Siemię lniane - właściwości, wartości odżywcze i zastosowanie siemienia lnianego

Jeśli szukamy uniwersalnego remedium na liczne dolegliwości i problemy, sięgnijmy po siemię lniane. Wspomożemy w ten sposób układ pokarmowy oraz sercowo-naczyniowy, a także zmniejszymy ryzyko rozwoju raka, zwłaszcza piersi i prostaty. Również olej z siemienia lnianego, choć specyficzny i krótkotrwały, wart jest stosowania w kuchni i kosmetyce.



Siemię lniane, fot. shutterstockSiemię lniane, fot. shutterstock
  1. Len - ceniony od wieków
  2. Najcenniejsze związki zawarte w siemieniu lnianym
  3. Siemię lniane - naturalny lek
  4. Właściwości oleju lnianego
  5. Olej lniany na dolegliwości skórne
  6. Len doda blasku matowym i suchym włosom

Len - ceniony od wieków

Len jest rośliną jednoroczną, wywodzącą się z Bliskiego Wschodu. Dorasta do kilkudziesięciu centymetrów wysokości i kwietnie na piękny, intensywnie niebieski kolor. Jednak to nie walory estetyczne, a wydawane przez len nasiona, już w czasach starożytnych przesądziły o jego wartości. Co takiego kryją w sobie te maleńkie, płaskie, brązowoszare ziarenka, dostępne obecnie w każdym sklepie?

Nasiona lnu, zwane najczęściej siemieniem lnianym, są wyjątkowo bogate w błonnik oraz aminokwasy. Zawierają również białko, węglowodany, cukry, witaminywitaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9), witamina C, E i K oraz soli mineralnych - cynk, fosfor, magnez, potas, sód, wapń i żelazo. W prawie 40 proc. składają się z tłuszczów nienasyconych, czyli zdrowych kwasów tłuszczowych, których spożywanie może uchronić nas przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi (otyłością, cukrzycą, miażdżycą itd.). Substancje zawarte w siemieniu mają także właściwości przeciwutleniające i antynowotworowe.

Najcenniejsze związki zawarte w siemieniu lnianym

  • Lignany – należą do grupy fitoestrogenów, czyli hormonów roślinnych. Są bardzo silnymi przeciwutleniaczami i pozytywnie wpływają na pracę układu hormonalnego. Siemię zawiera 700 razy więcej lignanów, niż jakiekolwiek inne rośliny.
  • Aminokwasy – siemię dostarcza organizmowi bogaty zestaw aminokwasów . Zawarte w nim białko jest lepiej przyswajalne, niż białko z mleka.
  • Kwas alfa linolenowy – wielonienasycony kwas tłuszczowy z grupy omega-3, przeciwdziałający chorobom układu sercowo-naczyniowego.
  • Błonnik – wpływa pozytywnie na perystaltykę jelit.
Len jest rośliną jednoroczną, wywodzącą się z Bliskiego Wschodu, fot. shutterstock

Siemię lniane - naturalny lek

Len od wieków jest jednym z najważniejszych surowców wykorzystywanych w medycynie naturalnej. Hipokrates zalecał siemię lniane wszystkim swoim pacjentom, cierpiącym na bóle brzucha. Do dziś stosuje się je przy zaparciach, biegunkach, chorobie wrzodowej oraz w profilaktyce, aby usprawnić pracę jelit.
Nasiona lnu mają działanie osłonowe, antybakteryjne i przeciwzapalne. Ze względu na wysoką zawartość substancji śluzowych, stanowią pomoc przy dolegliwościach układu oddechowego, szczególnie przy suchym kaszlu.

W celach leczniczych najlepiej spożywać śluz z siemienia. Łyżkę nasion wystarczy zalać szklanką wody i gotować około 15 minut. Uzyskany śluz (choć określenie „kisiel” brzmi tu bardziej smakowicie) odcedzamy i zostawiamy do ostygnięcia. Pijemy dwa razy dziennie, dosładzając uprzednio miodem lub naturalnym syropem, chyba że odpowiada nam naturalny cierpki smak kisielu.

Nasionka lnu warto wykorzystywać także jako dodatek do potraw. Często dodaje się je do wypieków, sałatek, jogurtów oraz musli. Nie
Uwaga!
Tego oleju nie można używać do smażenia. Obecne w nim kwasy wielonienasycone szybko ulegają przemianom uznanym za negatywne dla naszego zdrowia. Olej ten jest wrażliwy na działanie światła i tlenu. Dlatego należy przechowywać go w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu.
kupujmy jednak mielonego siemienia. Po zmiażdżeniu nasion, zawarty w nich olej jełczeje w ciągu kilkunastu minut. Jeśli mamy ochotę na len pod taką postacią, zmielmy nasiona samodzielnie i od razu je zjedzmy.

Właściwości oleju lnianego

Olej lniany otrzymuje się z dojrzałych nasion lnu, metodą tłoczenia „na zimno”. Oznacza to, że uzyskany w ten sposób produkt zachowuje swoje cenne właściwości, nie jest bowiem poddawany działaniu wysokiej temperatury. Ma intensywnie żółty kolor i specyficzny, lecz nieszkodliwy dla zmysłów zapach.

