaje do sałatek?

Jak olej lniany to tylko świeży i przechowywany w lodówce w ciemnej butelce. Na inny to szkoda pieniędzy bo olej lniany źle przechowywany szybko traci swoje właściwości. Polecam olej z małej olejarni. Tłoczony na zimno, na zamówienie, przechowywany w warunkach chłodniczych, a w transporcie używane są pojemniki styropianowe które ograniczają wpływ temperatury i światła

o kurczę, świetny artykuł! szukałam właśnie takiej solidnej dawki informacji na temat lnianego bo troche o nim słyszałam że zdrowy i super ale nie do końca wiedziałam dlaczego, a jestem takim typem człowieka który wszystko musi wiedzieć dokładnie :) mój trener personalny dał mi na zadanie „domowe” poczytać trochę o zdrowych olejach także zostałam zmotywowana haha! a Wy dziewczyny co sądzicie o trenerach? strata kasy czy warto? ja nie bylam przekonana nigdy ale kuzynka mnie wyciągnęła raz na zajęcia z trenerem i zobaczyłam, że tak jest jednak o wiele lepiej! ja chodzę do Energym w Krakowie tutaj macie stronę http://www.energym.com.pl a Wy znacie jakieś fajne siłownie?? :)

a ja zazwyczaj do platinium śmigam ale jak chwalisz to może przejdę się na próbę do tego Energym :) a jak jesteś zainteresowana olejami to swietną oferte ma teraz sklep naturo.pl i cenowo i pod wzgledem wyboru :D zawsze tam kupuje takie rzeczy bo jestem pewna ze to dobry produkt no i cena najniższa! :D