Czy jesteśmy w stanie uniknąć klimatycznej katastrofy?
Nadal można zahamować globalne ocieplenie na dość bezpiecznym poziomie. Jednak osiągnięcie tego celu wymaga natychmiastowych działań, a brak reakcji grozi klimatyczną katastrofą ‒ wynika z najnowszego raportu Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC).
Obecna średnia temperatura globalna jest o 1°C wyższa od poziomu przedindustrialnego. Jeśli emisje gazów cieplarnianych nie zostaną gwałtownie zredukowane, to przekroczy ona „bezpieczny” poziom 1,5°C już w 2040 roku.
Tylko ambitne działania mogą pomóc w ograniczeniu wzrostu średniej temperatury globalnej na poziomie 1,5°C ‒ przekonują naukowcy. Odbudowa ekosystemów leśnych czy działania na rzecz bardziej zrównoważonych systemów żywności mogą wpłynąć na redukcję CO2, pozwalając uniknąć zastosowania niebezpiecznych rozwiązań geoinżynieryjnych.
Co się stanie jeżeli tego nie zrobimy? Nieprzewidywalne zjawiska pogodowe, przesuwanie się stref klimatycznych wpływające na obniżenie plonów i migracje, rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych czy wielotygodniowe, zabójcze fale upałów ‒ takie mogą być konsekwencje zmieniającego się klimatu.
„Już w tej chwili obserwujemy w Polsce systematyczny wzrost zachorowań na boreliozę czy malarię rozszerzającą się na północ, które w przyszłości dotrą nawet do krajów skandynawskich. Innym przykładem jest szacowany wpływ ocieplenia klimatu na stężenie ozonu w powietrzu, którym oddychamy w naszych większych i mniejszych miejscowościach – może powodować tysiące przedwczesnych zgonów rocznie” – stwierdza dr n. med. Tadeusz Jędrzejczyk, specjalista zdrowia publicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Badacze podkreślają, że ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5°C w porównaniu z temperaturą 2°C (poziomem, wokół którego budowano ambicje klimatyczne w ostatnich latach) pozwoliłoby zapobiec około 153 milionom przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza na całym świecie do 2100, czyli o około 40% w ciągu najbliższych 40 lat.
„Naukowcy z całego świata ostrzegają, że jeśli nie podejmiemy wystarczających wysiłków, by zatrzymać wzrost średniej temperatury globalnej na poziomie 1,5°C, to poniesiemy dramatyczne straty. Bez podjęcia wszelkich możliwych działań do wyhamowania globalnego ocieplenia miliony ludzi bezpośrednio odczują ich konsekwencje w postaci chorób, niedożywienia, przedwczesnych zgonów czy wypadków związanych z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi” – zaznacza Weronika Michalak z HEAL Polska.
Wzrost średniej temperatury globalnej o 3°C – 4°C będzie miał katastrofalne skutki i zachwieje podstawami obecnej cywilizacji. Do 2100 roku poziom mórz może się podnieść nawet o 90 cm, co będzie groziło zalaniem terenów zamieszkałych przez połowę populacji świata. W tym czasie liczba zgonów w samej Europie spowodowanych falami upałów może wzrosnąć aż pięćdziesięciokrotnie z około 3 000 do ponad 150 000. Pod koniec wieku klęski żywiołowe mogą dosięgnąć co najmniej 2/3 Europejczyków, zagrażając ich życiu i zdrowiu.
Utrzymanie ocieplenia klimatu na poziomie 1.5°C leży w najlepszym interesie wszystkich Europejczyków, w tym Polaków ‒ zwracają uwagę badacze.
„Najważniejszym wnioskiem raportu jest stwierdzenie, że nadal możliwe jest zahamowanie wzrostu średniej temperatury na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza. Dobrą wiadomością jest także to, że nie ma obecnie technicznych przeszkód, by dokonać sprawiedliwej transformacji gospodarki w kierunku zeroemisyjnym. Powinniśmy zatem postrzegać ochronę klimatu jako szansę rozwoju innowacyjnych technologii przyjaznych środowisku, szansę uchronienia naszej cywilizacji przed klimatyczną katastrofą” – podsumował dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.
Specjalny raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) został opublikowany w nocy z niedzieli na poniedziałek czasu polskiego w Incheon w Korei Płd. Jest najważniejszym naukowym dokumentem obecnej dekady. Raport będzie miał ogromny wpływ na politykę klimatyczną prowadzoną zarówno na poziomie międzynarodowym, unijnym, jak krajowym. Zwłaszcza w Polsce, ponieważ to tu na początku grudnia w Katowicach odbędzie się Szczyt Klimatyczny, podczas którego decydenci z całego świata dyskutować będą o niezbędnych działaniach na rzecz walki ze zmianą klimatu i jej konsekwencjami ponoszonymi przez społeczeństwa wszystkich kontynentów.