Jego smak jest delikatny, lekko orzechowy. Jego skład stanowią głównie nienasycone kwasy tłuszczowe z grup omega-3, omega-6 i omega-9. Wysoka zawartość kwasu linolenowego (omega-3) w największej mierze decyduje o działaniu prozdrowotnym tego oleju. Stał się on nawet jednym z głównych elementów słynnej diety antynowotworowej i antymiażdżycowej profesor Budwig.

Olej z siemienia może być wykorzystywany jedynie na surowo. Ponieważ jednak smażenie potraw powinniśmy w ogóle ograniczyć, nie ma sensu degradować go w kulinarnej hierarchii. Poza tym jest przecież wiele potraw, których odżywczość możemy, a nawet musimy uzupełnić zdrowym olejem. Chodzi tu głównie o sałatki i surówki ze świeżych warzyw, a także koktajle owocowo-warzywne, które spożywamy jako samodzielne posiłki. Bez dodatku niezbędnego tłuszczu, dostarczane z nimi witaminy nie zostaną rozpuszczone i wchłonięte przez nasz organizm.
fot. shutterstock

Olej lniany na dolegliwości skórne

Stosowanie oleju lnianego na skórę pozwala spłycić zmarszczki, rozprawić się z trądzikiem, zaskórnikami i wszelkimi stanami zapalnymi. Jest pomocne w leczeniu egzem, atopowego zapalenia skóry, łupieżu i łuszczycy. Zwiększa nawilżenie oraz uelastycznienie skóry.

Olej lniany jako produkt spożywczy jest dosyć drogi, szczególnie biorąc pod uwagę krótki okres jego przydatności. Jednak jako produkt kosmetyczny jest tańczy od wielu egzotycznych olejów używanych w pielęgnacji skóry. Kupujmy go bezpośrednio od producenta, w aptekach lub sprawdzonych sklepach internetowych. Produkt dostępny w markecie zwykle nie spełnia jakościowych standardów i jest odpowiednio „ulepszony” w celu przedłużenia jego trwałości.

Len doda blasku matowym i suchym włosom

Kisiel z lnu, podobnie jak olej, czyni cuda nie tylko od wewnątrz. Lnianą papkę, którą zwijmy na potrzeby tego akapitu po prostu żelem, można stosować bezpośrednio chociażby w pielęgnacji włosów. Żel z nasion lnu nawilży je i wydobędzie z nich blask. Nadaje się do tego zdecydowanie lepiej, niż niejedna drogeryjna maska czy odżywka głęboko nawilżająca.

Jednak aby uzyskać maksymalnie satysfakcjonujący efekt, trzeba być systematycznym. Przy bardzo suchych, zniszczonych włosach, żel lub płukankę najlepiej stosować na zakończenie każdego mycia głowy. Żel nakładamy bez żadnych dodatków lub mieszamy go z ulubioną odżywką, a po kilkunastu minutach zmywamy. Aby otrzymać płukankę, do gotowania nasion użyjmy więcej wody lub zdejmijmy je z ognia trochę wcześniej. Gęsty żel możemy równie dobrze rozrzedzić, dolewając do niego adekwatną ilość gorącej cieczy. Nie musi to być woda. Sprawdzi się także napar z ziół, dzięki czemu płukanka będzie miała podwójne działanie. Przykładowo dodatek naparu ze skrzypu polnego odżywi pasma, a z rumianku podkreśli kolor blond.

Włosy po takiej lnianej odżywce lub płukance będą zdrowsze, lśniące i zdecydowanie bardziej sprężyste. Tym bardziej sprężyste, im gęstszą konsystencję nadamy naszemu kosmetykowi. A ponieważ żel z lnu nie obciąża znacząco włosów, nie musimy go w ogóle spłukiwać. Będzie wówczas spełniał funkcję naturalnego żelu do stylizacji. Ta alternatywa polecana jest szczególnie posiadaczkom falistych lub delikatnie kręconych włosów – rewelacyjnie podkreśla skręty.
Ekologia.pl (Elżbieta Gwóźdź)

Bibliografia

  1. Joe Schwarcz; “Let Them Eat Flax. 70 All-new Commentaries On The Chemistry Of Everyday Food & Life”; ECW Press, Toronto 2005;
  2. edited by Alister D. Muir and Neil D. Westcott, ; “Flax. The Genus Linum”; CRC Press, Taylor&Francic Group, Boca Raton 2003.;
  3. Encyclopaedia Britannica; “Flaxseed”; data dostępu: 2019-06-05
  4. E.S. Oplinger i in.; “Flax”; data dostępu: 2019-06-05
  5. Ankit Goyal i in.; “Flax and flaxseed oil: an ancient medicine & modern functional food”; data dostępu:
  6. Priyanka Kajla i in.,; “Flaxseed—a potential functional food source”; data dostępu: 2019-06-05
  7. Delfin Rodriguez-Leyva, MD, PhD i in., The Canadian Journal of Cardiology ; “The cardiovascular effects of flaxseed and its omega-3 fatty acid, alpha-linolenic acid”; data dostępu: 2019-06-05
Ocena (3.4) Oceń: